Coşkun Yavuz, YaseminKazan, Furkan2025-05-092025-05-092024Kazan, F. (2024). Postmenopozal KBH'ı olanlarda evrelerine göre androjen seviyeleri ile anksiyete-depresyon ilişkisi. (Uzmanlık Tezi). Selçuk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Konya.https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=E_eEUHQic_C-LvhxNQn1W5l9SbzxZ0vOwaESTSg5vJfWnG8OlaTsJgWZtsRjhtpHhttps://hdl.handle.net/20.500.12395/54974Amaç: Çalışmamızın amacı, postmenopozal KBH'ı olanlarda evrelerine göre androjen seviyeleri ve anksiyete – depresyon ilişkisini incelemektir. Metot: Çalışmamıza Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniklerine Temmuz 2023 – Aralık 2023 tarihleri arasında başvuran Malignite ve Psikiyatrik hastalık öyküsü olmayan 155 postmenopozal KBH hastası ve kontrol grubu olarak 25 sağlıklı gönüllü dahil edildi. Erkek hastalar, 18 yaş altı hastalar, Postmenopozal dönemde olmayan kadınlar, Malignite tanısı olan hastalar, Psikiyatrik hastalık tanısı olan hastalar çalışmaya dâhil edilmedi. Çalışmamızdaki katılımcılar KDIGO kılavuzu KBH GFR evrelerine göre gruplandırıldı. Androjen seviyeleri hastanemiz Biyokimya laboratuvarında incelendi. Hastane Anksiyete ve Depresyon (HAD) ölçeğinden oluşan anket formu ile Depresyon ve Anksiyete düzeylerine bakıldı. Bulgular: Çalışmamıza katılan anksiyete ve depresyon hastalıklarına sahip olan ve olmayan bireylerde tüm KBH gruplarında DHEA-S düzeyleri benzerdi (p>0.05). Çalışmamıza katılan postmenopozal KBH'lı hastalar ve sağlıklı gönüllüler arasında Kontrol grubunun DHEA-S düzeyinin Evre 3A grubuna göre istatiksel olarak anlamlı şekilde yüksek olduğunu tespit ettik (düzeltilmiş p=0.049). Öte yandan çalışmamızda DHEA-S düzeyi GFR >60 olan hastalarda GFR <60 olan hastalara kıyasla istatiksel olarak anlamlı şekilde yüksekken (p=.034); KBH olanlarda olmayanlara kıyasla istatiksel olarak anlamlı şekilde düşük olduğu görüldü (p=0.042). Çalışmamızda DHEA-S düzeyi ile yaş (r=-0.284, p=<0.001) ve Menopoz yılı (Spearman'ın rho=-0.251, p=0.001) arasında istatiksel olarak anlamlı ve negatif ilişki saptandı. Çalışmamızda Testosteron ile Glukoz arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif ilişki saptandı (Spearman'ın rho=0.196, p=0.010). Ayrıca DHEA-S düzeyi ile Glukoz arasında da istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif ilişki saptandı (Spearman'ın rho=0.183, p=0.016). Sonuç: Bazı çalışmalarda düşük DHEA-S düzeyi depresyon ile ilişkilendirse de çalışmalarda yapılan anksiyete ve depresyon tarama testleri (HAD ölçeği) öz bildirime dayalı olduğu için bireylerin testi doldurma yetenekleri, sosyoekonomik düzeyleri ve eğitim seviyeleri farklı olduğundan farklı kesitsel gruplar arasında farklı sonuçlar verebileceğini söyleyebiliriz. Depresyon ve KBH arasındaki etkileşimler karmaşık, iki yönlü ve çok faktörlüdür. Kronik böbrek hastalarında depresyonun klinik değerlendirmesi zor olabilir. Çalışmamızda KBH evrelerinde anksiyete ve depresyon düzeyi oranları her ne kadar istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmasa da (tüm p>0.05), hastalarda KBH evresi ilerledikçe özellikle SDBY'ne doğru depresyon düzeyinin arttığını söyleyebiliriz. DHEA-S düzeyinin yaş arttıkça ve KBH'de giderek azalması, DHEA-S'ın KBH'de bir rolü olduğunu gösterebilir ve daha önce tartışıldığı gibi hastalık şiddetinin bir göstergesi olabilir. Veya düşük plazma DHEA-S, yaşlılıkta sık görülen hastalıkların spesifik bir risk göstergesinden ziyade ikincil bir fenomen gibi görünebilmektedir. Bir diğer yandan ilerleyen yaş ile beraber düşük DHEA-S'ın başka çalışmalarla da gösterildiği üzere endotel fonksiyonu üzerindeki koruyucu etkileri azalmasından ötürü, KBH'ın ilerleyen safhalarında Ateroskleroz ve Kardiyovasküler Hastalık gelişimini arttırdığını düşünebiliriz. Fakat bu noktada elimizde yeterince veri ve çalışma bulunmamaktadır. Yeni çalışmalar ile beraber bu konu daha da aydınlanacaktır. Çalışmamızda insidental olarak elde edilen Testosteron ve DHEA-S düzeyinin her ikisi ile Glukoz arasında anlamlı ve pozitif ilişki bulunması; Literatürde kadınlarda hiperandrojenizim ve periferik dokularda insulin direnci ile birlikte kanda yüksek glukoz seviyeleri görülen Polikistik Over Sendromu için hastalığın etyopatogenezi adına bir bakıma doğrulama niteliği taşıdığı çıkarımında bulunabiliriz.Aim: The aim of our study is to investigate the levels of androgens and the relationship between anxiety-depression in postmenopausal women with Chronic Kidney Disease (CKD) according to their stages. Method: Our study included 155 postmenopausal women with CKD without a history of malignancy or psychiatric disease, who applied to the Internal Medicine Clinics of Selcuk University Faculty of Medicine between July 2023 and December 2023, and 25 healthy volunteers as the control group. Male patients, patients under 18 years of age, women not in the postmenopausal period, patients with a diagnosis of malignancy, and patients with a diagnosis of psychiatric disease were not included in the study. Participants in our study were grouped according to the Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) CKD GFR stages. Androgen levels were examined in our hospital's Biochemistry laboratory. Depression and anxiety levels were assessed using the Hospital Anxiety and Depression (HAD) Scale questionnaire. Results: DHEA-S levels were similar in individuals with and without anxiety and depression in all CKD groups (p>0.05). We found that the DHEA-S level of the control group was statistically significantly higher than that of Stage 3A group among postmenopausal women with CKD who participated in our study (adjusted p=0.049). On the other hand, in our study, while DHEA-S level was statistically significantly higher in patients with GFR >60 compared to those with GFR <60 (p=0.034), it was statistically significantly lower in those with CKD compared to those without CKD (p=0.042). In our study, a statistically significant and negative relationship was found between DHEA-S level and age (r=-0.284, p=<0.001) and Menopausal years (Spearman's rho=-0.251, p=0.001). A statistically significant and positive relationship was found between Testosterone and Glucose in our study (Spearman's rho=0.196, p=0.010). Also, a statistically significant and positive relationship was found between DHEA-S level and Glucose (Spearman's rho=0.183, p=0.016). Conclusion: Although some studies associate low DHEA-S levels with depression, we can say that screening tests for anxiety and depression in studies (HAD scale) are based on self-reporting, so the ability of individuals to fill out the test, their socioeconomic levels, and education levels may differ among different cross-sectional groups and give different results. The interactions between depression and CKD are complex, two-way, and multifactorial. The clinical assessment of depression in chronic kidney patients can be challenging. Although the levels of anxiety and depression in CKD stages were not statistically significantly different in our study (all p>0.05), we can say that as the CKD stage progresses, especially towards End-Stage Renal Disease (ESRD), the level of depression increases. The negative correlation between DHEA-S level and age, and its decrease with the progression of CKD, may indicate a role for DHEA-S in CKD and may be an indicator of disease severity, as discussed earlier. On the other hand, with advancing age, the decrease in DHEA-S, as shown in other studies, may suggest a decrease in its protective effects on endothelial function, increasing the development of Atherosclerosis and Cardiovascular Disease in the advanced stages of CKD. However, there is not enough data and studies available at this point. With new studies, this issue will be further clarified. The significant and positive relationship between Testosterone and DHEA-S levels incidentally obtained in our study with Glucose can be interpreted as a confirmation for the etiopathogenesis of Polycystic Ovary Syndrome, where hyperandrogenism and high glucose levels in the blood, along with insulin resistance in peripheral tissues, are seen in women.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessKronik Böbrek HastalığıAndrojenlerAnksiyeteDepresyonChronic Kidney DiseaseAndrogensAnxietyDepressionSpecialist Thesis910607