Karaca, MuratAy, Özge İrem2024-01-252024-01-2520232023Ay, Ö. İ., (2023). Kişniş (Coriandrum Sativum L.) Uçucu Yağ ve Ekstraktlarının Biyoherbisidal Etkinliklerinin Araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/52165Bu çalışmada kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinden elde edilen uçucu yağ ve ekstraktların Avena fatua L. (Yabani yulaf), Aegilops cylindrica Host. (Sakal otu), Echinochloa crus-galli (L.) P.Beauv. (Darıcan), Rumex conglomeratus Murr. (Yumak labada), Sinapis arvensis L. (Yabani hardal) ve Alhagi pseudalhagi (Bieb.) Desv. (Deve dikeni)’ye karşı biyoherbisidal etkinlikleri araştırılmıştır. Petri çalışmalarında ekstraktların 5, 10, 20 ve 40 mg/petri’ lik dozları ile uçucu yağların 1, 2, 4, 8 ve 16 µl/petri’lik dozları kullanılmıştır. Saksı denemelerinde ise ekstraktların 40 mg/petri ve uçucu yağların ise 8 ve 16 µl/petri olan başarılı dozları uygulanmıştır. Petri çalışmalarında, uçucu yağ ve ekstraktların uygulama dozu arttıkça tohum çimlenme oranı, kök ve sürgün uzunluğu üzerine biyoherbisidal etkinin arttığı belirlenmiştir. Saksı denemelerinde ise ekstraktın yabancı ot fide gelişimini uçucu yağdan daha fazla engellediği saptanmıştır. . Petri çalışmalarında en yüksek etkilere bakıldığında; kişniş ekstrakları en yüksek etki A. fatua tohumunun çimlenmesini tüm dozlarda %100 oranında engellerken, kişniş uçucu yağı E. crus-galli yabancı ot tohumunun çimlenmesi 2µl/petri dozunda %100 oranında engellemiştir. Saksı denemelerinde ise uçucu yağda E. crus-galli, ekstraktta ise A. fatua büyümesi diğer yabancı otlara oranla daha fazla oranda engellenmiştir. Sonuç olarak kişniş bitkisinden elde edilen ekstrakt ve uçucu yağlar, denemeye alınan 6 yabancı ot türü tohumlarının çimlenmesini, kök ile sürgün boylarını ve fide gelişimini engellemiştir. Ayrıca doz artışına bağlı olarak inhibisyonun arttığı saptanmıştır. Elde edilen ümitvar sonuçlar değerlendirildiğinde kişniş bitkisinin allelopatik potansiyele sahip olduğu belirlenmiştir.In this study, the bioherbicidal activities of volatile oil and extracts obtained from the coriander plant (Coriandrum sativum L.) were investigated against Avena fatua L. (Wild oat), Aegilops cylindrica Host. (Jointed goatgrass), Echinochloa crus-galli (L.) P.Beauv. (Barnyard grass), Rumex conglomeratus Murr. (Clustered dock), Sinapis arvensis L. (Wild mustard), and Alhagi pseudalhagi (Bieb.) Desv. (Camelthorn). In Petri dish experiments, extracts were used at doses of 5, 10, 20, and 40 mg/petri, while volatile oils were used at doses of 1, 2, 4, 8, and 16 µl/petri. In pot experiments, extracts at 40 mg/petri and volatile oils at 8 and 16 µl/petri were found to be the effective doses. In the Petri dish experiments, it was determined that as the application dose of volatile oil and extracts increased, the bioherbicidal effect on seed germination rate, root, and shoot length increased. In pot experiments, it was observed that the extract inhibited the growth of weed seedlings more than the volatile oil. Looking at the highest effects in Petri dish experiments; coriander extracts completely inhibited the germination of A. fatua seeds at all doses, while coriander volatile oil inhibited the germination of E. crus-galli weed seeds at a dose of 2 µl/petri by 100%. In pot experiments, E. crus-galli in volatile oil and A. fatua in the extract were more inhibited compared to other weeds. In conclusion, extracts and volatile oils obtained from the coriander plant inhibited the germination of seeds, root and shoot lengths, and seedling growth of the 6 weed species tested. Moreover, it was found that the inhibition increased with the increase in dose. When the promising results obtained were evaluated, it was determined that the coriander plant had allelopathic potential.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAllelopatiBiyoherbisitKişniş (Coriandrum Sativum L.)Yabancı OtUçucu YağEkstraktAllelopathyBio-herbicideCoriander (Coriandrum Sativum L.)WeedEssential OilExtractMaster Thesis