Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü'nde bulunan 264 envanter numaralı Kur'an-ı Kerim'in tezyini açıdan incelenmesi ve yorumlanması

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Geleneksel Türk sanatları içerisinde önemli bir yere sahip olan Türk tezhip sanatı ve cilt sanatı, en güzel örneklerini 16. yüzyılda vermiştir. Mushaflar başta olmak üzere pek çok yazma eser tezyin edilmiştir. En kıymetli örnekler Mushaf tezyinatında görülmektedir. Lala Mustafa Paşa'nın vakfiyesini taşıyan, Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü'nde muhafaza edilen 264 envanter numaralı Kur'ân-ı Kerîm, bu araştırma ile analiz edilmiş ve dönemin sanat anlayışının idrak edilmesi amaçlanarak güncel eserlere dönüşmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; konunun tanımına, amacına ve önemine değinilerek, materyal ve yöntem detaylıca ele alınmıştır. Literatür özetleri de bu bölümde yer almaktadır. İkinci bölümde Lala Mustafa Paşa'nın hayatından, askeri başarılarından ve Mushaf'ın bulunduğu Lala Mustafa Paşa Külliyesinden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise tezhip ve cilt sanatı ayrı başlıklar altında ele alınmış, 16. yüzyılda tezhip ve cilt sanatının gelişim süreci hakkında bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölümde "Mushaf Tezyinatı" başlığı altında; Mushafların tarihçesi, Mushafların tezyinattaki yeri ve Mushafların tezyinî alanlarından detaylıca bahsedilmiştir. Beşinci bölümde ise, incelenen Kur'ân-ı Kerîm'in analizi farklı başlıklar altında sınıflandırılarak, detaylı bir şekilde incelenmiş ve çizimleri yapılmıştır. Altıncı bölümde; elde edilen verilerden ilhamla beş farklı tasarım yapılmıştır. Tasarımların, tezyinatta hangi alandan ilhamla tasarlandığı da şekil olarak sunulmuştur. Son bölüm olan yedinci bölümde; bütün bölümlerin değerlendirilmesi yapılmış, Mushaf'ta bulunan farklı noktalara değinilmiştir. İlk olarak kendi içerisinde, daha sonra dönem tezyinatı ile mukayese edilmiş ve sonuca varılmıştır.
The traditional Turkish arts of tezhip (illumination) and bookbinding (cilt) hold an important place in Turkish cultural heritage, with their most exquisite examples produced in the 16th century. Many manuscripts, especially copies of the Qur'an (Mushaf), were ornately decorated. The most valuable examples can be seen in Mushaf decoration. This study analyzes a Qur'an manuscript registered under inventory number 264 at the Konya Manuscript Library, which carries the foundation inscription of Lala Mustafa Pasha. The aim of the study is to analyze this manuscript, understand the art style of the period, and transform it into modern works. In the first section of the study, the definition, purpose, and significance of the subject are discussed, and the materials and methods are explained in detail. Literature reviews are also included in this section. The second section provides information about Lala Mustafa Pasha's life, his military achievements, and the Lala Mustafa Pasha Complex where the Mushaf is located. The third section discusses tezhip and bookbinding as separate subjects, providing details on the development of these arts in the 16th century. The fourth section, under the title "Mushaf Decoration," delves into the history of Mushafs, their role in decoration, and the areas of Mushaf ornamentation. In the fifth section, the analyzed Qur'an is examined in detail under various headings, with detailed analysis and drawings provided. In the sixth section, five different designs inspired by the obtained data are presented. The sources of inspiration for each design within the context of decoration are also visually depicted. In the final section, the seventh section, all the chapters are evaluated, and various aspects of the Mushaf are addressed. It is first compared internally and then contrasted with the decoration style of the period, leading to a conclusion.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Mushaf, Tezhip, Cilt, Lala Mustafa Paşa, 16. Yüzyıl, Illumination, Bookbinding, Lala Mustafa Pasha, 16th Century

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Genç, Z. (2024). Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü'nde bulunan 264 envanter numaralı Kur'an-ı Kerim'in tezyini açıdan incelenmesi ve yorumlanması. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.