Sevmen, Deniz Pastutmaz2021-03-082021-03-0815.11.2018Sevmen, D. P. (2018). Sinop Müzesi’nde bulunan üç plastik kandil. Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi, (1), 93-107.2651-4664https://hdl.handle.net/20.500.12395/41353Kalıp yapımı seramik grubunun önemli temsilcilerinden olan plastik kandiller, Hellenistik Dönem’in ortalarından itibaren üretilmeye başlanmış Erken İmparatorluk Dönemi’nde asıl ünlerine ulaşmış ve Roma İmparatorluk Dönemi boyunca sevilerek kullanılmışlardır. Son derece zengin bir form çeşitliliğine sahip olan plastik kandiller ayak, baş ya da phallos gibi çeşitli uzuvlar, maymun gibi hayvanlar, siyahi insanlar, mitolojik tipler ya da sıradan insanlar şeklinde biçimlendirilmiş olabilirler. Betimlenen tipler ya grotesk bir yaklaşımla ya da realistik bir şekilde ele alınmışlardır. Kültle ya da dini ritüellerle alakalı olarak veya günlük yaşam içerisinde kullanılmışlardır. Pişmiş toprak örneklerin yanı sıra, bronz gibi metalden yapılmış olanlarına da rastlanmaktadır. Mısır, İtalya, Kuzey Afrika ve Anadolulu kandil üreticileri bu tipte eserler üretmiş ve bunlar geniş bir yayılım alanına ulaşmışlardır. Yapıldıkları dönemde veya daha önceki yüzyıllarda üretilmiş olan heykellerin adeta birer taklidi gibi ele alınmış olanları da bulunmaktadır. Çok sevilen kimi tipler kopyalanarak, birbirlerinden çok uzakta yer alan merkezlerde benzer ya da aynı şekilde üretilebilmiştir. Tercih edilen tipler, bunların ele alınış şekilleri ya da taklit ettikleri büyük sanat eserleri sayesinde dönemin sosyo-kültürel yaşantısına da ışık tutmaktadırlar. Kimi zaman koroplastik figürinlerle karıştırılacak kadar yüksek kaliteli bir işçiliğe sahip olan bu kandiller, insanların o dönemdeki espri anlayışlarını ve farklı uluslardan insanların sanatta nasıl yer tutabileceğini göstermesi açısından da önemlidir. Bu çalışmada ele alınan Sinop Arkeoloji Müzesi’nden üç plastik kandil, MS 1. yy’ın üretimi olup, yapıldıkları dönemin tipik özelliklerini taşımaktadırlar.This study addressed three plastic lamps from Sinop Archaeological Museum. Sinop province has had almost continuous settlement since the Archaic period, and its museum hosts rich collections. Plastic lamps are among the important representatives of mold made pottery; they started to be produced in the middle of the Hellenistic era, reached their glory and were used during the Roman imperial era. They present an extremely rich diversity. They can be shaped into various organs like a foot, head, or phallos; animals like monkey, black people, mythological figures or ordinary people. A grotesque approach could be taken or a realistic approach. The lamps were used in cult or religious rituals or in daily life. In addition to terracotta samples, others made of metal like bronze have also been found. The Egyptian, Italian, North African, and Anatolian workshops produced this type of lamps which reached a wide area. There are also lamps which were made as imitations of statues produced in their era or in previous centuries. Some favorite types were copied and could be produced in a similar or identical way in the widespread production centers. Thanks to their approaches or great artistic works that they imitate, preferred types shed light to the sociocultural aspects of life of their era. These lamps, which are of high quality work and are sometimes confused with coroplastic figurines, are also important as they indicate the sense of humor of people in their era and how different nations of people are able to have a seat in art. The three plastic lamps from Sinop Archaeological Museum addressed in this study were produced in the first century AD, and carried out typical characteristics of their era.tr10.32949/Arkhaia.2018145704info:eu-repo/semantics/openAccessArkeolojiAnadoluSinopPlastik KandilKalıp YapımıArchaeologyAnatoliaPlastic LampsMold MadeLampsArticle193107