Özçalık, Habibe BayYalçın, Nurhayat Beyazit2024-12-112024-12-112024Yalçın, N. B. (2024). Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği olan annelerin aile merkezli bakım algısının, bağlanma, annelik özyeterliliği ve stres düzeyi üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/53415Bu araştırma, yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan annelerin aile merkezli bakım algısının, bağlanma, annelik özyeterliliği ve stres düzeyi üzerine etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı çalışma türünde yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini Eylül 2023- Şubat 2024 tarihleri arasında Ankara ilinde bulunan bir eğitim ve araştırma hastanesine başvuran,18 yaşından büyük, çalışmaya gönüllü, okuryazar, bebeği yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan ve bebek bakımına en az üç kez katılan 304 anne oluşturmuştur. Araştırma verileri, Anne-Bebek Tanıtıcı Bilgi Formu (23 soru), Yenidoğan Aile Merkezli Bakım Ölçeği (YAMBÖ), Anne Bebek Bağlanma Ölçeği (ABBÖ), Algılanan Annelik Özyeterlilik Ölçeği (AAÖÖ) ve Yenidoğan Yoğum Bakım Ünitesi-Anne Baba Stres Ölçeği (YYBÜ-ABSÖ) kullanılarak toplanmıştır. Tanıtıcı verilerin analizinde, ortalama ± standart sapma, frekans ve yüzde kullanılmıştır. İki gruplu değişkenler ile ölçeklerin toplam ve alt boyut puanlarının karşılaştırılmasında ise Mann-Whitney U, çoklu karşılaştırmalarda Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Ölçek puan karşılaştırmasında ise Genelleştirilmiş Lineer Modeller (GLM) yöntemi kullanılmıştır. Çalışmamızda annelerin yaş ortalaması 28,14±5,60 iken %51,0'i ortaöğretim mezunu olarak bulunmuştur. Annelerin tamamının bakıma katıldığı, %88,8'inin kanguru bakımı uygulandığı bulunmuştur. Bebeklerin ise %54,6'sı erkek, ortalama kiloları 2510,46±727,81 gram, ortalama doğum haftaları 35,12±3,84 olarak bulunmuştur. YAMBÖ puan ortalaması 3,99±0,59, ABBÖ puan ortalaması 5,22±2,39, AAÖÖ puan ortalaması 55,36±10,33 ve YYBÜ ABSÖ puan ortalaması 108,69±28,53 olarak bulunmuştur. YAMBÖ toplam puanını annelerin eğitim düzeyi, çalışma durumu, bebeklerini ilk görme zamanları, bakıma katılma sayısı, bebeğin anneyi emmesi ve kanguru bakımının uygulanması gibi faktörler etkilerken bebeğin kilosu, doğum haftası, ünitede kalış süresi gibi faktörler etkilememektedir. Sonuç olarak YAMB algısının iyi düzeyde olduğu, anne bebek bağlanması arttıkça özyeterlilik düzeyinin yükseldiği ve stres düzeyinin düştüğü görülmektedir. Ebeler tarafından annelerin bakımlara daha fazla dahil edilmesi, aile merkezli bakım algısının arttırılmasına yönelik hizmet içi eğitimlerin düzenlenmesi ve ünitelerde tekli aile odası uygulamasının ülkemizde de başlatılması önerilmektedir.This study was conducted in descriptive and correlational study type in order to determine the impact of family-centered care perception of mothers with infants in the neonatal intensive care unit on attachment, maternal self-efficacy, and stress levels. The sample of the study consisted of 304 mothers who were over 18 years old, literate, voluntary to participate in the study, and whose infants were hospitalized in the neonatal intensive care unit of an education and research hospital in Ankara between September 2023 and February 2024. The research data were collected using the Mother-Baby Introductory Information Form (23 questions), the Newborn Family-Centered Care Scale (NFCCS), the Mother-to-Infant Bonding Scale (MIBS), the Perceived Maternal Self-Efficacy Scale (PMSES), and the Neonatal Intensive Care Unit - Parent Stress Scale (NICU-PSS). For the analysis of the introductory data, mean±standard deviation, frequency, and percentage were used. Mann-Whitney U test was used to compare two-group variables and total and sub-dimension scores of the scales, and Kruskal Wallis test was used for multiple comparisons. Generalized Linear Models (GLM) method was used for scale score comparison. In our study, the average age of the mothers was 28,14±5,60 years, with 51,0% having completed secondary education. It was found that all mothers participated in caregiving, and 88,8% practiced kangaroo care. Among the babies, 54,6% were male, with an average weight of 2510,46±727,81 grams, and an average gestational age of 35,12±3,84 weeks. The average score for NFCCS was 3,99±0,59, for the MBBS it was 5,22±2.39, for PMSES the average score was 55,36±10,33, and for NICU-PSS the average score was 108,69±28,53. It was found that there was a relationship between the demographic characteristics of the mothers and babies and the scores of NFCCS, MIBS, PMSES, and NICU-PSS. The total score of NFCCS is influenced by factors such as the mother's educational level, employment status, the time when they first see their baby, the frequency of participation in caregiving, the baby breastfeeding from the mother and the implementation of kangaroo care. However, factors such as the baby's weight, gestational age, and length of stay in the unit do not affect the score. As a result, it is observed that the perception of NFCC is at a good level, self-efficacy increases as mother-infant bonding improves, and stress levels decrease. It is recommended that midwives involve mothers more in caregiving, organize in-service training programs to enhance the perception of family-centered care, and initiate the implementation of single-family room units in our country.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAnneAnnelik ÖzyeterliliğiBağlanmaStresYenidoğan Aile Merkezli BakımMotherMaternal Self-EfficacyAttachmentStressNewborn Family-Centered CareMaster Thesis877852