Kuşat, TansuSur, Emrah2023-03-172023-03-172021Kuşat, T., Sur, E., (2021). Glenfatik sistemin yapısı, fonksiyonları ve klinik açıdan önemi. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 37 (4), 313-323. DOI: 10.15312/EurasianJVetSci.2021.3571309-69582146-1953https://hdl.handle.net/20.500.12395/45959Glenfatik sistem, yeni keşfedilen bir atık temizleme sistemidir. Merkezi sinir sisteminden (MSS) metabolitlerin ve çözünen proteinlerin aktif bir şekilde uzaklaştırılmasını sağlar. Astrositler ve bunların sitoplazmik uzantılarında yer alan Aquaporin-4 su kanalları (AQP-4) tarafından oluşturulan bu sistem benzersiz bir perivasküler kanal ağına sahiptir. Bu sistemin uyku sırasında aktivite göstermesi ve uyanık olma sürecinde fonksiyon gösterememesi dikkat çekici bulunmuştur. Mevcut sistemin uyku durumunda fonksiyon göstermesi ve buna bağlı olarak MSS’den nörotoksik atık ürünlerin uzaklaştırılması biyolojik uyku ihtiyacının önemini ortaya koymaktadır. Glenfatik sistem kavramı nispeten yeni bir kavram olduğundan, bu derlemede temel yapısal unsurlarını, fonksiyonlarını ve belli bazı nörodejeneratif hastalıklarla olan ilişkisine bakarak klinik açıdan önemini değerlendireceğiz. Ayrıca, çeşitli hastalıklarda fonksiyonun baskılandığını ve glenfatik sistemdeki işlevsel yetersizliğin ne gibi hastalıklara sebep olabileceğini gösteren çalışmalar hakkında bilgi vereceğiz.The glymphatic system is a newly discovered waste cleaning system. It provides active removal of metabolites and soluble proteins from the central nervous system (CNS). This system, formed by Aquaporin-4 water channels (AQP-4) located on astrocytes and their cytoplasmic extensions, has an unlike perivascular canal network. It is remarkable that this system is active during sleep and cannot acts during the wakefulness process. The functioning of the current system in sleep state and the removal of neurotoxic waste products from the CNS accordingly reveal the importance of the biological requirement for sleep. Since the concept of the glymphatic system is a relatively new concept, we will evaluate its clinical significance in this review by looking at its basic structural elements, functions, and relationship with some certain neurodegenerative diseases. We will give information about some research showing that various diseases causing the functional impairment of the glymphatic system and also which diseases the functional impairment of the glymphatic system may cause.tr10.15312/EurasianJVetSci.2021.357info:eu-repo/semantics/openAccessGlenfatik sistemmerkezi sinir sistemiaquaporin-4Glymphatic systemcentral nervous systemArticle374313323