Gider Büyüközer, ZelihaBalkaya, Esra2025-06-132025-06-132025Balkaya, E. (2025). Herakleia Antik Kenti'nde 2021-2023 yılları arasında bulunan pişmiş toprak kandiller. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=P3dtmmHrq-mzEcmCLi1CqQ02iYKNpaH8orVub88xaIZrwIp6ctEpMEfFJfdcpn1Shttps://hdl.handle.net/20.500.12395/55366İnsanoğlunun en önemli ihtiyaçlarından birisi aydınlanmadır. Bu ihtiyacını karşılamak amacıyla kullanılan araçlardan biri olan kandiller farklı formlarda şekillendirilip, çeşitli bezemeler ve sahnelerle süslenerek uzun bir süre varlığını korumuştur. Hayatın her alanında kullanılan, bu nedenle kazı çalışmaları sırasında sıklıkla bulunan kandiller ait olduğu dönemle ilgili çok önemli bilgiler sağlamaktadır. Bu çalışmada Herakleia Antik Kenti'nde 2021-2023 yılları arasında yapılan çalışmalarında bulunan 56 adet pişmiş toprak kandil ele alınmıştır. Bu kandillerden 55 tanesi kazı çalışmalarında biri ise yüzeyde bulunmuştur. Amacımız, Herakleia Antik Kenti'nin kandil tipolojisinin temelini atarak, bundan sonra yapılacak çalışmalara da katkı sağlamaktır. Herakleia'da bulunan kandiller Hellenistik Dönem, Roma İmparatorluk Dönemi ve Geç Antik Çağ kandilleri olmak üzere üç başlık altında incelenmiştir. Kandillerden 25 tanesi Hellenistik Dönem'e tarihlenmiş, 29 tanesi Roma İmparatorluk Dönemi'ne, 2 tanesi ise Geç Antik Çağ'a aittir. Herakleia'da bulunan kandillerde 14 farklı tip tespit edilmiştir. Bunlar arasında en yoğun görülen tip, 16 adetle Roma İmparatorluk Dönemi'ne ait volütlü kandiller olmuştur. Hellenistik Dönem kandillerinde en yoğun görülen tip ise 7 adet ile Knidos tipi kandillerdir. Kandiller benzer örnekleri ve kazı kontekst buluntuları doğrultusunda tarihlendirilmiştir. Pişmiş toprak kandillerindiskus, omuz ve burun kısmında görülen bezeme, sembol ve sahneler ayrıca ele alınmıştır. Bu kandillerde kartalıyla birlikte Zeus, Kentaur'un sırtında betimlenen Dionysos ve zaferi simgeleyen Victoria gibi mitolojik figürlerin yer aldığı sahnelerin yanı sıra günlük hayattan sahneler ile hayvan figürlerinin betimlendiği örnekler de vardır. Tipolojik ve ikonografik açıdan elde edilen sonuçlara göre Herakleia Antik Kenti'nde 2021-2023 yılları arasında yapılan çalışmalarda bulunan pişmiş toprak kandillerden en erken örnek MÖ 4. yüzyılın ortalarına, en geç örnek ise MS 5.-7. yüzyıllar arasına tarihlendirilmiştir.One of the most important needs of human beings is lighting.Lamps, one of the tools used to meet this need, have survived for a long time by being shaped in different forms and decorated with various ornaments and scenes.Oil lamps, which are used in every aspect of life and are therefore frequently found during excavations, provide very important information about the period they belong to. In this study, 56 terracotta oil lamps found in the works carried out in Heracleiaat Latmos between 2021-2023 were discussed.55 of these lamps were found during the excavations and one was found on the survey.Our aim is to lay the foundation of the lamp typology of the Ancient City of Heracleia and to contribute to future studies. The oil lamps found in Heracleia were examined under three headings: Hellenistic Period, Roman Imperial Period and Late Antique Period lamps.25 of the oil lamps belong to the Hellenistic Period, 29 to the Roman Imperial Period and 2 to the Late Antique Period.14 different types were identified in the lamps found in Heracleia.The most common type among these was the volute lamps belonging to the Roman Imperial Period with 16 pieces.The most common type among the Hellenistic Period lamps is the Knidos type lamps with 7 pieces. The lamps were dated in line with their similar examples and the excavation context. The decorations, symbols and scenes seen on the discus, shoulder and nozzle of terracotta oil lamps were also discussed.In these oil lamps, there are scenes of mythological figures such as Zeus with his eagle, Dionysus depicted on the back of the Centaur and Victoria symbolizing victory, as well as scenes from daily life and animal figures.According to the typological and iconographic results, the earliest example of the terracotta oil lamps found in Herakleiaat Latmos between 2021-2023 was dated to the mid-4th century BC, and the latest example was dated to the 5th-7th centuries AD.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessHerakleiaLatmosPişmiş Toprak KandilKnidos TipiEphesos TipiVolütlü KandilHeracleia at LatmosTerracotta Oil LampKnidos TypeEphesos TypeVolute-NozzleMaster Thesis923271