Yastı, Şerife YalçınÖzgün, Zahide2025-01-212025-01-212023Özgün, Z. (2023). Bitki küllerinin seramik sırlarında hammadde olarak kullanımı. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/53936Bitkisel küllerin seramik sırlarında kullanımı seramik sırların ilk ortaya çıkışı kadar eskidir. O dönemlerde bitki külleri eritici malzeme olarak sırda özellikle potasyum ve sodyum oksit kaynağı olarak kullanılmıştır. Günümüzde araştırmacılar özellikle sırda yeni renk ve doku elde etme amaçlı yaptığı çalışmalarda farklı bitki küllerinden faydalanmaktadır. Bu çalışmada mısır koçanı, fasulye sapı, susam bitkisi, nar kabuğu, soğan kabuğu ve meşe ağacı külleri kullanılmıştır. Burada kullanılan küllerin tamamı atıl vaziyetteki bitkisel atıkların külleri ya da doğrudan atık küllerdir. Mesela meşe külü Konya ilinde çokça bulunan yerel etli ekmek fırınlarından temin edilmiştir. Farklı yüzey dokularının elde edilmesi, sır karışımları için eritici hammadde-kül optimum oranının belirlenmesi çalışmanın ana amacını oluşturmaktadır. Kül sırları için üleksit, boraks, sodyum karbonat, cam tozu, sodyum ve potasyum feldspat, lityum karbonat ile artan oranlarda (%20, 40, 60, 80) ikili karışımlar oluşturulmuştur. Renklendirici olarak demir oksit ve kobalt oksit kullanılmıştır. Kullanılan altlıkların bisküvi pişirimi 1000 °C, sır pişirim sıcaklığı ise 1050 °C-1150 °C olarak iki farklı sıcaklık belirlenmiştir. Ayrıca %75 ve %50 olmak üzere iki farklı kül oranlarında üleksit ve atık cam tozu ile üç bileşimli sırlar hazırlanmış ve pişirimleri gerçekleştirilmiştir. Tez kapsamında gerçekleştirilen üç boyutlu sanatsal seramik uygulamalarında kullanılan bitki türlerinin bitkilerin yapısal, morfolojik, mikroskobik özelliklerinden ve gelişim süreçlerinden esinlenilmiştir. İkili karışımlardan elde edilen kül sırlarının arasından seçilen reçeteler bu uygulamalarda kullanılmıştır.The use of plant ashes in ceramic glazes is as old as the first appearance of ceramic glazes. At that time, plant ashes were used as a melting material, especially as a source of potassium and sodium oxide in the glaze. Today, researchers make use of different plant ashes especially in their studies to obtain new colors and textures in glazes. In this study, corn cob, bean stalk, sesame plant, pomegranate peel, onion peel and oak wood ashes were used. All of the ashes used here are the ashes of idle plant wastes or directly waste ashes. For example, oak ash was obtained from local meat bread bakeries in Konya province. The main aim of the study is to obtain different surface textures and to determine the optimum melting raw material-ash ratio for glaze mixtures. For ash glazes, binary mixtures were formed with increasing ratios (20, 40, 60, 80 %) of urexite, borax, sodium carbonate, glass powder, sodium and potassium feldspar, lithium carbonate. Iron oxide and cobalt oxide were used as colorants. The biscuit firing temperature of the used mats was 1000 °C and the glaze firing temperature was 1050 °C-1150 °C at two different temperatures. In two different ash ratios of 75% and 50%, three-component glazes were prepared and fired with ulexite and waste glass powder. The plant species used in the three-dimensional artistic ceramic applications realized within the scope of the thesis were inspired by the structural, morphological, microscopic features and developmental processes of the plants. The recipes selected among the ash glazes obtained from binary mixtures were used in these applications.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessBitkisel AtıkKül SırıSeramik SırBitkisel KülBitki KülüVegetable WasteAsh GlazeCeramic GlazeVegetable AshPlant AshMaster Thesis879873