Türk ceza yargılamasında hukuka aykırı delillerin değerlendirilmesi yasağının adil yargılanma hakkı çerçevesinde incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2020

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Yargılamanın hakkaniyete uygun olabilmesi için herkesin sahip olduğu bir hak olan ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinde ve Anayasamızın 36. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkı, çeşitli şekillerde ihlal edilebilmektedir. Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi adil yargılanma hakkının ihlal edilmesi iddialarını inceleyen mercilerdendir. Anayasamızın 38. maddesinin 6. fıkrasında kanuna aykırı bulguların delil olarak kabul edilemeyeceği ifade edilmiştir. Bununla beraber yüklenen suçun hukuka uygun delillerle ispatlanabileceği ve kanuna aykırı olarak elde edilen delillerin ret olunacağı, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 206. maddesinin 2. fıkrasının a bendinde ve 217. maddenin 2. fırkasında düzenlenmiştir. Suç işlendiğinde maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ceza muhakemesinin temel amacıdır. Ceza muhakemesinin temel amacı gerçekleştirilmeye çalışılırken hukuka uygun hareket edilmeli, hukuk kuralları ihlal edilerek maddi gerçeğe ulaşılmamalıdır. Hukuka aykırılık sonucu ele geçirilen veya elde edilen hukuka aykırı delillerin kullanılmasıyla suçlu açığa çıkarılıp maddi gerçeğe ulaşılsa da, bu şekilde hareket edildiğinde kişilerin hak kaybına uğraması söz konusu olacaktır. Bu surette hareket edildiğinde, adil yargılanma hakkı ihlal edilmiş olacaktır. Hukuka aykırı delillerin kullanılması suretiyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiaları yargı mercileri tarafından denetlenmektedir. Yargı mercileri tarafından denetleme yapılırken; delilin tek veya belirleyici delil olup olmadığı, delilin güvenilirliği üzerindeki şüphenin giderilip giderilmediği, taraflara delillere karşı iddia ve savunmalarını sunmaları imkânlarının sağlanıp sağlanmadığı gibi bazı kıstaslar kullanılmaktadır. Bu kıstaslar kullanılarak adil yargılanma hakkının ihlal edilip edilmediği incelenmektedir. Aydınlatma yükümlülüğü ihlal edilerek, delil aracı yasakları kullanılarak, ifade ve sorguda yasak usuller uygulanarak, taraflara yargılamada delillerin değerlendirilmesinde eşit imkânlar sağlanmayarak hukuk aykırı delillerin yargılamada kullanılması söz konusu olacaktır. İşte yargılamada, bu şekilde elde edilen veya ele geçirilen hukuka aykırı delillerin kullanılması, adil yargılanma hakkının ihlaline sebep olabilecektir.
The right to a fair trial is a right that obtained by everyone in order for the trial to be fair. It is regulated in Article 6 of the European Convention on Human Rights and Article 36 of the Constitution of Turkish Republic. The right to a fair trial can be violated in various ways. The Constitutional Court and the European Court of Human Rights are among the authorities that examine the allegations of violation of the right to a fair trial. In the 6th paragraph of Article 38 of the Constitution, it is stated that illegal findings cannot be accepted as evidence. Moreover, it is regulated in a sub-paragraph of the paragraph 2 of Article 206 in the Criminal Procedure Code and paragraph 2 of Article 217 that the charged crime can be proved with legal evidence and that the evidence obtained illegally will be rejected. When the crime is committed, revealing the concrete truth is the main purpose of criminal procedure. While trying to realize the main purpose of a criminal procedure, the law should be followed. Hence, the material truth should not be reached by violating the legal rules. Even if the guilty is revealed and the material truth is reached by using the unlawful evidence obtained or seized by unlawful ways, it will be a matter of loss of rights when acting in this way. Therefore, in that way, the right to a fair trial will be violated. The allegations of the violation of the right to a fair trial by using unlawful evidence are audited by the judicial authorities. While auditing by the judicial authorities, some criteria are used, such as whether the evidence is the only or decisive evidence, whether the suspicion on the reliability of the evidence is resolved, whether the parties are allowed to present their claims and defenses against the evidence. Using these criteria, it is examined whether the right to a fair trial has been violated. By violating the disclosure requirement, using the prohibited means of evidence, applying prohibited procedures in expression and interrogation, and by not providing equal opportunities to the parties in the evaluation of the evidence in the trial, it will be possible to use the unlawful evidence in the trial. In the trial, the use of illegal evidence obtained or seized in these ways may cause the violation of the right to a fair trial.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Adil yargılanma hakkı, hukuka aykırı deliller, The right to a fair trial, unlawful evidence

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Akıncı, F. (2020). Türk Ceza Yargılamasında Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi Yasağının Adil Yargılanma Hakkı Çerçevesinde İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.