Ergenlerde internet bağımlılığının yeme davranışları, öğün düzenleri, antropometrik değerleri ve fiziksel aktivite düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışma ergenlerde internet bağımlılığı ile yeme davranışları, öğün düzenleri, antropometrik değerleri ve fiziksel aktivite düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacı ile 13-18 yaş aralığındaki 300 lise öğrencisiyle yürütülmüştür. Araştırma verileri anket formu ile yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmış, antropometrik ölçümler (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel-boyun çevresi) araştırmacı tarafından alınmıştır. Anket formunda öğrencilere ve ailelerine ilişkin sosyodemografik bilgiler, beslenme ve internet kullanım alışkanlıkları, Young İnternet Bağımlılığı Testi-Kısa Form, Hollanda Yeme Davranışı Anketi ve Adölesanlar için Fiziksel Aktivite Anketi yer almaktadır. Çalışmaya katılan ergenlerin yaş ortalaması 15,58±1,17 yıl olup %59,7'si normal vücut ağırlığında (15-85.persentil), %22,7'si fazla kilolu/obez (>85.persentil)'dir. Ergenlerde bel çevresi sınıflandırmasına göre %18'i artmış ve yüksek risk grubunda, bel/boy oranı sınıflandırmasına göre %63,3'ü normal grupta, boyun çevresi sınıflandırmasına göre %18,7'si riskli gruptadır. Çalışmaya katılan ergenlerin %35,7'si öğün atlarken, kız ve erkek ergenlerin öğün atlama durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur, kız ergenler daha fazla öğün atlamaktadır (p<0,05). En çok atlanan öğün sabah (%64) olurken, en az atlanan öğün akşam (%25) olmuştur. Kız ergenlerin akşam öğününü atlama oranları daha yüksek olurken (p<0,05), sabah öğünleri ile cinsiyet arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0,05). Ergenlerde en çok kullanılan internet erişim aracı akıllı telefon (%92,0) internette en çok başvurduğu alan sosyal medya (%68,7)'dır. Çalışmada kısıtlayıcı yeme davranışları puanı 20,42±9,18; duygusal yeme davranışları puanı 26,02±12,71; dışsal yeme davranışları puanı 28,97±8,93 ve toplam Hollanda Yeme Davranışı Anketi puanı 75,41±20,48, Young İnternet Bağımlılığı Testi-Kısa Form puanı 27,41±8,97, Adölesanlar için Fiziksel Aktivite Anketi puanı 15,88±5,41 olarak bulunmuştur. Kızların erkeklere göre toplam Hollanda Yeme Davranışı Anketi, kısıtlayıcı yeme davranışı ve duygusal yeme davranışı puanları daha yüksektir (p<0,05). 9. sınıfların dışsal yeme davranışı puanı 11. ve 12. sınıflara göre anlamlı olarak daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0,05). Uyku sorunu yaşamayan ergenlerin yaşayanlara göre toplam Hollanda Yeme Davranışı Anketi puanının daha az olduğu bulunmuştur (p<0,05). Kız ergenlerin, erkek ergenlere göre Young İnternet Bağımlılığı Testi-Kısa Form puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Ergenlerin sigara içme, alkollü içki tüketimi, bağımlılık yapıcı madde kullanımı, uyku sorunu varlığı değişkenleri ile Young İnternet Bağımlılığı Testi-Kısa Form puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,05). Ergenlerin antropometrik değerleri ile fiziksel aktiviteleri arasındaki ilişkiler incelendiğinde; boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ile Adölesanlar için Fiziksel Aktivite Anketi puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05). Sonuç olarak ergenlerde internet bağımlılığının önlenebilmesi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının teşvik edilmesi için ergenler bilinçlendirilmelidir. İnternet bağımlılığı, yeme davranışları ve fiziksel aktivite arasındaki ilişkileri daha iyi anlamak için daha fazla araştırma yapılmalıdır.
This study aimed to examine the relationship between internet addiction and eating behaviors, meal patterns, anthropometric measurements, and physical activity levels in adolescents aged 13-18 years, conducted with 300 high school students. Research data were collected using a questionnaire form and face-to-face interview technique, and anthropometric measurements (body weight, height, waist-neck circumference) were taken by the researcher. The questionnaire included sociodemographic information about the students and their families, nutrition and internet usage habits, the Young Internet Addiction Test-Short Form, the Dutch Eating Behavior Questionnaire, and the Physical Activity Questionnaire for Adolescents. The average age of the adolescents participating in the study was 15.58±1.17 years, with 59.7% having normal body weight (15-85th percentile) and 22.7% being overweight/obese (>85th percentile). According to the waist circumference classification, 18% were in the increased and high-risk group, 63.3% were in the normal group according to the waist/height ratio classification, and 18.7% were in the risky group according to the neck circumference classification. Among the adolescents participating in the study, 35.7% skipped meals, and a statistically significant difference was found between the meal skipping behaviors of male and female adolescents, with female adolescents skipping meals more frequently (p<0.05). The most skipped meal was breakfast (64%), while the least skipped meal was dinner (25%). Female adolescents had a higher rate of skipping dinner (p<0.05), while there was no statistically significant difference between genders regarding skipping breakfast (p>0.05). The most used internet access device among adolescents was the smartphone (92.0%), and the most accessed area on the internet was social media (68.7%). The restrictive eating behavior score was 20.42±9.18, emotional eating behavior score was 26.02±12.71, external eating behavior score was 28.97±8.93, and total Dutch Eating Behavior Questionnaire score was 75.41±20.48. The Young Internet Addiction Test-Short Form score was 27.41±8.97, and the Physical Activity Questionnaire for Adolescents score was 15.88±5.41. Girls had higher total Dutch Eating Behavior Questionnaire, restrictive eating behavior, and emotional eating behavior scores than boys (p<0.05). The external eating behavior score of 9th graders was significantly lower than that of 11th and 12th graders (p<0.05). Adolescents without sleep problems had a lower total Dutch Eating Behavior Questionnaire score compared to those with sleep problems (p<0.05). It was found that female adolescents had higher Young Internet Addiction Test-Short Form scores than male adolescents (p<0.05). Statistically significant differences were found between smoking, alcohol consumption, substance use, presence of sleep problems, and Young Internet Addiction Test-Short Form scores among adolescents (p<0.05). When examining the relationships between anthropometric measurements and physical activities of adolescents, a statistically significant relationship was found between height and body weight and the Physical Activity Questionnaire for Adolescents scores (p<0.05). As a result, adolescents should be made aware to prevent internet addiction and promote healthy lifestyle behaviors. More research is needed to better understand the relationships between internet addiction, eating behaviors, and physical activity.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, Beslenme, İnternet Bağımlılığı, Yeme Davranışı, Fiziksel Aktivite, Adolescence, Nutrition, Internet Addiction, Eating Behavior, Physical Activity

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Takak, M. K. (2024). Ergenlerde internet bağımlılığının yeme davranışları, öğün düzenleri, antropometrik değerleri ve fiziksel aktivite düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.