Selçuk Tosun, AlimeÜnsal Yüceer, Ümmügülsüm2025-05-092025-05-092025Ünsal, Ü. (2025). Adölesanlarda öz güven, iyi oluş, empati ve sempati düzeyinin akran zorbalığı ile ilişkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=P3dtmmHrq-mzEcmCLi1CqaSQ7pX3T1to5-QySjTwP-JwVAisX9pTyK9jlW7JO6QThttps://hdl.handle.net/20.500.12395/54968Bu araştırma adölesanlarda akran zorbalığı, öz güven, iyi oluş, empati ve sempati düzeyini belirlemek; akran zorbalığı ile öz güven, iyi oluş, empati ve sempati düzeyi arasındaki ilişkiyi değerlendirmek; akran zorbalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma tanımlayıcı ve ilişkisel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 yılında Konya ili merkez ilçelerinde öğrenim gören 3468 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem büyüklüğü ise 1250 öğrencidir. Araştırma verilerinin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği Ergen Formu (AZBÖ), Öz Güven Ölçeği, Ergenler İçin Beş Boyutlu İyi Oluş (EPOCH) Ölçeği, Adölesanlarda Empati ve Sempati Kurma Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma, bağımsız gruplarda t testi, Oneway ANOVA testi, Pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre adölesanların AZBÖ zorba toplam puan ortalaması 73,62±22,53 ve AZBÖ mağdur toplam puan ortalaması 79,37±22,86 olarak saptanmıştır. Adölesanların AZBÖ zorba toplam puanı ile öz güven düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı (r=0,012 ,p>0,05), iyi oluş (r=-0,710 ,p<0,05), bilişsel empati (r=-0,111 ,p<0,05) duygusal empati (r=-0,490 ,p<0,05) ve sempati düzeyi (r=-0,310 ,p<0,05) arasında istatistiksel olarak negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Adölesanların AZBÖ mağdur toplam puanı ile öz güven (r=-0,311 ,p<0,05) ve iyi oluş düzeyi (r=-0,780 ,p<0,05) arasında negatif yönlü, bilişsel empati (r=0,610 ,p<0,05) ve duygusal empati (r=0,404 ,p<0,05) arasında istatistiksel olarak pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu, sempati düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı (r=-0,630 ,p>0,05) tespit edilmiştir. Adölesanların yaş, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne eğitim düzeyi, aile gelir düzeyi, anne-baba çalışma durumu, okul başarısı, iyi oluş, bilişsel empati, duygusal empati ve sempati düzeylerinin zorba toplam puanı üzerindeki değişimin %71,2'sini açıkladığı belirlenmiştir (Adjusted R2=0,712 p<0,05). Adölesanların yaş, cinsiyet, sınıf düzeyi, okul başarısı, öz güven, iyi oluş, bilişsel empati ve duygusal empati düzeylerinin mağduriyet toplam puanı üzerindeki değişimin %73,6'sını açıkladığı belirlenmiştir (Adjusted R2=0,736 p<0,05). Adölesanların zorbalık ve mağduriyetinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Adölesanların, iyi oluş, empati ve sempati düzeyi akran zorbalığının, öz güven, iyi oluş ve empati düzeyi ise akran mağduriyetinin önemli yordayıcılarıdır. Bu sonuçlar doğrultusunda akran zorbalığı ve mağduriyetinin yaygınlığında etkili olan faktörlerin belirlenmesi, bu faktörlerin birbiri ile ilişkisinin araştırılması, adölesanların akran zorbalığı ve ilişkili faktörler konusunda farkındalığının artırılmasına yönelik müdahale çalışmalarının yapılması önerilmektedir.This study was conducted to determine the levels of peer bullying, self-confidence, well-being, empathy, and sympathy in adolescents; to evaluate the relationship between peer bullying and self-confidence, well-being, empathy, and sympathy levels; and to examine the factors influencing peer bullying. It is a descriptive and relational study. The population of the study consisted of 3,468 high school students studying in the central districts of Konya during the 2023–2024 academic year. The sample size of the study was 1,250 students. The Personal Information Form, Peer Bullying Identification Scale (PBIS) Adolescent Form, Self-Confidence Scale, Five-Dimensional Well-Being (EPOCH – Engagement, Perseverance, Optimism, Connectedness, Happiness) Scale, and Adolescent Measure of Empathy and Sympathy (AMES) were used to collect the study data. In the evaluation of the data, number, percentage, mean, and standard deviation, independent groups t-test, One-Way ANOVA test, Pearson correlation, and multiple regression analysis were used. The level of statistical significance was accepted as p<0.05. According to the findings obtained from the study, the mean total PBIS bully score of adolescents was found to be 73.62±22.53, and the mean total PBIS victim score was found to be 79.37±22.86. It was determined that there is no statistically significant relationship between adolescents' total PBIS bully score and self-confidence level (r=0.012, p>0.05), while there is a statistically significant negative correlation with well-being (r=-0.710, p<0.05), cognitive empathy (r=-0.111, p<0.05), emotional empathy (r=-0.490, p<0.05), and sympathy level (r=-0.310, p<0.05). It was determined that there is a statistically significant negative correlation between adolescents' total PBIS victim score and self-confidence (r=-0.311, p<0.05) and well-being level (r=-0.780, p<0.05), a statistically significant positive correlation with cognitive empathy (r=0.610, p<0.05) and emotional empathy (r=0.404, p<0.05), and no significant correlation with the level of sympathy (r=-0.630, p>0.05). It was determined that adolescents' age, gender, grade level, mother's education level, family income level, parents' employment status, academic achievement, well-being, cognitive empathy, emotional empathy, and sympathy levels explained 71.2% of the variation in the total bully score (Adjusted R²=0.712, p<0.05). It was determined that adolescents' age, gender, grade level, academic achievement, self-confidence, well-being, cognitive empathy, and emotional empathy levels explained 73.6% of the variation in the total victimization score (Adjusted R²=0.736, p<0.05). It was determined that adolescents' levels of bullying and victimization were moderate. Adolescents' levels of well-being, empathy, and sympathy are significant predictors of peer bullying, while self-confidence, well-being, and empathy levels are significant predictors of peer victimization. In line with these results, it is recommended to identify the factors influencing the prevalence of peer bullying and victimization, investigate the relationships among these factors, and implement intervention programs aimed at increasing adolescents' awareness of peer bullying and related factors.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAdölesanAkran ZorbalığıÖz Güvenİyi OluşEmpati ve SempatiHemşirelikAdolescentPeer BullyingSelf-ConfidenceWell-BeingEmpathy and SympathyNursingMaster Thesis926691