XX. yüzyılın ilk yarısında Maraş ( 1908-1938 )

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2012-06-15

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Maraş, Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin kesişiminde yer alan, Geç Hitit şehir devletlerinden Gurgum Krallığı'na başkentlik yapmış, önemli ticaret yollarının geçtiği bir merkezdir. Müslümanların bölgeyi fethetmesine kadar Asurlular, Persler, Makedonyalılar, Büyük Roma ve Bizans Devletlerinin egemenliği altında kalmış olan şehir, 637'de Hz. Ömer zamanında Halid Bin Velid'in Suriye'ye düzenlediği seferler esnasında ele geçirilmiştir. Bölgede süren mücadeleler devam etmiş 962 yılında Maraş bölgesi tekrar Bizans hâkimiyetine geçmiş ve Türklerin 1086 yılındaki fethine kadar yaklaşık 100 yıl Bizans hâkimiyetinde kalmıştır. Selçuklu Devleti ve Dulkadir Beyliği'nin egemenliğinde kalan şehir, Kanuni Sultan Süleyman döneminde tamamıyla bir Osmanlı şehrine dönüştürülmüştür. Osmanlı idari yapılanması içerisinde 1867 tarihli Vilayet Nizamnamesine göre Maraş Sancağı, Halep Vilayetinin bir sancağı haline getirilmiştir. 1881 yılında Halep'ten ayrılıp vilayet haline getirilen şehrin bu statüsü sadece 18 gün sürmüş tekrar Halep Vilayetine bağlanmıştır. II. Meşrutiyetin ilanıyla birlikte Maraş'a bağlı kaza ve köylerin statülerinde bir takım değişikliklere gidilmiş ve 27 Şubat 1915 tarihinde müstakil liva haline dönüştürülmüştür. Bu tarihlerde I. Dünya Savaşı'nın başlamış olması diğer şehirler gibi Maraş üzerinde de etkili olmuştur. Özellikle ordunun iaşe temin ettiği merkezlerden biri haline getirilmiştir. Milli Mücadele Döneminde güney bölgesinin işgaliyle önce İngiliz daha sonra da Fransız işgaline maruz kalan şehir, yaşamış olduğu büyük sıkıntılara rağmen topraklarını kahramanca savunmuş ve Milli Mücadelenin ilk zaferi kazanılmıştır. Milli Mücadele sonrası tüm yurtta olduğu gibi Maraş'ta da yaraların sarılması ve yeniden yapılanma sürecine geçilmiştir. Ülke genelinde yapılan inkılâplar ve yeni rejimi yerleştirme çalışmaları, Maraş şehri için oldukça sancılı olmuştur. Maraş Halkevinin büyük ölçüde katkılarıyla başlatılan yeni dönemde, sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda, çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşmak için yoğun bir çaba sarf edildiği görülmektedir.
Maraş is a center at the intersection of Eastern, Central and Southeastern Anatolia regions and located on the essential trade pathways. It was also the capital city of Gurgum Kingdom that was one of the city states of historical Late Hitits. The city stayed under the sovereignty of Asurs, Persians, Macedonians, Great Roman and Byzantine Empires until being conquered by the Muslims in 637 at the Khalife Omar period during the military expeditions to Syria by Halid bin Velid. The fights continued at the region and Maraş was invaded again by the Byzantines in 962 and stayed under the ruling of Byzantines approximately 100 years until the conquerence of Turks in 1086. After then the city was ruled by the Selcuklu State and Dulkadir city-state, and was converted into an Ottoman city at the period of Kanuni Sultan Süleyman the Magnificent. Maraş Sancak was linked to Aleppo Province in the governmental structure of Ottomans according to the Provincial Regulation dated 1867. The city was separated from Aleppo in 1881 and became a Province, however this position of the city sustained only for 18 days and linked to Aleppo Province again. Some changes on the statutes of the county and villages of Maraş were taken into effect together with the announcement of second constitutional monarchy and Maraş was converted into a separate Liva on February 27th, 1915. The commencement of First World War during that dates showed its effects also on Maraş as on the other cities. Maraş became one of the centers that supply food especially to the armed forces. Maraş was exposed to the invasion of English forces initially and French forces later on during the National Struggle due to the invasion of southern Anatolia. The city defended its lands heroically even though the great insufficiencies encountered and obtained the first victory of National Struggle. Repairment on all areas was started and reorganisation stage was initiated following the National Struggle. Revolutions performed in whole country and efforts to validate the novel system were conducted very painfully in Maraş. In the new period initiated with the substantial contributions of the Maraş Community Center, it is seen that intense efforts were spent in order to reach the level of contemporary civilizations in social, cultural and economic fields.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Halep, Milli mücadele, Güney cephesi, Aleppo, National struggle, South front, Maraş

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Gümüşalan, N. (2012). XX. yüzyılın ilk yarısında Maraş ( 1908-1938 ). Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış doktora tezi, Konya.