Akmaz, AliGüler, Serdar2023-08-012023-08-0120232023Güler, S., (2023). Konya İlinde Özel Bir Süt Sığırcılığı İşletmesinde Laktasyon Süt Verimini Etkileyen Faktörler. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/49058Bu çalışmada Konya ilinde özel bir işletmede yetiştirilen siyah alaca sığırlara ait 305-GSV (305 güne düzeltilmiş süt verimi), laktasyon eğrisi parametreleri ve laktasyon persistensine etki eden faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada denetim günü süt verim sayısı 9’dan az olan, Wood modeline göre atipik olarak belirlenen laktasyon verileri çalışma dışı bırakılmıştır. Sonuç olarak, 307 adet siyah alaca sığıra ait 480 laktasyon ve bu laktasyonlara ait 5 171 adet denetim günü süt verimi kullanılmıştır. Laktasyon süt veriminin belirlenmesinde Hollanda metodu kullanılmış, 305 günden kısa ve uzun olan laktasyonların süt verimleri düzeltme katsayıları ile düzeltilmiştir. Laktasyon eğrisi parametreleri (a, b, c) SPSS ver. 25 ile doğrusal olmayan regresyon analizinde Levenberg-Marquard iterasyonu kullanılarak Wood (Yt=atb e -ct) modeli ile belirlenmiştir. Pik verime ulaşma süresi (Tmax) b/c, pik süt verimi (Ymax) a(b/c)b e -b ve laktasyon persistensi (S)= –(b+1)×ln(c) formülleri ile hesaplanmıştır. Laktasyon sayısı, buzağılama mevsimi ve servis periyodunun 305-GSV, laktasyon eğrisi parametreleri, Tmax, Ymax ve laktasyon persistensine etkisi Doğrusal Karma Model ve bu özellikler arasındaki korelasyonlar Pearson korelasyon ile belirlenmiştir. Gruplar arasındaki farklılıkların belirlenmesinde ise Bonferroni çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Çalışmada buzağılama mevsimi (P<0,05), laktasyon sayısı ve servis periyodunun (P<0,001) 305-GSV’ye etkisi anlamlı bulunmuştur. Ayrıca laktasyon sayısının b parametresi (P<0,05), a ve c parametreleri ile Tmax, Ymax ve laktasyon persistensine (P<0,001) etkisi önemli bulunmuştur. Buzağılama mevsiminin a parametresi ile Tmax’a etkisi önemsiz bulunurken, laktasyon persistensi (P<0,05), c parametresi, Ymax (P<0,01) ve b parametresine (P<0,001) etkisi ise önemli olarak belirlenmiştir. Servis periyodunun ise a parametresi (P<0,05), Ymax (P<0,01), b ve c parametresi, Tmax ve laktasyon persistensine (P<0,001) etkisi önemli bulunmuştur. Ayrıca 305-GSV ile b, c, Tmax ve laktasyon persistensi dışında bütün özellikler arasında önemli düzeyde korelasyon belirlenmiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde 1. laktasyondaki ineklerin başlangıç süt verimlerinin, pik verimlerinin ve 305-GSV değerlerinin daha düşük, pik verime ulaşma sürelerinin daha uzun ve laktasyon persistenslerinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Buzağılama mevsimi bakımından ise kışın ve sonbaharda buzağılayan ineklerin pik verime geç ulaştığı; pik verim, 305-GSV değerlerinin ve laktasyon persistenslerinin daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Servis periyodu süresi 90 günden az olan ineklerde 305-GSV’nin ve laktasyon persistensinin daha düşük olduğu, pik verime daha erken ulaştıkları söylenebilir. Sonuç olarak, çalışmanın yapıldığı işletmede ekonomik düzeyde yüksek süt verimi ve laktasyon persistensi için besleme programlarının süt veriminin yanında laktasyon sayıları da dikkate alınarak yapılması, buzağılama mevsimlerinin senkronizasyon ile kış ve sonbahar mevsiminde yoğunlaşacak şekilde ayarlanması, servis periyodu süresinin 90 günden az olmamasının sağlanması ve östrus tespitinin etkili bir şekilde yapılmasının gerektiği söylenebilir.In this study, it was aimed to determine factors affecting 305-DMY (corrected milk yield for 305 days), lactation curve parameters and lactation persistency of Holstein cows raised in a commercial farm in Konya. In the study, lactation data with less than 9 milk yields on the test day and which were determined as atypical according to the Wood model were excluded from the study. In conclusion, 480 lactations belonging to 307 Holstein cow and 5 171 test day milk yields belonging to these lactations were used. The Holland method was used to determine the lactation milk yield, and the milk yields of lactations shorter and longer than 305 days were corrected with correction coefficients. Lactation curve parameters (a, b, c) were determined by the Wood (Yt=atb e -ct) model using the Levenberg-Marquard iteration in nonlinear regression analysis with SPSS ver 25. Time to reach peak yield (Tmax) b/c, peak milk yield (Ymax) a(b/c)b e -b and lactation persistency (S)= –(b+1)×ln(c) were calculated with the formulas. The effect of parity, calving season and days open on 305-DMY, lactation curve parameters, Tmax, Ymax and lactation persistency were determined with Linear Mixed Model and correlations between the traits determined with Pearson correlation. Bonferroni multiple comparison test was used to determine the differences between groups. In the study, the effects of calving season (P<0,05), parity and days open (P<0,001) on 305- DMY were found to be significant. In addition, the effects of parity on parameter b (P<0,05), parameter a and c, and Tmax, Ymax and lactation persistency (P<0.001) were found to be significant. While the effect of calving season on parameter a and Tmax was found to be insignificant, its effects on lactation persistency (P<0,05), parameter c, Ymax (P<0,01) and parameter b (P<0,001) were significant. The effect of days open on parameter a (P<0,05), Ymax (P<0,01), parameter b, c, Tmax and lactation persistency (P<0,001) was found to be significant. In addition, a significant correlation was determined between 305-DMY and all traits except b, c, Tmax and lactation persistency. When evaluated in general, it is seen that the first lactation cows have lower initial milk yields, peak yields and 305-DMY, longer times to reach peak yield and higher lactation persistency. In terms of calving season, it has been observed that cows calving in winter and autumn reach peak yield later, peak yield, 305-DMY values and lactation persistency are higher. It can be said that 305-DMY and lactation persistency are lower in cows with a days open of less than 90 days, and they reach peak yield earlier. As a result, it can be said that for high milk yield and lactation persistency at economic level, feeding programs should be made according to the number of lactations rather than milk yield, calving seasons should be adjusted to be concentrated in winter and autumn seasons with synchronization, the duration of the days open should not be less than 90 days and estrus detection should be done effectively.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessLaktasyon eğrisilaktasyon persistensilaktasyon sayısıservis periyodusüt verimiDays openlactation curvelactation persistencymilk yieldparityDoctoral Thesis