Tamkoç, AhmetÖzköse, Abdullah2015-02-092015-02-092012-08-10Özköse, A. (2012). Ankara doğal florasından toplanan çok yıllık çim (Lolium perenne L.) genotiplerinin bazı morfolojik ve tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış doktora tezi, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/1422Çok yıllık çimler dahil, doğal florada bulunan pek çok bitkinin genetik çeşitliliği azalmakta, bitkiler genetik kirlenmeye maruz kalmakta veya yok olmaktadırlar. Türkiye’de çok yıllık çim genotiplerinin toplanması ve ıslah amaçlı kullanılması ile ilgili çalışmalar yeterli değildir. Bu çalışma ile Ankara doğal florasından toplanan çok yıllık çim (Lolium perenne L.) bitkilerinin bazı bitkisel özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Türkiye koşullarına uygun çok yıllık çim ıslahında kullanmak amacı ile 2004 yılında Ankara doğal çayırlarından bitkiler toplanmıştır. Toplanan bitkilere ait tohumlar serada saksılara ekilerek fideler oluşturulmuştur. Fideler deneme alanına 2005 yılında 4 tekerrürlü olarak 50 x 50 cm aralıklarla dikilmiştir. Veriler 2007 ve 2008 yıllarında 568 çok yıllık çimin gözlem ve ölçümünden elde edilmiştir. Yapılan gözlem ve ölçümlerin iki yıllık ortalamalarına göre bitkide; ilkbaharda yeniden büyüme zamanı 2.25 – 6.50 (1=çok erkenci; 9=çok geççi), renk 2.75 – 7.75 (1=çok açık yeşil; 9=çok koyu yeşil), yoğunluk 1.25 – 6.88 (1=çok seyrek; 9=çok sık), büyüme şekli 1.0 – 8.0 (1=dik; 9=yatık), başaklanma eğilimi 1.0 – 9.0 (1=yok yada çok zayıf; 9=çok güçlü ), başaklanma zamanı 1.0 – 7.5 (1=çok erkenci; 9=çok geççi), bitki boyu 19.35 – 48.05 cm, son boğum uzunluğu 8.31 – 25.54 cm, başak boyu 6.76 – 16.28 cm, yaprak boyu 6.44 – 14.57 cm, yaprak eni 2.41 – 4.01 cm, yaprak şekli 21.23 – 45.52, yaprak alanı 1.68 – 4.87 cm2, başakçık sayısı 11.63 – 23.75 adet/başak, başak başına tohum verimi 0.031 – 0.151 g/başak ve bin tane ağırlığı 1.23-2.38 g arasında bulunmuştur. İncelenen özellikler bakımından genotipler arasında büyük farklılıklar tespit edilmiştir. Bu farklılıkların fazla olması istenilen özellikteki bitkileri seçme şansını artırmaktadır. Araştırma sonucunda gelecekteki ıslah çalışmalarında kullanılabilecek üstün özellikli çok yıllık çim genotipleri belirlenmiştir.Many plants in natural flora, including perennial ryegrass, loss their genetic variability, suffer from genetic pollution or become extinct. Studies on perennial ryegrass genotype collections and use for breeding in Turkey are inadequate. In this study, determination of some plant characteristics of perennial ryegrass plants collected from the natural flora of Ankara was aimed. In order to evaluate for breeding purposes according to Turkish environmental conditions, perennial ryegrass plants collected from natural pasture of Ankara at 2004 were utilized. The collected seeds of plants were sown in pots and seedlings were prepared in greenhouse. Seedlings were transplanted to the experimental field at 50 x 50 cm intervals in four replications during 2005. Data were collected from the observations and measurements of 568 perennial ryegrass in 2007 and 2008. According to the observations and measurement of the two year average values; the spring re-growth time 2.25 - 6.5 (1=very early, 9=very late), color, 2.75 - 7.75 (1=very light green, 9=very dark green), density 1.25 - 6.88 (1-9=max. density), growth habit 1.0 - 8.0 (1=erect, 9=prostrate), tendency to inflorescences 1.0 - 9.0 (1=very weak, 9=very strong), time of inflorescences 1.0 - 7.5 (1= very early, 9= very late), plant height 19.35-48.05 cm, length of upper internode 8.31-25.54 cm, spike length 6.76 - 16.28 cm, leaf length 6.44 - 14.57 cm, leaf width 2.41 - 4.01 mm, leaf area 1.68-4.87 cm2, leaf shape 21.23 - 45.52, number of spikelets 11.63-23.75 pieces/spike, seed yield 0.031 - 0.151 g/spike and thousand grain weight 1.23 - 2.38 g were the values obtained. Significant differences were observed among the genotypes in terms of the characteristics analyzed. The high level of genotypical variabilities determined increased the possibility for selection of suitable genotypes with desired characteristics. As a result of this study, perennial ryegrass genotypes, with superior characteristics that will possibly be utilized in future breeding programs, were determined.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessÇok yıllık çim (Lolium perenne L.)Genetik kaynaklarIslahMorfolojik ve fenolojik özelliklerBreedingGenetic resourcesMorphological and phenological variationPerennial ryegrass (Lolium perenne L.)Doctoral Thesis