Laçiner, Sedat2023-09-052023-09-052001 AralıLaçiner, S., (2001). Ermeni – Yahudi Anlaşmazlığı ve İsrail – Türkiye İşbirliği’nin Ermenistan’a Etkileri. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(3-4), 125-148.1306-80752548-1177https://hdl.handle.net/20.500.12395/50606Türkiye ile İsrail arasındaki "stratejik işbirliği" her iki ülkenin ayrı ayrı hedefleri olduğu ve her iki ülkenin de bu işbirliğinden sınırlı yararlar beklediği bir ilişkidir. Bu işbirliği Balkanlar veya Kafkaslar gibi belirli bölgeleri hedeflememektedir. Kafkasya'da resmi ve somut bir işbirliği olmamasına rağmen, her iki ülkenin de Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile yakın ilişkiler içinde olduğu bilinmektedir. Örneğin, Novikova, ABD'nin Güney Kafkasya'da 1997 Samuel Berger Raporu'nda belirlenen hedeflere uygun olarak İsrail ve Türkiye ile yakın çalıştığını belirtmektedir. Ancak, iki ülke ilişkileri Kafkasya'ya yönelik bir ittifak olarak algılanamaz, ayrıca İran veya Ermenistan'ı hedef alması düşünülemez. Bu ilişkilerin Rus çıkarlarına karşı dengeleyici bir faktör olduğunu iddia etmek de zorlayıcı bir yorum olur. Bununla birlikte, iki ülke arasındaki gelişen ilişkiler sadece Arap ülkelerini (Suriye, Irak, Mısır vb.) rahatsız etmekle kalmamış, beklenmedik bir şekilde Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesimi ve İran da bu işbirliğini kendilerine karşı yapılmış gibi görmüşler ve tepkilerini açıkça ortaya koymuşlardır. Ermenistan'ın bu denkleme dahil olmasında Yunanistan ve İran'ın rolü de göz ardı edilemez, ancak asıl etken İsrail'in Kafkasya politikalarında Türkiye ve Azerbaycan'a yakın bir çizgi izlemesi ve Ermeni soykırımı iddialarına destek vermemesi olabilir. Tüm bu gelişmeler, Ermenistan'ı İran, Rusya, Yunanistan ve Kıbrıs'a yaklaştırmış ve şaşırtıcı bir şekilde Ermenistan'da gizli bir şekilde yaşayan Yahudi düşmanlığını ortaya çıkarmıştır. Ülkedeki Yahudi nüfusu 1000 kişinin altında olmasına rağmen, bugün Ermenistan'da bir kesim her türlü sorunu Yahudilere ve İsrail'e atfetmektedir. Reel politika açısından büyük bir etkisi olmayabilir gibi görünse de, Ermenistan'da yükselen anti-semitik söylem, ülkenin içine düştüğü izolasyon hissini ve artan paranoya duygusunu anlamak için önemli bir örnek teşkil etmektedir. Bu nedenle, Ermenistan'ın içinde bulunduğu yalnızlık ve paranoya hissine dikkat etmeden Türkiye ile olan ilişkilerini anlamak ve geleceğe dair öngörülerde bulunmak zordur.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessArticle93-4125148