Ünlü, AliBık, Mohammad Ahmad2025-02-272025-02-272024Bık, M. A. (2024). Akut serebrovasküler olay geçiren hastalarda serum triptofan mitabolit düzeylerinin klinik önemi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/54536Bu çalışma, serebrovasküler olay geçiren hastalarda triptofan (TRP) ve kinürenin yolu (KP) ara metabolitlerinin incelenmesini amaçlamaktadır. İskemik inme, dünya genelinde dördüncü en yaygın ölüm nedeni olup uzun süreli sakatlığın da başlıca sebeplerindendir. Beyin dokusuna giden kan akışının azalması büyük arter aterosklerozu, kardiyoembolizm ve küçük damar hastalığı gibi faktörlerden kaynaklanmaktadır ve inmelerin %85'ini iskemik olaylar oluşturmaktadır. Bu çalışmada 109 hasta ve 61 kontrol dahil edilmiştir. Araştırma sonuçları, serebrovasküler hastalarda TRP seviyelerindeki belirgin azalmanın ve KYN seviyelerindeki artışın, inflamasyonla bağlantılı olarak indolamin 2,3-dioksijenaz (IDO) ve triptofan 2,3- dioksijenaz (TDO) aktivitesinin artışıyla ilişkili olduğunu göstermektedir. Düşük TRP/KYN oranı ve yüksek KYNA seviyeleri, KP'nin aktivasyonuna doğru bir kaymayı işaret ederken, KYNA'nın artışı nöroprotektif bir yanıtı gösterir; buna karşın kinolinik asit (QA) seviyelerindeki yükselme, artan nörotoksik aktivite ve devam eden nöroinflamasyon ile ilişkilidir. Bu bulgular, TRP metabolizmasının nöroinflamatuvar ve nörotoksik süreçlerdeki rolüne dair önemli ipuçları sunmaktadır. Gelecekteki araştırmalar, TRP metabolizmasını modüle ederek nörotoksisiteyi azaltmak, KP enzimlerini hedefleyerek KYNA'nın nöroprotektif etkilerini artırmak üzerine odaklanmalıdır. Aynı zamanda, klinik belirteçler kullanılarak inme şiddeti değerlendirmelerinin yapılması ve hasta sonuçlarının iyileştirilmesine yönelik çoklu faktörlerin dikkate alınması önerilmektedir.This study aims to investigate tryptophan (TRP) and kynurenine pathway (KP) intermediate metabolites in patients with cerebrovascular events. Ischemic stroke is the fourth most common cause of death worldwide and a major cause of long-term disability. Reduced blood flow to brain tissue is caused by factors such as large artery atherosclerosis, cardio embolism and small vessel disease, with ischemic events accounting for 85% of strokes. This study included 109 patients and 61 controls. Research results show that the marked decrease in TRP levels and increase in KYN levels in cerebrovascular patients are associated with increased indoleamine 2,3-dioxygenase (IDO) and tryptophan 2,3-dioxygenase (TDO) activity, which is linked to inflammation. Low TRP/KYN ratio and high KYNA levels indicate a shift towards activation of KP, whereas increased KYNA indicates a neuroprotective response; in contrast, elevated quinolinic acid (QA) levels are associated with increased neurotoxic activity and ongoing neuroinflammation. These findings provide important clues to the role of TRP metabolism in neuroinflammatory and neurotoxic processes. Future research should focus on reducing neurotoxicity by modulating TRP metabolism and enhancing the neuroprotective effects of KYNA by targeting KP enzymes. It is also recommended to assess stroke severity using clinical markers and consider multiple factors to improve patient outcomes.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessSerum Triptofan MitabolitAkut Serebrovasküler OlayAcute Cerebrovascular AccidentSerum Tryptophan MitaboliteDoctoral Thesis909004