Akandere, MehibeEkin, Abdulkadir2023-08-212023-08-2120222022Ekin, A., (2022). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Pozitif Psikolojik Sermaye ve İş Doyum Düzeylerinin Değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/49704Bu araştırmada; beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin pozitif psikolojik sermaye ve iş doyum düzeylerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın evreni Türkiye’deki gelişmişlik düzeylerine göre bazı illerde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinden oluşturulmuştur. Çalışmanın örneklemi Türkiye’deki illerin gelişmişlik düzeylerine göre en yüksek (İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Antalya) ve en düşük 5 illerinde (Van, Hakkâri, Muş, Ağrı, Şırnak) görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerini kapsamaktadır. Çalışmaya toplamda 970 öğretmen (304 kadın, 666 erkek) gönüllü olarak katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Weiss ve ark (1967) tarafından geliştirilen, Baycan (1985) tarafından Türkçeye uyarlanan 20 maddelik Minnesota İş Doyum Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca pozitif psikolojik sermaye algılarının ölçülmesi için Tösten ve Özgan (2014) tarafından geliştirilen “pozitif psikolojik sermaye ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin istatistiki analizlerinde SPSS 24 paket programı kullanılmıştır. Shapiro-Wilk testi ile normal dağılım sınanmıştır. İkili karşılaştırmalarda Mann Whitney-U kullanılırken, çoklu karşılaştırmalarda ise Kruskall walllis testi uygulanmıştır. Bulgular; Cinsiyet değişkenine göre pozitif psikolojik sermaye ölçeğinin alt boyutlarından öz yeterlilik, iyimserlik, güven, dışa dönüklük, psikolojik dayanıklılık ve umut alt boyutunda erkekler lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı (p<0,05); İş doyum ölçeğinde içsel ve dışsal alt boyutlarında da erkekler lehine anlamlı (p<0,05) farklılaştığı bulunmuştur. Pozitif psikolojik sermaye ölçeği il değişkenine göre karşılaştırıldığında özyeterlilik, iyimserlik ve güven, dışa dönüklük, psikolojik dayanıklılık ve umut alt boyutlarına ait sıra ortalamalarının anlamlı düzeyde (p<0,05) gelişmişlik düzeyi indeksi yüksek iller lehine farklılaştığı; İş doyum ölçeğinde içsel ve dışsal alt boyutlarında da gelişmişlik düzeyi indeksi yüksek iller lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılaştığı (p<0,05) bulunmuştur. Pozitif psikolojik sermaye ölçeği medeni durum değişkenine göre özyeterlilik, iyimserlik, güven, dışa dönüklük, psikolojik dayanıklılık ve umut alt boyutlarında evli katılımcılar lehine anlamlı düzeyde (P<0,05) farklılaştığını; iş doyum ölçeğinde de evli katılımcılar lehine anlamlı düzeyde farklılaştığını göstermiştir. Pozitif psikolojik sermaye ve iş doyumu ölçeği bazı alt boyutlarını katılımcıların bulundukları kurumdaki öğretmen sayıları değişkenine göre 41 kişi ve üzeri öğretmen bulunan kurumlar lehine anlamlı farklılık (P<0,05) gösterdiği bulunmuştur. Görev yıllarına göre pozitif psikolojik sermaye ölçeği güven ve dışa dönüklük alt boyutları açısından 6-10 yıl ve 11- 15 yıl arası deneyime sahip öğretmenler lehine anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir (P<0,05). İş doyum ölçeği içsel ve dışsal alt boyutlarında ise fark 1-5 yıl deneyime sahip olanların aleyhine vii olduğunu bulunmuştur (P<0,05). Eğitim düzeylerine göre pozitif psikolojik sermaye ölçeği bazı alt boyutlarında yüksek lisans düzeyinde eğitime sahip öğretmenler lehine olduğu belirlenmiştir (P<0,05). İş doyum ölçeği bazı alt boyutlarında ise lisans ve yüksek lisans düzeyinde eğitime sahip öğretmenler lehine anlamlı fark olduğu bulunmuştur (P<0,05). Aktif spora katılım göstermeyenlerin Pozitif psikolojik sermaye ölçeği bazı alt boyutlarında aleyhlerinde anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği bulunmuştur (P<0,05). İş doyum ölçeği içsel ve dışsal alt boyutlarına ait sıra ortalamalarının aktif spora katılmayanlar aleyhine farklılaştığı bulunmuştur (P<0,05). Bireysel spora katılım gösterenlerin psikolojik sermaye ve iş doyumu ölçeklerinin bazı alt boyutlarında olumlu anlamlı farklılık gösterdikleri bulunmuştur (P<0,05). Pozitif psikolojik sermaye ölçeği tüm alt boyutlarında Mevcut maaş ile geçinebilenlerin lehine anlamlı fark bulunmuştur (P<0,05). Pozitif psikolojik sermaye ve iş doyumu ölçekleri alt boyutlarının ilişkileri incelendiğinde bazı alt boyutlar arasında anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin Pozitif Psikolojik Sermayesi ve İş doyum Düzeylerinin katılımcıların bazı değişkenlerine göre farklılık gösterdikleri söylenebilir.This study aimed to examine the positive psychological capital and job satisfaction levels of physical education and sports teachers. The universe of the research consisted of physical education and sports teachers working in some provinces according to their level of development in Turkey. The sample of the study is physical education and sports teachers working in the highest (Istanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Antalya) and the lowest 5 provinces (Van, Hakkari, Muş, Ağrı, Şırnak) according to the development levels of the provinces in Turkey. To the study 970 teachers (304 female, 666 male) participated in the study voluntarily. The 20-item Minnesota Job Satisfaction Scale developed by Weiss et al. (1967) and adapted into Turkish by Baycan (1985) was used as a data collection tool. Also, the “positive psychological capital scale” developed by Tösten and Özgan (2014) was used to measure positive psychological capital perceptions. SPSS 24 package program was used for statistical analysis of the data. Normal distribution was tested with the Shapiro-Wilk test. Mann Whitney-U test was used for pair wise comparisons, and Kruskall walllis test was used for multiple comparisons. Results; According to the gender variable, it was found that the sub-dimensions of the positive psychological capital scale differed significantly in favor of men in the sub-dimensions of self-efficacy, optimism, trust, extraversion, resilience and hope (p<0.05); It was found that there was a significant (p<0.05) difference in favor of men in the internal and external sub-dimensions of the job satisfaction scale. When the positive psychological capital scale was compared according to the province variable, it was found that the mean rank of the sub-dimensions of self-efficacy, optimism and trust, extraversion, resilience and hope differed significantly (p<0.05) in favor of the provinces with a high development level index, a statistically significant difference was found in the internal and external sub-dimensions of the job satisfaction scale in favor of provinces with a high level of development index (p<0.05). The positive psychological capital scale differed significantly (P<0.05) in favor of married participants in the sub-dimensions of self-efficacy, optimism, trust, extraversion, resilience and hope according to the marital status variable; showed a significant difference in favor of married participants in the job satisfaction scale. It was found that some sub-dimensions of the positive psychological capital and job satisfaction scale differ significantly (P<0.05) in favor of institutions with 41 or more teachers, according to the variable of the number of teachers in the institution where the participants are located. It was determined that there was a significant difference in favor of teachers with 6-10 years and 11-15 years of experience in terms of trust and extra version ix sub-dimensions of the positive psychological capital scale according to the years of teaching (P<0.05). On the other hand, the difference in the internal and external sub-dimensions of the job satisfaction scale was found to be against those with 1-5 years of experience (P<0.05). In some sub-dimensions of the job satisfaction scale, there was a significant difference in favor of teachers with bachelor's degree and graduate education (P<0.05). It was found that those who did not participate in active sports differed significantly against in some sub-dimensions of the positive psychological capital scale (P<0.05). It was found that the mean rank of the internal and external sub-dimensions of the job satisfaction scale differed to the detriment of those who did not participate in active sports (P<0.05). It was found that those who participated in individual sports showed a positive and significant difference in some sub-dimensions of psychological capital and job satisfaction scales (P<0.05). A significant difference was found in all sub-dimensions of the positive psychological capital scale in favor of those who could live on their current salary (P<0.05). When the relationships between the sub-dimensions of positive psychological capital and job satisfaction scales were examined, it was found that there was a significant relationship between some sub-dimensions. As a result, it can be said that the positive psychological capital and job satisfaction levels of physical education and sports teachers differ according to some variables of the participants.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessİş doyumuÖğretmenPozitif Psikolojik SermayeJob satisfactionTeacherPositive Psychological CapitalDoctoral Thesis