Uysal, DoğanYapraklı, Halil2024-10-242024-10-242016Uysal, D., Yapraklı, H., (2016). Kişi Başına Düşen Gelir, Enerji Tüketimi Ve Karbondioksit (Co2) Emisyonu Arasındaki İlişkinin Yapısal Kırılmalar Altında Analizi: Türkiye Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 186-202.2148-3043https://hdl.handle.net/20.500.12395/53069Dünya nüfusundaki artışa paralel olarak artan enerji tüketimi de hızla artmaktadır. Artan enerji tüketiminin ise çevresel faktörlerle olan ilişkisi CO2 salınımı yoluyla her geçen gün daha fazla artmaktadır. Çevresel faktörlerle ekonomi arasında ilişki ise 1990‟lı yılların başından itibarenele alınmaya başlanmıştır. Bu ilişkiye temel olan teori ise gelir eşitsizliği ile büyüme arasındaki ilişkiyi inceleyen Kuznets‟in (1955), ekonomik büyüme ve gelir eşitsizliği arasında ters-U şeklinde bir ilişki olduğunu ileri sürdüğü hipotezinden türetilmiştir. Kuznets bu ilişki ile ilgili olarak, gelişmişlik düzeyinin ilk evresi ve sonraki evreleri hakkında farklı yorumlarda bulunmuştur. Başlangıç itibari ile gelişmekte olan ülkelerde sanayileşme ile birlikte gelir eşitsizliğinin ortaya çıkacağını belirtmiş, fakat bu olumsuzluğun ülkenin gelişimini tamamladıktan sonra telafi edileceği sonucuna ulaşmıştır. Bu hipotezden yola çıkılarak 1990‟lı yıllarda Grossman veKrueger (1991, 1995) ekonomik büyümenin ilk yıllarında çevresel kirliliğin artacağını ancak büyümenin ilerlemesiyle çevresel kirliliğin azalacağını savunmuşlardır. Başka bir ifade ile başlangıç itibariyle gelişmekte olan ülkelerde kalkınmanın ilk hamlelerinin yapılmaya başlaması ile birlikte çevresel faktörlerin olumsuz etkilenme oranının yüksek olacağını fakat bu olumsuzluğun ülkenin gelişimini tamamladıktan sonra telafi edileceğini değerlendirmektedir. Türkiye‟nin 1968 – 2011 yılları arasındaki verilerini ele alarak yapılan bu çalışmada, ülkelerin gelişmişlik düzeyini gösterenmakroekonomik değişkenlerin başında gelenkişi başına düşen milli gelir, çevre kirliliğinde etkili olan tüm sera gazlarının yüzde 58.8‟ini oluşturan karbondioksit emisyonu (CO2) ve kişi başına düşen enerji tüketimi değişkenleri kullanılarak uzun dönemli bir analiz yapılmıştır. Analizde yapısal kırılmaları dikkate alan Hatemi-J (2008) eşbütünleşme testi uygulanmış ve uzun dönemde ülkelerin büyümeleri için gereklilik arz eden enerji tüketimindeki artış, tüketim neticesinde ortaya çıkan karbondioksit salınımını yükseltmiştir. Bununla birlikte gelir düzeyindeki artışların ise karbondioksit salınımını azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.Ulaşılan sonuçlar gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye‟de de yatırım ve büyümenin en önemli faktörü olan enerji tüketiminin daha fazla çevresel kirlenmeye yol açacağı, artan gelir düzeyi ile birlikte ise bu olumsuz neticenin düzelme yolunda bir seyir izleyeceği görülmüştür.The world population is increased rapidly. In parellel with energy consumption is increase also. The relationship between Energy consumption and environmental factors have increased by CO2 emissions day by day. The relationship between the economy with environmental factors have been handled Since the beginning of the 1990s. The theory was derived from the Kuznets's theory put forward an inverted-U-shaped relationship between economic growth and income inequality. Kuznets made various comments about the first phase of the development level and next stages in this relationship. Initially, He stated that income inequality will come out with industrialization in developing countries. But according to him, this negativity will be compensated after the development of country. Starting from this hypothesis, Grossman and Krueger (1991, 1995) argued that environmental pollution would increase in the first year of economic growth but environmental pollution would reduce with the progress of growth in the 1990s. In this study, long-term variable were examined using macroeconomic variables showing the level of development of the countries. GDP perperson, (CO2) the carbondioxide emissions (constituting 58.8 percent of all green house gases in effective pollution) and the energy consumption per person. The tests are developed by Hatemi-J (2008) taking into account possible structural breaks. The increase in energy consumption required for the growth of the country, has increased carbondioxide emissions. However, it has been concluded that, Increases in income level reduces carbondioxide emissions. Our results suggest that energy consumption leads to more environmental pollution in Turkey like in the developing countries and rising income level makes this negative situation positive.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessKişi Başına GelirEnerji TüketimiKarbon EmisyonuPer Capita IncomeEnergy ConsumptionCarbon Emissionarticle1631186202