Kahveci, MuzafferTuşat, EkremYıldız, FerruhSarı, FatihMikailsoy, Fariz2020-03-262020-03-262019Kahveci, M., Tuşat, E., Yıldız, F., Sarı, F., Mikailsoy, F. (2019). Ankara-Yozgat Hattında Mühendislik ve CBS Amaçlı YaklaşıkJeoit Hesabı. Geomatik, 4(2), 92-100.2564-67612564-6761https://dx.doi.org/10.29128/geomatik.487924http://www.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TXpJM09ETTFOUT09https://hdl.handle.net/20.500.12395/37355Global Konum Belirleme Sistemlerinin (GNSS) çok yüksek doğruluklar sağlamaya başlamasıyla birlikte,uygulamada kısa sürede yüksek doğruluklu jeoit yüksekliklerinin elde edilmesi gereksinimi de önemli ölçüdeartmıştır. Örneğin, mühendislik uygulamalarında ve CBS çalışmalarında ortometrik yükseklikler kullanıldığıiçin yerel jeoit belirleme çalışmaları daha da önem kazanmıştır.Bilindiği gibi Türkiye tektonik olarak aktif bir bölgede olup, farklı zamanlarda meydana gelen depremler ülkenivelman ağındaki noktaların düşey konumlarında deformasyonlara/değişimlere neden olmaktadır. Diğertaraftan Ülke Temel Jeodezik Ağlarının kurulması ve yaşatılmasından sorumlu olan Harita Genel Müdürlüğü(HGM; eski adıyla Harita Genel Komutanlığı), 1999 yılından bu yana GNSS ölçülerinden yararlanarak farklıyıllarda güncel Türkiye Jeoidi modelleri hesaplayarak, kullanıcıların hizmetine sunmaktadır. HGM tarafındanbu güne kadar hesaplanmış olan jeoit modellerinin dış doğrulukların genel olarak 10 cm’den daha iyi olmadığıdeğerlendirilmektedir. Oysa kullanıcıların ihtiyacı olan bu doğrulukların 10 cm’den daha iyi olması arzu edilenbir durumdur. Söz konusu doğruluklara ulaşılıp ulaşılamayacağının araştırılması için Selçuk Üniversitesiolanakları ile pilot bir uygulama yapılması hedeflenmiş ve bu amaçla sadece İç Anadolu’nun belirli birkesimini kapsayacak yerel gravimetrik jeoit ve geometrik yaklaşımla yaklaşık(quasi)-jeoit hesaplanması içinKonya Selçuk Üniversitesi kaynakları kullanılarak bir bilimsel araştırma projesi başlatılmıştır.Söz konusu proje bölgesine ilişkin mevcut GNSS ve nivelman verilerine ilaveten gravite verileri arazideölçülmüş ve mutlak gravite değerleri, TG-03 kestirim değerleri gibi bazı diğer veriler de HGM’den teminedilmiştir. Yerel quasi-jeoit hesabında Karlsruhe Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Enstitüsü tarafındangeliştirilmiş ve proje kapsamında temin edilmiş olan DFHRS (Sonlu Elemanlı Yükseklik Referans Sistemi)yazılımı kullanılmıştır. Söz konusu yazılım sürekli polinomsal yükseklik referans sistemi ve GNSS ile eldeedilen elipsoidal yüksekliklere dayalı olarak jeoit yüksekliklerinin N(?, ?, h) parametrik modellenmesiprensibine dayanmaktadır. Bu yazılım ile yapılan hesaplama sonucunda 10 cm’den daha iyi doğruluklu yerelquasi-jeoit elde edilmesi sağlanmıştır. Aynı noktalardaki GPS/Nivelman jeoidi, DFHRS hesap ve TG-03kestirim değerleri birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Netice olarak, bu makalede proje kapsamında sadecegeometrik yaklaşımla hesaplanmış olan quasi-jeoit modeline ilişkin yapılmış olan çalışmalar ile ulaşılmış olanara sonuçlar sunulmaktadır.Requirement for a high resolution geoid model has increased substantially during the last few decadesespecially with the advent of Global Navigation Satellite Systems (GNSS). As an example, when orthometricheights are used in engineering and GIS applications local quasi-geoid determination studies have becomeespecially important.As it is well known, Turkey is situated on a tectonically very active region and earthquakes occurring indifferent times cause deformations in heights of levelling points of Turkish National Vertical Network. On theother hand, National Mapping Agency of Turkey (GDM: General Directorate of Mapping, formerly GCM)which is responsible for the establishment and maintenance of national geodetic networks compute geoidmodels for whole Turkey and release them for public use in different periods. And it is known that the absoluteaccuracies of these geoid models are nearly at the 10 cm level or even worse. But, the requested accuracy isabout better than 10 cm. Hence, in order to prove that the required accuracy levels can be achieved, A localgravimetric and quasi-geoid determination project using the resources of Konya Selçuk University wasinitiated. Project area has been planned to cover a limited part of Central Anatolia, namely, Ankara-Yozgatline.Necessary gravity data for this Project have been obtained in the field by performingobservations/measurements in addition to the existing GNSS and leveling data. Some other necessary datasuch as absolute gravity and TG-03 geoid prediction values have been obtained from GDM. For thecomputation of local quasi-geoid using geometric approach DFHRS software developed by the KarlsruheApplied Sciences was used. The principle of the DFHRS software is based on the parametric model of N(?, ?,h) as a continuous polynomial height reference surface (HRS). Following the quasi-geoid computation it hasbeen shown that a local quasi-geoid model was achieved better than 10 cm along the project area.GPS/Levelling geoid, TG-03 prediction values and DFHRS results were compared with each other for thesame points. Consequently, in this paper, all works carried out within the framework of this project and thepreliminary results related to quasi-geoid model computation using geometric approach are presented.tr10.29128/geomatik.487924info:eu-repo/semantics/openAccessGörüntüleme Bilimi ve Fotoğraf TeknolojisiJeolojiArticle4292100