Akın, BihterÇelik, Bilgesu2024-11-012024-11-012024Çelik, B. (2024). Üreme çağındaki kadınlarda sağlık okuryazarlığı ile kanser taramalarına yönelik bilgi düzeyi arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/53188Bu araştırma, üreme çağındaki kadınlarda sağlık okuryazarlığı ile kanser taramalarına yönelik bilgi düzeyi arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı çalışma türünde yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini 01 Kasım 2023- 30 Nisan 2024 tarihleri arasında Nevşehir İli ve Ürgüp İlçesi'nde yer alan 11 aile sağlığı merkezine başvuran, 18-49 yaş aralığında çalışmaya gönüllü ve okuryazar olan kadınlar oluşturmuştur. Araştırma verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu (18 soru), Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY-32) ve Kanser Taramalarına Yönelik Bilgi Ölçeği (KTYBÖ) kullanılarak toplanmıştır. Tanıtıcı veriler, ortalama±standart sapma, frekans ve yüzde kullanılmıştır. Verilerin analizinde pearson korelasyon, yordayıcı değişken analizinde çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Ölçek puan karşılaştırmasında ise bağımsız gruplar-t testi, tek yönlü ANOVA testi kullanılmıştır. Karşılaştırma esnasında homojen dağılıma göre Tukey ve Tamhane T2 testleri kullanılmıştır. Çalışmada kadınların yaş ortalaması 30,31±9,49 (min=18, max=49)'dur. Kadınların TSOY-32 puan ortalaması 34,45±7,97 olarak bulunmuştur. Çalışmaya katılan kadınların sağlık okuryazarlık düzeyi yeterli seviyededir. Kadınların KTYBÖ puan ortalaması 13,76±4,67 olarak bulunmuştur. Sosyodemografik özellikler ve sağlık öyküsü ile sağlık okuryazarlığı ve kanser taramalarına yönelik bilgi düzeyi arasında ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0.000, p<0.001). Çalışmada kadınların sağlık okuryazarlık düzeyi ile kanser taramalarına yönelik bilgi düzeyi arasında düşük düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.01). Çalışma sonucunda, üreme çağındaki kadınlarda sağlık okuryazarlığı ile kanser taramalarına yönelik bilgi düzeyi arasında ilişki olduğu belirlenmiştir. Kadınların sağlık okuryazarlık seviyesi arttıkça kanser taramalarına yönelik bilgi düzeyi de artış göstermektedir. Ebeler tarafından kadınların kanser taramalarına yönelik bilgi düzeyinin arttırılması amacıyla, düzenli aralıklarla eğitimlerin düzenlenmesi, verilecek eğitimin etkinliğinin arttırılması amacıyla, kadınların sağlık okuryazarlığı seviyesinin belirlenmesi önerilmektedir.This study was conducted as a descriptive and relational study to determine the relationship between health literacy and knowledge of cancer screening among women of reproductive age. The sample of the study consisted of women who registered at 11 family health centers in Nevşehir province and Ürgüp district between November 01, 2023 and April 30, 2024, who volunteered and who were literate between the ages of 18and 49. The research data were collected using the introduction form (18 questions), the Turkey Health Literacy Scale (TSOY-32) and the Knowledge Scale for Cancer Screenings (KSCS). Descriptive data, mean±standard deviation, frequency and percentage were used. In the scale analysis, the values obtained by the women in the scales show a normal distribution. Since they show a normal distribution, Pearson correlation, one of the parametric tests, was used and multiple linear regression analysis was used to analyze the predictive variables. The t-test for independent groups and the one-way ANOVA test were used to compare the scale values. Tukey and Tamhane T2 tests were used for the comparison according to the homogeneous distribution. The mean age of the women in the study was 30.31±9.49 (min=18, max=49). The mean TSOY-32 score of the women was given as 34.45±7.97. The level of health literacy of the women participating in the study was sufficient. The mean KSCS score of the women was 13.76±4.67. It was found that there was an association between sociodemographic characteristics and health history and the level of knowledge about health literacy and cancer screening (p<0.000, p<0.001). The study found a small, positive and significant association between women's health literacy and their level of knowledge about cancer screening (p<0.01). As a result of the study, it was found that there is a correlation between health literacy and the level of knowledge about cancer screening among women of reproductive age. As women's health literacy increases, so does their knowledge of cancer screening. It is recommended that midwives organize training sessions at regular intervals to improve women's knowledge about cancer screening and to determine women's health literacy levels in order to increase the effectiveness of the training sessions.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessKadınKanser TaramalarıSağlık OkuryazarlığıBilgi DüzeyiWomanCancer ScreeningHealth LiteracyLevel of KnowledgeMaster Thesis873663