Kocagöz, NazlıÇelik, İlhamiÜnsal, Sadettin2023-06-012023-06-011997 OcakKocagöz, N., Çelik, İ., Ünsal, S., (1997). Kuluçkadan Çıkıştan Sonra Tavuk Bursa Fabricii'sinde Oluşan Hi̇stoloji̇k Deği̇şi̇kli̇kler. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 13(1), 77-84.1309-69582146-1953https://hdl.handle.net/20.500.12395/47752In this study. histological changes occurring postnatally in chicken bursa Fabricii were investigated by light microscopic techniques.For this purpose, bursa Fabricii samples taken from 60 domestic hybrid line, GXSX chickens were used as a material. The tissue samples immersed in paraffine blocks by means of routine histological procedures, following fixation in alcoholic-formaline and Helly fixatives. Tissue sections taken at 6 pm in thickness were stained with Crossman's trichrome, Pappenheim's panoptic and methyl green-pyronin staining methods. In the first three weeks of the posthatching period, lymphoid follicles growed gradually and occupied lamina propria of the organ. The lymphoid follicles extended and gained lamp glass shape because of the compression. Any definite histological changes related to the involution of the organ were not observed in both interfollicular epithelium (IFE) and follicle associated epithelium (FAE) by the 12 th week of the posthatching period. The early histological evidence of involution such as intraepithelial and intrafollicular cysts were first observed in 12 th week of posthatching period. As the age progressed, the cysts enlarged and intrafollicular cysts occupied medullae of the follicles. In the 14 th week of posthatching period, the intrafollicular cysts opened and cyst content discharged into the centrally located lumen through degenerated FAE region of the surface epithelium. The lymphoid follicles have lost their typical histological organizations and the organ had a multitubular appearance with a number of tubuli opening into the central lumen. Lymphocytic infiltration areas which were first observed in the posthatching 14 th week have expanded in 23 rd week. At the same period, a number of pyroninophylic plasma cells were also observed in the lamina propria which were highly vascularized and had increased amounts of fibrous and cellular connective tissue elements. These histological findings have revealed that bursa of Fabricius, which has been regarded as a B-lymphocyte producing centrally lymphoid organ, may serve as a secondary lympoid organ at the late and residual periods of involution.Bu çalışmada, kuluçkadan çıkıştan sonra tavuk bursa Fabricil'sinde oluşan histolojik değişiklikler ışık milkroskopik seviyede incelendi. Bu amaçla yerli hibrid GXSX irki 60 tavuktan alınan bursa Fabrici örneği materyal olarak kullanıldı. Alınan doku ómeklen alkolik-formalin ve Helly tespit sivilarında tespit edilerek; histolojik yöntemlerle takiplen yapıldı ve parafinde bloklands. Bloklardan alınan 6 um kalınlığındaki kesitler, Crossman'ın üçlü boyaması Pappenheim'in panoptik boyaması ve methyl green-pyronin boyama yöntemleri ile boyandı. Kuluçkadan çıkışı takibeden ilk üç hafta içinde organdaki lenf foliküllerinin hızlı bir şekilde büyüdükderi ve organin Lamina propriyasını tamamen kapladıklan gözlendi. Foliküllerin birbirleri üzerine yaptıkları basınç nedeniyle uzadıkları ve lamba şişesi görünümünü aldıklan dikkati çekti. Foliküler arası epitel (IFE) ve folikül ilişkili epitel (FAE) 'de onikinci haftaya kadar belirgin degişiklikler gözlenmed. Involüsyonun ilk histolojik belirtileri olan intraepitelyal ve intratoliküler kistlere, ilk defa inkübasyonun onikinci haftasında rastlandi, Döner ilerledikçe, intrafoliküler kistlerin, lenf foliküllerinin medullalarini tamamen kapladıkları gözlendi. Daha ileri dönemlerde kist içeriğinin, dejenere olan FAE bölgesinden organin merkezi tümenine boşaldığı tespit edildi. Ondördüncü haftada lent foliküllerinin histolojik organizasyonu tamamen ortadan kalkmiş ve organ, multitubuler bir yapı kazanmış durumdaydı. Ondördüncü haftada organin Lamira propriyasında gözlenen lenfosit infiltrasyon alanian, yirmiüçüncü haftada daha da genişlemiş durumdaydı. Bu dönemde hücresel ve ipliksel elemanian artmış olan organ lamina propriyasında çok sayıda plazma hücresine de rastlandı. Bu histolojik bulgular, kanatlılarda B-lenfositlerinin yapıldığı merkezi bir lenfoid organ olan bursa Fabrici'nin, involüsyonun geç involusyon ve reziduel evrelerinde belli bir süre daha sekonder lenfoid organ olarak da fonksiyon görebileceğini ortaya koymaktadır.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessChicken bursa of Fabriciusposthatching periodinvolutionTavuk bursa FabriciisiPostembriyonal döneminvolusyonArticle1317784