İbrahim Etem, Çakır2024-10-242024-10-242024Çakır, İ. E., (2024). Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1768-1774) Rusçuk Kazası’nın Lojistik ve Sefer Organizasyonuna Katkısı. Selçuk Türkiyat, (61), 23-46. DOI: 10.21563/sutad.14741612458-9071https://hdl.handle.net/20.500.12395/53005Öz Osmanlı Devleti tarafından 1388’de fethedilen Rusçuk, zamanla gelişerek önemli bir şehir konumuna yükseldi. XVI. yüzyılda nüfus yapısı değişen ve Türk İslam şehrine dönüşen Rusçuk, XVII. yüzyılın başlarından itibaren Roma döneminde olduğu gibi Tuna filosunun merkezi oldu. XVIII. yüzyılın ikinci yarısında Rusçuk1768-1774 ve 1787-1792 savaşları dolayısıyla tehdit altında kaldı. Bu dönemde şehrin etrafı tahkim edildi. Taşlarla desteklenen derin ve kuru hendekler kazıldı, siperler, tabyalar oluşturuldu. 1773’te Ruslar, Rusçuk’un hemen dışında ağır bir yenilgiye uğradı. Bu çalışmada 1768-1774 yılları arasında meydana gelen savaşlarda Rusçuk kazasının; ordu iaşesi, ulaşım araçları ve asker temini, malzeme ve asker naklinde üstlendiği fonksiyon ele alınmıştır. Zahire temininde ana merkezlerden birisi olan Rusçuk’tan hem doğrudan zahire tedarik edilmiş hem de civardaki kazalardan toplanan zahire buradan nakledilmiştir. Savaşlar sırasında gemi personeli, serdengeçti askerleri ve köprü yapımında istihdam edilen usta ve amele, üstü açık, şalope türü ince donanma gemileri ile öküz arabası ve top arabalarının çekilmesinde kullanılan atların bir kısmı Rusçuk’tan temin edilmiştir. Ayrıca Rusçuk kazasından savaşlara finansal destek sağlanmıştır. İmdâd-ı seferiyye, avârız ve nüzül bedeli karşılığında belli aralıklarla nakit para toplanmıştır. Ana kaynak olarak Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi’ndeki muhtelif kataloglarda bulunan arşiv kayıtları kullanılmıştır. Bu kayıtlar; ordu iaşesi, ulaşım araçları ve asker temininde Rusçuk kazasının katkısı ve Rusçuk İskelesi’nin malzeme ve asker naklinde üstlendiği fonksiyon hususunda dikkat çekici bilgiler ihtiva etmektedir.Abstract Conquered by the Ottoman Empire in 1388; Ruse had developed and become animportant city in the course of time. Ruse whose population structure changed inthe 16th century and which became a Turkish-Islamic city had become the center ofthe Danube fleet as from the beginning of the 17th century just like in the Romanperiod. Ruse fell under a threat due to the wars of 1768-1774 and 1787-1792 inthe second half of the 18th century. During this period, the city was fortified allaround. Deep and dry ditches reinforced with rocks were excavated, shields andbastions were built. In 1773, the Russians were overwhelmed just outside of Ruse.This study examines the function of the District of Ruse in army kitchen, means oftransportation, supply of soldiers, transportation of materials and soldiers duringthe wars that took place between 1768 and 1774. As Ruse was one of the maincenters of grain supply, the grains were directly procured from Ruse and the grains collected from other districts nearby were also transported from here.During the wars; the crews, bouncer soldiers, masters and laborers employed inbuilding bridges, a part of horses which were used to pull shallop-style small navalships with open top and,oxcarts and gun carriages were procured from Ruse. Inaddition, the District of Ruse financially supported the wars. Cash was collectedat certain intervals in exchange for imdâd-ı seferiyye, avârız and nüzül taxes. Inthis work, archival records in various catalogues in the Ottoman Archives of thePresidency are used as the main source. These records involve remarkableinformation about the contribution of the District of Ruse in army kitchen, meansof transportation and supply of soldiers and the function of Ruse Pier in thetransportation of materials and soldierstr10.21563/sutad.1474161info:eu-repo/semantics/openAccessRusçukLojistikSefer OrganizasyonuOsmanlı-Rus SavaşlarıRuseLogisticsWar OrganizationOttoman-Russian WarArticle612346