Haliloğlu, DünyaYavuzoğlu, Dünya2025-02-252025-02-252024Yavuzoğlu, D. (2024). Deneysel olarak hipertiroid oluşturulan ratlarda dereotu uygulamasının etkileri. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/54512Bu çalışma; levotiroksin uygulamalarıyla ratlarda deneysel hipertiroidi oluşturulması ve dereotu (Anethum graveolens L) ekstraktının tiroid hormon düzeyleri ile bazı biyokimyasal parametreler ve tiroid dokusu histolojisinde oluşturduğu değişimleri belirlemek amacıyla gerçekleştirildi. Kontrol, Dereotu, Hipertiroid, Hipertiroid+dereotu ve Tween-80 grubu olmak üzere 5 grup oluşturulan çalışmada her bir grupta 6 adet rat bulunduruldu. Hipertiroid oluşturulması amacıyla gruplara her gün aynı saatte distile suda çözündürülen Levotiroksin 100 g/kg olacak şekilde gavaj yoluyla verildi. Dereotu uygulanan gruplara her gün 300 mg/kg dereotu ekstraktı %0.05 Tween 80 içerisinde gavaj yoluyla verildi. Tween-80 grubuna ise dereotu ekstratı çözücüsünün etkisinin belirlenmesi amacıyla gavaj yoluyla %0.05 Tween 80 verildi. Toplam 28 gün süren çalışmadan elde edilen serum örneklerinde fT3, fT4, TSH hormon düzeyleri ELISA yöntemi ile diğer biyokimyasal parametreler ticari kitler aracılığıyla belirlendi. Alınan tiroid dokusu histolojik incelemeler amacıyla kullanıldı. Çalışmanın sonucunda hipertiroidli ratlarda TSH düzeylerinin düştüğü (p<0.05) ve fT3, fT4 (p<0.05) hormon düzeylerinin yükseldiği gözlenirken, histolojik olarak tiroid foliküllerinin yapısal bütünlüklerinin bozulduğu, parenşim organizasyonunun düzensiz olduğu ve foliküller arası bağ dokunun arttığı gözlendi. Bu gruplara oral dereotu uygulamalarının TSH düzeylerini artırdığı ve histolojik olarak tiroid dokusu foliküllerin yapısal bütünlüklerinin kısmen geri kazanılmış olduğu görüldü. Hipertiroidinin serum lipid parametrelerine (kolesterol, trigliserid, HDL) etkisinin gözlenmediği belirlenirken, dereotu uygulamaları ile sağlıklı ve hipertroidli gruplarda trigliserid düzeylerinde kısmi bir yükselme, kolesterol ve HDL düzeylerinde ise kısmi bir düşüş saptandı. Aynı şekilde karaciğer enzim (ALT, AST, ALP) düzeyleri açısından fark gözlenmeyen hipertiroidi gruplarında, dereotu uygulamasının AST düzeyleri dışında karaciğer enzim düzeylerinde düşüşlere (p<0.05) yol açtığı belirlenmiştir. Hipertiroidide kontrol grubuna göre serum glikoz (p<0.05) ve kısmen üre düzeylerinin düşüş gösterdiği, dereotu uygulaması ile sağlıklı ratlarda üre düzeylerinin düşüşünün belirgin olduğu (p<0.05) ancak hipertiroidli ratlarda deroeotunun etkisine rastlanmadığı görüldü. Dereotu uygulamalarının sağlıklı ratlarda serum Na düzeylerini yükseltiği (p<0.05), Ca, Cl ve K düzeylerini ise düşürdüğü (p<0.05) belirlendi. Dereotunun hipertiroidli ratlarda mineral madde düzeylerine herhangi bir etkisine rastlanmadı. Sonuç olarak, karmaşık bir yapıya sahip tiroid fonksiyon bozukluklarının ve hipertiroidinin tedavisinde sentetik ilaçların yerini alacak bitkisel hormon analoglarının araştırılması noktasında, dereotunun umut verici bir tıbbi bitki olduğu ve bu konuda yeni ve kapsamlı araştırmaların yapılmasının gerektiği görüldü.This study was carried out to establish experimental hyperthyroidism in rats by levothyroxine administration and to determine the changes in thyroid hormone levels, some biochemical parameters and thyroid tissue histology caused by dill (Anethum graveolens L) extract. In the study, 5 groups were formed as Control, Dill, Hyperthyroid, Hyperthyroid + Dill and Tween-80 groups and 6 rats were kept in each group. Levothyroxine was administered by gavage to the hyperthyroid groups at the same time every day. The dill groups were given 300 mg/kg dill extract in 0.05% Tween 80 every day by gavage. The Tween-80 group was given 0.05% Tween 80 by gavage to determine the effect of dill extract solvent. In the serum samples obtained from the study lasting 28 days, fT3, fT4, TSH hormone levels were determined by ELISA method and other biochemical parameters were determined by commercial kits. Thyroid tissue was used for histological examinations. As a result of the study, it was observed that TSH levels decreased (p<0.05) and fT3, fT4 (p<0.05) hormone levels increased in hyperthyroid rats. Histologically, it was observed that structural integrity of thyroid follicles was disrupted, parenchyma organisation was irregular and inter-follicle connective tissue increased. Oral dill administration to these groups increased TSH levels and histologically, the structural integrity of thyroid tissue follicles was partially restored. While no effect of hyperthyroidism on serum lipid parameters (cholesterol, triglyceride, HDL) was observed, a partial increase in triglyceride levels and a partial decrease in cholesterol and HDL levels were found in healthy and hypertroid groups with dill administration. Similarly, in hyperthyroid groups where no difference was observed in terms of liver enzyme (ALT, AST, ALP) levels, it was determined that dill application caused decreases in liver enzyme levels (p<0.05) except AST levels. It was observed that serum glucose (p<0.05) and urea levels decreased (p<0.05) in hyperthyroidism, but similar findings were not observed in hyperthyroidism. It was determined that dill applications increased serum Na levels (p<0.05) and decreased Ca, Cl and K levels (p<0.05) in healthy rats. No effect of dill on mineral levels was observed in hyperthyroid rats. In conclusion, it was seen that dill is a promising medicinal plant at the point of investigating herbal hormone analogues that will replace synthetic drugs in the treatment of thyroid dysfunctions and hyperthyroidism, which have a complex structure, and new and comprehensive researches should be carried out on this subject.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessBiyokimyasal ParametrelerDereotuHipertiroidRatTiroid HormonlarBiochemical ParametersDill (Anethum Graveolens)HyperthyroidismThyroid HormonesDoctoral Thesis913029