Kartın, Cengiz2024-10-242024-10-242023 EkimKartın, C., (2023). Binbaşı E. W. C. Noel’in Personel Dosyası ve Faaliyetlerine Genel Bir Bakış. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (59), 139-170. DOI: 10.21563/sutad.13785102458-9071https://hdl.handle.net/20.500.12395/530161583 tarihli resmi Türk-İngiliz münasebtleri esas alındığında 19. yüzyılın son çeyreğine kadar gayet eşit düzeyde devam ettiği anlaşılan münasebetler W.E. Gladstone’ın iktidara gelmesi ile birlikte tamamen farklı bir seyir takip etmeye başlamıştır. Söz konusu seyrin temeline Osmanlı İmparatorluğunu yıkmayı hedef olarak koyan İngiliz devlet aklı, Osmnalı toplum yapısı başta olmak üzere pek çok alanı incelemek üzere oryantalist araştırmacıyı bu topraklara göndermiştir. Kimliklerinde doktor, asker, öğretmen, hemşire yazan söz konusu oryantalistlerin ciddi bir eğitimden geçmek suretiyle Osmanlı topraklarına geldikleri anlaşılmaktadır. Makaleye konu olan Edward William Charles Noel de söz konusu oryantalistlerin bir temsilcisi olarak Ortadoğu coğrafyasına gönderilmiştir. Kafkaslar, İran, Irak ve Doğu Anadolu’da çeşitli incelemelerde ve görevlerde bulunan Noel’in personel dosyası Brisith Library’de bulunmaktadır ve bugüne kadar Türk akademisyenler tarafından gün yüzüne çıkarılmamıştır. Kendisinin almış olduğu eğitim ve başarılarının ele alındığı söz konusu dosya hayli önemli verilere sahiptir. Noel’in Süleymaniye çevresinde görevlendirilmesi, Kürtlere dönük araştırmalar içerisinde bulunması ve Sivas Kongresi’ni basma girişimi sonrasında yaşananlar makalenin konusunu teşkil etmektedir. Ayrıca söz konusu süreç içerisinde İngiliz devlet adamlarının Noel’in faaliyetlerine dönük eleştirileri ve tepkileri de İngiliz devlet aklını yansıtması açısından ele alınmıştır.Based on the official Turkish-British relations of 1583, the relations, which were thought to have continued at an equal level until the last quarter of the 19th century, started to follow a completely different course with the coming to power of W.E. Gladstone. In this latest course the British state mind which aimed to destroy the Ottoman Empire, sent orientalist researchers to Ottoman lands to examine many areas, especially the Ottoman social structure. It is found out that these orientalists, whose identities include doctors, soldiers, teachers, and nurses, came to the Ottoman lands having finished serious training. Edward William Charles Noel, the subject of the article, was sent to the Middle East as a representative of the aforementioned orientalists. The personnel file of Noel, who conducted various studies and missions in the Caucasus, Iran, Iraq, and Eastern Anatolia, is in the British Library and has not been brought to light by Turkish academicians until today. The file, which deals with his education and achievements, includes very essential data. The subject of the article involves Noel's mission around Sulaymaniyah, his research on the Kurds, and what happened after the attempt to suppress the Sivas Congress. In addition, the criticisms and reactions of the British statesmen towards the activities of Noel during the process were also discussed in terms of reflecting the British state mind.tur10.21563/sutad.1378510info:eu-repo/semantics/openAccessE. W. C. NoelBinbaşı Noel’in Personel DosyasıSivas KongresiKürtlerMilli Mücadeleİngiliz Devlet AklıMajor Noel’s Personnell FileSivas CongressKurdsTurkish National StruggleBritish State Mindarticle59139170