Kıran, Mustafa ServetGündüz, Mesut2018-05-292018-05-292012Kıran, M. S., Gündüz, M. (2012). Arı kolonisi optimizasyon algoritması kullanarak şoför-hat-zaman çizelgeleme. Selçuk-Teknik Dergisi, 11, (2), 71-81.1302-6178https://hdl.handle.net/20.500.12395/10857URL: http://sutod.selcuk.edu.tr/sutod/article/view/74Bu çalışmadaki şoför-hat-zaman çizelgeleme problemi şehir içi hatlarda çalışan toplu taşıma araçlarının seferlerinin şoförler için çizelgelenmesini kapsar. Genellikle birçok hatta ait birçok sefer aynı istasyondan başlamak suretiyle hattın güzergâhında halka şeklinde icra edilmektedir. Yolcular duraklarda bulunan listeler yardımıyla bekledikleri otobüslerin ne zaman geleceğini tespit ederler. Bu listeler yolcuların gün içindeki yoğunluk durumu düşünülerek hazırlanır ve ayrıca listelerdeki seferleri icra edecek şoförler içinde çizelgelenmesi gerekir. Seferlerin şoförler için çizelgelenmesi hali hâzırda istasyon sorumlusu tarafından yürütülmektedir. Sefer sayısının fazla olması durumunda çözüm uzayı genişlemesi istasyon sorumlusunun olası en iyi çözümleri gözden kaçırmasına neden olur. Bu çalışmada Arı Kolonisi Optimizasyon algoritması hatta ait seferlerin şoförler için çizelgelenmesi amacıyla kullanılmıştır. Sonuçlar hâli hazırda kullanılmakta olan çözüm ile kıyaslanmıştır. Önerilen yöntem ile elde edilen sonuçlar şoför sayısı, dinlenme süresi, yemek molası kriterlerine göre hâli hazırda kullanılan çözümden daha iyidir.Driver-line-time scheduling problem contains scheduling of expeditions of urban public transportation for drivers. A lot of expeditions are generally performed as ring on route of line by starting same station. The expeditions, which are in a list, are prepared by considering density of travelers during the day. Travelers learn when the bus will come by looking to the list of expeditions. Moreover, these expeditions must be scheduled to the drivers. Scheduling process is made by chief of station in current situation. If expeditions in the lists are over numbered, the process of scheduling which is made by the station chief gets hard. In this work, Bee Colony Optimization Algorithm is used for being scheduled of expedition times. Results obtained by the proposed method are compared with the solution prepared by the station chief. The proposed method is better than the currently when the rest-period, lunch break for the drivers and number of drivers who they perform the expeditions are considered.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessŞoför-hat-zaman çizelgelemeArı kolonisi optimizasyonuŞehir içi yolcu taşımacılığıUrban public transportationBee colony optimizationDriver-line-time schedulingArticle117181