Aktay, YasinUlutaş, Ejder2015-01-122015-01-122012Ulutaş, E. (2012). Değişen vatandaşlık ilişkilerinin dayandığı nokta: Toplumsal sözleşme temelli bir anayasa (Türkiye örneği). Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/1312Anayasa ve vatandaşlık kavramları üzerine bir şeyler söylemenin ağır bir sorumluluğu da üstlenmek anlamına geldiği kabulüyle hareket eden bu çalışmanın mütevazı bir katkı olma niyeti taşıdığını belirtmek gerekiyor. Mevcut anayasa da (1982) dahil olmak üzere Türkiye'de inşa edilen anayasalar ciddi sosyolojik, siyasal ve hukuksal problemlere sahiptir. Anayasalar genellikle askeri müdahalelerin akabininde oluşturulmuştur. Dolayısıyla demokratik değerlerlerin karşısında konumlandırılacak bir mahiyet arz etmektedir. Bu tez, Türkiye'deki demokrasi ve insan hakları konusunda yaşanan ve gelinen süreci de göz önünde bulundurarak anayasa ve vatandaşlığa dair bir değerlendirme niteliğini taşımaktadır. Bilindiği üzere, Cumhuriyeti kuran siyasi iradede, Osmanlı yönetim yapısının tebaaya yönetici karşısında edilgen bir konum biçtiği ve bu durumun aşılması gerektiği düşüncesi hakimdi. Bu amaçla tebaa yerine vatandaş kavramı ön plana çıkarıldı. Yapılan analizlerde edilgen tebaanın yerine ikame edilmeye çalışılan etkin vatandaş profilinin aslında pek de inşa edilmediği görülmektedir. Egemenlik ilişkisinin Osmanlı'nın aksine Cumhuriyet tarihinde demokratik bir temele oturduğunu söylemek zordur. Osmanlı'da yöneten-tebaa ilişkisi Cumhuriyet Türkiyesi'nde anayasa-vatandaş biçimine evirilmiştir. Anayasaların tanımladığı vatandaş, belli bir kesimi temsil etmekten öteye geçememiştir. Ancak son dönemlerde küresel konjonktürün de etkisiyle hem devlet kanadında hem de halk içerisinde insan haklarına dayalı sosyal mutabakatın yani yeni bir anayasanın inşası yönünde olumlu bir irade hakim. Bu iradenin cisimleştiği yerlerden biri de şüphesiz entelektüel camiadır. Entelektüel camianın üç önemli figürü olan Ali Bulaç, Oral Çalışlar ve Mehmet Altan'ın köşe yazıları kısmi bir söylem analizine tabi tutulmuştur. Anahtar Kavramlar: Anayasa, Vatandaş, Vatandaşlık, Devlet, Demokrasi, İnsan Hakları, Kamusal Alan, Egemenlik.Commenting on the concepts related to a constitution and citizenship puts one under great responsibility. This study has been conducted within this framework of mind and with the aim of making a modest contribution to this area. All Constitutions written in Turkey have had some serious sociological, political and judicial problems including the last one drawn up in 1982. Constitutions in Turkey have generally been established following military coups and therefore have some features that can be positioned against democratic values. This thesis aims to assess the constitution and citizenship taking into consideration some developments regarding democracy and human rights in Turkey. As known, the political power which founded the Turkish Republic was strongly against the idea of commoners being passive subjects of the Ottoman rulers. Furthermore, they firmly believed that this situation had to be transcended. To this end, instead of a subject the concept of citizenship was endorsed. However, upon analysis, it is observed that trying to substitute an active citizen profile instead of a passive one could not quite be accomplished. In contrast to the Ottomans, in the history of the Turkish Republic, it is difficult to affirm the notion that sovereignty was based on democracy. The relationship between rulers and subjects evolved to form the basis of the constitution and citizenship in the Republic of Turkey. The citizen, who was defined by constitutions, has not been able to go beyond representing a certain group. In the recent years, however, with the influence of the global conjuncture, both at the state level and in the public sphere, there is a consensus to construct a social deal, i.e. a new constitution embracing human rights. This consensus is embodied in intellectual circles and to this end the political discourse of 3 prominent columnists of the Turkish intelligentsia; Ali Bulaç, Oral Çalışlar and Mehmet Altan have been partially analyzed in this study. Key Words: Constitution, Citizen, Citizenship, State, Democracy, Human Rights, Public Area, Sovereignty.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAnayasaVatandaşVatandaşlıkDevletDemokrasiİnsan haklarıKamusal alanEgemenlikConstitutionCitizenCitizenshipStateDemocracyHuman rightsPublic spaceSovereigntyMaster Thesis