İKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE BİR ÇÖPÇATANLIK AJANSI: TESHİL-İ İZDİVAÇ VE TEŞKİL-İ AİLE İDAREHANESİ

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2020

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

İkinci Meşrutiyet dönemi yayınlarında Osmanlı nüfusunun genel olarak azaldığı, ilk evlenme yaşının yükseldiği, evliliklerin oransal olarak düştüğü ve aile yapısının bozulmaya başladığı yönünde bir gündem söz konusudur. Bu gündemin ortaya koyduğu endişeler, İttihat ve Terakki hükümetinin nüfus ve aile politikasının şekillenmesinde önemli rol oynamış, evlilik üzerinde tartışılan bir kamu meselesine dönüşmüştür. Yusuf Cemil Bey, 1911 yılında evliliği ve aile kurmayı kolaylaştırmak amacıyla İstanbul Çemberlitaş’ta Teshil-i İzdivaç ve Teşkil-i Aile İdarehanesi’ni kurmuştur. Bu İdarehane yayımladığı programında, İttihat ve Terakki hükümetinin özendirici nüfus ve evliliği teşvik politikalarına atıf yaparak vatani bir hizmet ifa ettiğini iddia etmekte ve teşebbüs-i şahsi olarak nitelendirdiği bu girişimini İkinci Meşrutiyet döneminin bir kazanımı olarak görmektedir. Osmanlı siyasi otoriteleri ise cemiyet olarak tanımlayamadıkları bu kurumu ticari faaliyet gösteren “bir nevi kulüp” olarak nitelendirmektedirler. Bu makale, İdarehane’nin açılmasına dair Osmanlı siyasi otoritelerince düzenlenen yazışma ve belgeler ile İdarehane’nin kendini tanıtmak için yayımladığı Program üzerinden Teshil-i İzdivaç ve Teşkil-i Aile İdarehanesi’nin kuruluşunu, statüsünü ve çalışma tarzını irdelemektedir. Bu bağlamda, kuruluş amacını nüfusun artması yönündeki teshil-i izdivaç politikasına dayandıran İdarehane’nin İkinci Meşrutiyet atmosferinde evlilik arayışını piyasaya dönüştüren bir ticarethane olarak faaliyet gösterdiğini ve bu haliyle de Osmanlı toplumunu yeni bir evlilik arayışı pratiği ile tanıştırdığını iddia etmektedir.
In the publications of the Second Constitutional period, there was an agenda that the Ottoman population has generally decreased, the age of first marriage has increased, the rate of marriage fell and the family structure began to deteriorate. This agenda played an important role in shaping the policies of Union and Progress government on population and family and marriage as a topic became a public matter to be discussed on. In 1911, Yusuf Cemil Bey established The Office of Facilitating Marriage and Family Formation to promote marriage and family establishment in Çemberlitaş, Istanbul. In its published program, the Office claimed that it is performing its national duty by referring to the incentive population and marriage promotion policies of the Union and Progress government and evaluated its initiative as a private enterprise, which is the achievement of the Second Constitutional era. Ottoman political authorities, on the other hand, described this institution, which they cannot define as a community (cemiyet), as a kind of commercial club. This article examines the establishment, status and working manner of the Office of Facilitating Marriage and Family Formation by focusing on the writings and documents issued by political authorities and the Program published by the Office to introduce itself to the audience. In this context, it claims that although the Office legitimized its establishment according to the policy of facilitating marriage to increase population, the Office operated as a commercial enterprise that turned the search for marriage into a market in the atmosphere of Second Constitutional period and thus introduced the Ottoman society to a new practice of seeking marriage.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

İkinci Meşrutiyet, Aile, Nüfus, Evlilik, Teshil-i izdivaç, The Second Constitution, Family, Population, Marriage, Facilitating marriage

Kaynak

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

49

Künye

Tunç Yaşar, F. (2020). İKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE BİR ÇÖPÇATANLIK AJANSI: TESHİL-İ İZDİVAÇ VE TEŞKİL-İ AİLE İDAREHANESİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (49), 419-436.