Karpuz, HaşimEmiroğlu, İzlem2017-11-152017-11-152010Emiroğlu, İ. (2010). Konya'da hamam kültürü ve kullanım eşyaları. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/6694Yıkanma ve temizlenme insanlığın varoluşundan bu yana önemli bir sağlık ve kültür konusu olmuştur. Hamamlar tarihte su medeniyetinin en belirgin yapıları ve belgeleridir. Türk hamamları ve Türk yıkanma kültürü İslamiyet ile birlikte, özellikle Osmanlı döneminde mimari, sosyal ve kültürel açıdan kendine özgü bir gelişme izlemiştir. Bu araştırmada ?Konya Hamam Kültürü ve Teşkilatı? başlığı ile Konya hamam geleneklerine, literatür araştırmaları ve kaynak kişilerin bizlere anlatımları sayesinde ışık tutulmaya çalışılmıştır. Önce Türk hamamları ve hamam kültürü hakkında genel bilgi verilmiş daha sonra Konya hamam kültürü, maddi ve manevi kültür varlıkları ve Konya'da hamam teşkilatı başlıkları ile ele alınmıştır. Maddi kültür varlıkları başlığı altında Konya hamamlarının mimari, malzeme, teknik, süsleme özelliklerinden ve Konya' ya ait etnoğrafik eserlerden söz edilmiştir. Geçmişten günümüze ulaşabilmiş etnoğrafik eserlerden bazıları katalog çalışması ile ayrıntılı incelenerek türlerine göre tasnif edilerek sunulmuştur. Manevi kültür varlıkları başlığı altında ise gelenekler ve sosyal yaşam açısından Konya hamam kültürü kaynak kişilerin bize aktardıkları bilgiler sayesinde ele alınmıştır. Konya'da hamam teşkilatı başlığı; Konya hamamlarında berberlik ve keçecilik zanaatı, hamam çalışanları ve görevleri, Konya hamamları ile ilgili Şer'iye sicillerinde bahsi geçen bazı hadiseler başlıklarını kapsamaktadır. Müze ve kaynak kişilerin koleksiyonlarında yer alan daha önce hammadde, süsleme, kompozisyon gibi özellikleri ayrıntılı incelenmemiş Konya'ya ait hamam eserleri, kırk hamamı gibi sadece Konya'ya özgü hamam geleneklerine rastlanması ve bazı hamam geleneklerinin Konya'ya özgü nitelikte diğer iller ve kültürlerden farklı yönlerinin saptanmış olması bu çalışmanın özgün bulguları arasındadır. Türk hamamları toplumsal karakteri de olan kurumlar olarak, çok uzun süre Türk sosyo-kültürel hayatında önemli bir yer tutmuştur. Duşlu, küvetli banyoların evlere girip, yaygınlaşmasıyla birlikte insanların yıkanma alışkanlıklarında da değişiklikler başlamıştır. Bu süreç hamamları ortadan kaldırmamışsa da, onların sosyal karakterinin giderek zayıflamasına neden olmuştur. Bugün geleneksel yapının korunduğu yerleşim bölgelerinde bazı hamam adetleri devam etmekte ise de hamamların eski sosyal ve kültürel işlevlerinden söz etmek zordur. Bugün Konya' da bulunan hamamların da yukarıda sözünü ettiğimiz sebeplerden ötürü sosyal işlevlerinin zayıfladığını, hamam eşyalarının eski işlevlerinden farklı olarak vitrinleri süslediğini ancak bazı hamam adetlerinin hala devam ettiğini söylemek mümkündür.Washing and cleaning has become a major health and culture issue since the existence of humanity. Baths in history are the most prominent structures and ruins of water civilization. Turkish baths and Turkish bath culture, especially during the Ottoman period, has followed a unique development, culturally and socially after Islam in this research, titled as ?Konya Bath Culture and Organization?, Konya Bath traditions are tried to be told via Literature research and resources of people. Firstly, general information is given about Turkish Baths and Bath Culture, then, Konya bath culture?s tangible and spiritual assets are handled with titles as bath organizations in Konya. Titled as tangible culture assets, architectural, material, technical, decorative features of Konya baths and ethnographic works belongs to Konya are mentioned. Some of ethnographic works which have been seen from past to the present, are presented with catalog work by examining in details and classifying by types. Titled as spiritually culture assets, traditions and social life of Konya bath culture are examined thanks to resources of people. The title of bath organization in Konya includes information about hairdressing, felting, bath works and their duties and also information titled as some issues mentioned in Ser?iye records about Konya baths. Bath works, belonged Konya, that placed in museum and collections of some people whose material, decoration and composition features were not examined, encountering some traditions as ?Kırk Bath? which is only specials to Konya?s culture, determining of some bath traditions which only seen in Konya and some different aspects from other cities and cultures, are the special findings of this study The Turkish bath, possessing the status of a social institution, has long played a dominant role in Turkish socio-cultural life. Yet, once the modern bath with washbasin sink in the houses were introduced and has soon become widespread, the traditional bath culture began to change rapidly. This process, although not resulted in the disappearance of the traditional bath, diminished its role in social life gradually. Today, in regions where the traditional social structure still preserved, one may the old customary bath practices well come across, despite the common use of the traditional bath is out of question any longer. Today it is possible to say that because of the reasons mentioned above, social functions of baths in Konya weakened, belongings of baths decorates corners of houses different than usage purpose but also it is possible to say some of bath traditions still last.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessEl sanatlarıHandicraftsHamam takımlarıBath setsHamamlarBathsMaster Thesis