Orta Anadolu kapalı havzasının yıllık ortalama akımlarının stokastik modellemesi
Yükleniyor...
Tarih
2004
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmada, Orta Anadolu Kapalı Havzası’nda EİE tarafından işletilen 1611, 1612 ve 1622 numaralı akım gözlem istasyonlarında ölçülen yıllık ortalama akımların stokastik modelleri kurulmuştur. İstasyonlara ait yıllık ortalama akımların otoregressif (AR) ve otoregressif hareketli ortalama (ARMA) modellerinin metodolojisi verilerek matematiksel ifadeleri elde edilmiştir. Korelogram ve kısmi korelogramların incelenmesi neticesinde muhtemel otoregressif (AR) ve otoregressif hareketli ortalama (ARMA) model tipi hakkında bir ön değerlendirme yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda incelenen akım gözlem istasyonlarına ait yıllık ortalama akım serileri için her üç istasyonda da en uygun otoregressif modelin AR(1), 1611 ve 1612 numaralı istasyonlarda en uygun otoregressif hareketli ortalama modelin ARMA(1,1), 1622 numaralı istasyonda ise ARMA(2,1) olduğu tespit edilmiştir. Daha sonra kurulan modeller kullanılarak her bir istasyonun gözlem periyodu ile aynı N uzunluğuna sahip 50’şer adet sentetik seri üretilmiştir. Bu sentetik serilerin istatistiksel karakteristikleri (ortalama, standart sapma, çarpıklık katsayısı, korelogram gibi) hesaplanmış ve bunlar tarihi (orijinal) serinin istatistiksel karakteristikleri ile kıyaslanmıştır. Sonuç olarak; her üç istasyonda da kurulan stokastik modellerin tarihi serilere ait istatistiksel karakteristikleri muhafaza ettiği gözlenmiştir.
In this study, stochastic models were determined for annual mean streamflows of gauging stations operated by EIE and numbered as 1611, 1612 and 1622 in Central Anatolia Closed Basin.For these stations, mathematical expressions were obtained by using the methods of analyses of autoregressive (AR) models and autoregressive moving average (ARMA) models for annual streamflow data. A preliminary study about possible AR and ARMA model types was made after examining the correlograms and partial correlograms. In conclusion, the AR(1) model was found to be suitable for annual mean streamflow series of the selected gauging stations. The best ARMA(p,q) model was also found as ARMA(1,1) model for stations 1611, 1612 and ARMA(2,1) model for station 1622. Then 50 synthetic series having the same N length period were generated for each gauging station by using the developed models. Statistical characteristics (mean, standard deviation, skewness coefficient, correlogram) of these synthetic series were calculated and compared with the statistical charasteristics of the historical (original) series. Consequently, it was observed that stochastic models established for the gauging stations of 1611, 1612 and 1622, preserved the statistical characteristics of the historical series.
In this study, stochastic models were determined for annual mean streamflows of gauging stations operated by EIE and numbered as 1611, 1612 and 1622 in Central Anatolia Closed Basin.For these stations, mathematical expressions were obtained by using the methods of analyses of autoregressive (AR) models and autoregressive moving average (ARMA) models for annual streamflow data. A preliminary study about possible AR and ARMA model types was made after examining the correlograms and partial correlograms. In conclusion, the AR(1) model was found to be suitable for annual mean streamflow series of the selected gauging stations. The best ARMA(p,q) model was also found as ARMA(1,1) model for stations 1611, 1612 and ARMA(2,1) model for station 1622. Then 50 synthetic series having the same N length period were generated for each gauging station by using the developed models. Statistical characteristics (mean, standard deviation, skewness coefficient, correlogram) of these synthetic series were calculated and compared with the statistical charasteristics of the historical (original) series. Consequently, it was observed that stochastic models established for the gauging stations of 1611, 1612 and 1622, preserved the statistical characteristics of the historical series.
Açıklama
URL: http://sujest.selcuk.edu.tr/sumbtd/article/view/11
Anahtar Kelimeler
Akım, Otoregressif model, Korelogram, Kısmi korelogram, Stokastik, Streamflow, Autoregressive model, Correlogram, Partial correlogram, Stochastic
Kaynak
Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
19
Sayı
Künye
Büyükyıldız, M. (2004). Orta Anadolu kapalı havzasının yıllık ortalama akımlarının stokastik modellemesi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19, (1), 14-28.
