Alagöz, MehmetGüler, Atiye Nur2023-12-072023-12-0720222022Güler, A., (2022). Türk Dış Ticaretinin Dış Ticaret Hadleri Kapsamında Analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/51209Küreselleşen günümüz dünyasında dış ticaret ülkeler için oldukça önem kazanmıştır. Çünkü ülkeler birbirinden farklı üretim faktörlerine ve farklı faktör yoğunluklara sahiptir. Ülkeler kendi ihtiyaçlarını tek başına karşılayacak ekonomik güce sahip olmadığından dış ticaret yapma yoluna başvurmaktadırlar. Dış ticaretin hem ihracatçı ülke hem de ithalatçı ülke için kazanç sağladığı uluslararası iktisat literatüründe kabul edilen bir teoridir. Ancak ülkelerin dış ticaret yapması durumunda kapalı ekonomiye göre elde ettiği avantaj ve dezavantajlar dış ticaret teorileri ve dış ticaret politikalarının sonuçlarının incelenmesi ile mümkün olmaktadır. Dış ticaret hadleri ise; ülkelerin uluslararası ticaretten elde ettiği kazançları veya kayıpların göstermesi sebebiyle ülkelerin dış ekonomik gücünün belirlenmesinde en önemli göstergelerden biridir. Bu çalışma Türk dış ticaretini dış ticaret hadleri kapsamında ele almaktadır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde geleneksel ve yeni dış ticaret teorileri ve dış ticaret politikası açıklanmıştır. İkinci bölümde ithal ikameci sanayileşme politikasının uygulandığı 1960’lı yıllardan günümüze kadar Türk dış ticaretinin seyri ve dış ticaret hadlerinin teorik çerçevesi, dış ticaret hadlerinin gelişimi ve en çok ithalat ve ihracat yaptığımız sektörlerdeki dış ticaret hadleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde ise Türkiye ekonomisi 2003:Q1-2022:Q3 dönemi için; Türk dış ticaret hadlerini belirleyen faktörler olan Avrupa Brent spot FOB fiyatı, TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru, harcama yöntemiyle GSYH ve dış ticaret açığının Net Dış Ticaret Hadleri üzerindeki etkisi araştırmak amacıyla Öğrencinin Adı Soyadı Atiye Nur GÜLER Numarası 184226001003 Ana Bilim / Bilim Dalı İktisat / İktisat Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Tez Danışmanı Prof. Dr. Mehmet ALAGÖZ Tezin Adı TÜRK DIŞ TİCARETİNİN DIŞ TİCARET HADLERİ KAPSAMINDA ANALİZİ ix çoklu regresyon analizi ve aşamalı (stepwıse) regresyon analizini yapılmıştır. Çoklu regresyon analizi sonucunda Net dış ticaret hadleri ile GSYH ve dış ticaret açığı arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Brent petrol fiyatları ile negatif, döviz kuru ile pozitif ilişki bulunmuştur. Brent petrol fiyatlarında meydana gelen bir birimlik artışın net dış ticaret hadlerini 0,1527 birim azalttığı ; reel efektif döviz kurunda meydana gelen bir birimlik artışın ise net dış ticaret hadlerini 0,758 birim arttığı sonucuna varılmıştır. Stepwıse regresyon analizi sonucunda ise; Brent petrol fiyatlarında meydana gelen bir birimlik artış net dış ticaret hadlerini 0,1167 birim azalttığı; reel efektif döviz kurunda meydana gelen bir birimlik artışın net dış ticaret hadlerini 0,528 birim arttığı sonucuna varılmıştır.In today's globalized world, foreign trade has become very crucial for countries. Because countries have different production factors and different factor intensity. Countries have no economic power to afford their own needs, so they seek to trade in foreign trade. It is a theory accepted in the economic literature, where international trade benefits both for the exporter country and the importer country. However, the advantages and disadvantages of countries over closed economy in the event of foreign trade theories are possible by examining the results of e-commerce policies. The terms of trade is in the case of; the earnings of the countries from foreign trade or it is one of the most important indicators for determining the external economic power of countries due to losses. This study deals with Turkish international trade in terms of trade. The study consists of three parts. The first section describes traditional and new international trade theories and international trade policy. The second part is where the import industrialization policy is applied From 1960 to present, the course of Turkish international trade and international trade is theoretically explained. In the third part, the European Brent spot fob price is the factors that determine the Turkish terms of trade Real effective exchange rate based on CPI, way of the expense GDP and Multi-regression analysis to investigate the impact of the international trade deficit on the Net terms of trade periods; and progressive regression analysis (stepwise) - regression - analysis has been performed. Net terms of trade and GDP as a result of multi-regression analysis there was no meaningful Öğrencinin Adı Soyadı Atiye Nur GÜLER Numarası 184226001003 Ana Bilim / Bilim Dalı İktisat / İktisat Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Tez Danışmanı Prof. Dr. Mehmet ALAGÖZ Tezin İngilizce Adı ANALYSIS OF TURKEY’S FOREIGN TRADE WITHIN THE SCOPE TERMS OF TRADE xi relationship between the international trade deficit. Brent is negative with oil prices, positive relationship with exchange rate has been found. A unit increase in Brent oil prices reduces net term of trade by 0,1527 units; a unit increase in the real effective exchange rate has been concluded to have increased the net terms of trade by 0,758. As a result of the Stepwise regression analysis; A unit increase in Brent oil prices reduces net terms of trade by 0,1167 units; a unit increase in the real effective exchange rate has been concluded that the net discommerce has increased by 0,528 units.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessMaster Thesis