Kunt, İbrahimYavuz, Fatih2025-03-042025-03-042024Yavuz, F. (2024). Mevlâna Celâleddin Rumî'nin Dîvan-ı Kebîr adlı eserinde çeng çalgısının metafor unsuru olarak incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Mevlana Araştırmaları Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/54568Bu tez, Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî'nin Dîvân-ı Kebîr adlı eserinde çeng çalgısının bir metafor olarak kullanımı üzerine odaklanmaktadır. Çeng, Orta Asya ve İslam kültürlerinde yaygın olarak kullanılan bir telli çalgıdır ve Mevlâna'nın eserlerinde derin bir sembolik anlam taşır. Araştırmada, çeng çalgısının Mevlâna'nın şiirlerinde nasıl bir sembolik unsur olarak yer aldığı, hangi temaları temsil ettiği ve eserin bütünündeki metaforik işlevi ele alınmıştır. Bu bağlamda, çeng çalgısının Mevlâna'nın mistik anlayışı ve tasavvuf felsefesiyle olan bağlantıları incelenmeye çalışılmıştır. Çeng, Mevlâna'nın şiirlerinde sadece bir müzik aleti olarak değil, aynı zamanda ruhun içsel yolculuğunu, ilâhî aşkı ve manevi arayışı simgeleyen güçlü bir metafor olarak kullanılmıştır. Bu çalışmada, çengin metaforik anlamı ve Mevlâna'nın düşünce dünyasındaki yeri, Dîvân-ı Kebîr'deki içinde çeng kelimesinin geçtiği beyitler üzerinden analiz edilmiştir. Sonuç olarak, çeng çalgısının Mevlâna'nın eserlerinde, özellikle de Dîvân-ı Kebîr'de, derin bir manevi sembolizme sahip olduğu ve okuyucuyu içsel bir yolculuğa çıkarmak için kullanılan önemli bir metafor olduğu vurgulanmaktadır.This thesis focuses on the use of the çeng instrument as a metaphor in Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî's work titled Dîvân-ı Kebîr. Çeng is a stringed instrument widely used in Central Asian and Islamic cultures and carries a deep symbolic meaning in Mevlâna's works. In the research, what kind of a symbolic element the çeng instrument is in Mevlâna's poems, what themes it represents and its metaphorical function in the whole work are discussed. In this context, the connections of the çeng instrument with Mevlâna's mystical understanding and Sufi philosophy were examined. Çeng is used not only as a musical instrument in Mevlâna's poems, but also as a powerful metaphor symbolizing the inner journey of the soul, divine love and spiritual quest. In this study, the metaphorical meaning of çeng and its place in Mevlâna's world of thought were analyzed through selected couplets in Dîvân-ı Kebîr. As a result, it is emphasized that the çeng instrument has a deep spiritual symbolism in Mevlâna's works, especially in Dîvân-ı Kebîr, and is an important metaphor used to take the reader on an inner journey.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessÇengMetaforMevlânaDîvân-ı KebîrTasavvufMetaphorSufismMaster Thesis909958