Karakaya, OğuzAhmadov, Kamran2023-03-312023-03-3120212021Ahmadov, K. (2021). Azerbaycan Mugam ve Türk Makam Müziği'nde Yer Alan Segâh ve Çargâh / Çahargâh Makamlarının Karşılaştırmalı Analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/46410XIII.yüzyıl teorisyeni ve icracısı olan S.A. Urmevî, sistemci okul olarak da adlandırılan ses sisteminin temelini atmış ve daha sonra XV. yüzyıl teorisyeni A. Merâgî bu sistemi geliştirerek devamını sağlamıştır. Azerbaycan ve Türkiye makamsal müziğinin temelinin de bu yapıya dayandığı bilinmektedir. Azerbaycan'ın Maraga şehrinde doğan A.Merâgî'nin, Câmî'l-Elhan, Makâsıdü'l-Elhan, Şerhü'l Kitâbü'l-Edvâr gibi ses sistemi hakkında nazari bilgiler içeren yazma eserlerinin hem Azerbaycan hem de Türkiye coğrafyasındaki dönemin teorisyenlerine ışık tuttuğu ve adeta rehber niteliği taşıdığı söylenebilir. Bu sebeple, Azerbaycan Muğam ve Türk makam müziğinin XIII.ve XV. yüzyıldan beslenerek şekillendiği, buna bağlı olarak da ortak yapıları olduğu gibi işleniş bakımından farklılıkların da olabileceği ifade edilebilir. Bu noktadan hareketle, araştırmada Azerbaycan ve Türkiye makam / muğam müziği içinde Segâh ve Çargâh/Çahargah makamlarının her iki coğrafya üzerinde nasıl bir seyir özelliği taşıdığı, benzer ya da farklılık içeren durumların neler olduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Bu kapsamda, tarama modeli içinde Segâh ve Çargâh/Çahargah makamı hakkında bilgi veren yazılı kaynaklar taranmış ve bu iki makama dair örnek eserler üzerinden betimsel analiz yapılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda; Azerbaycan ve Türk makam müziği içinde Çargâh/Çahargah makamının gerek dizi gerekse seyir bakımından birbirine benzemediği, fakat, her iki müzik müzikte de aynı karar perdesine (DO) sahip olduğu, Segâh makamının ise dizi olarak Batı müziği ses sistemi içinde ifade edilmesinden kaynaklanan sebeplerle farklı bir yapıda olduğu ancak seyir bakımından ana hatları ile birbirine benzediği ve aynı geleneksel makam aralıklarını yansıttığı sonucuna ulaşılmıştır.S.A. Urmevi, the theorist and performer of the 13th century, laid the foundation of the sound system, also called the systemist school, and later, the XV century theorist A. Meragî developed this system and ensured its continuation. It is known that the basis of Azerbaijani and Turkish maqam music is based on this structure. The manuscripts of A. Merâgî, who was born in the city of Maraga in Azerbaijan, containing theoretical information about the sound system such as Câmî'l-Elhan, Makâsıdü'l-Elhan, Şerhü'l Kitâbü'l-Edvar, shed light on the theorists of the period in both Azerbaijan and Turkey. and it can be said that it has a guide quality. For this reason, it can be stated that Azerbaijani Mugham and Turkish maqam music were shaped by being fed from the 13th and 15th centuries, and accordingly, there may be differences in terms of processing as well as common structures. From this point of view, it is aimed to determine what kind of a course the Çargah and Segah makams have on both geographies and what are the similar or different situations in Azerbaijan and Turkey maqam / mugham music. In this context, written sources providing information about the makam Çargâh/Çahargah and Segâh were scanned in the scanning model and descriptive analysis was made on the sample works of these two makams. As a result of this research; It has been observed that the Çargâh/Çahargah makam in Azerbaijan and Turkish makam music is not similar to each other in terms of scale and melodical course. However, both music have the same tone (DO). On the other hand, it was concluded that the makam Segâh has a different structure due to the fact that it is expressed in the sound system of Western music as a serial, but it is similar to each other in terms of course and reflects the same traditional maqam ranges.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessMuğamMakamÇargâh/ÇahargahSegâhMakam müziğiMughamMaqamCargahSegahMaqam musicMaster Thesis