Aksoy, MetinAteş, Ahmet2014-12-292014-12-292012Ateş, A. (2012). 1952-2011 yılları arası Mısır dış politikası. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/1192Hür subaylar darbesi sonrasında, Mısır dış politikası Arap milliyetçiliği politikaları üzerine yoğunlaşarak, Emperyalizme karşı Arap dünyası üzerinde bir etki alanı oluşturmaya çalıştı. Özellikle Nasır döneminde, Mısır'ın jeopolitik anlamda, Arap dünyasının merkezinde olan bir ülke olması, politik bir araç olarak kendini gösterdi ve bu sayede Mısır, kendisini uluslararası ve bölgesel devletler sistemi arasındaki bir köprü olarak tanımladı. Bu nedenle, emperyalizme karşı Ortadoğu'da yeterli desteğin sağlanması için, Arap milliyetçiliği politik bir araç olarak kullanıldı. Arap dünyası üzerinde, Arap milliyetçiliği düşüncesinin yayılması; Arap-İsrail, Devrimci Arap rejimleri- gelenekçi Arap monarşileri ve Mısır- Baas rejimleri arasında yaşanan çatışmalar olarak kendisini gösterdi. Nasır döneminde Mısır'ın ekonomik ve askeri bağımlılığı, Batı bloğundan Doğu bloğuna kaydı. Bu durum Nasır dönemi Mısır'ın temel dış politikası oldu. Ancak bu dış politika, devrimci lider Cemal Abdül Nasır'ın ölümüyle son buldu. Nasır'dan sonraki dönemde Enver Sedat iktidara geldi. Enver Sedat'ın ülkedeki liderliği ile birlikte, Mısır dış politikasında değişim kendini gösterdi. Bu değişimin bir sonucu olarak, Mısır bağımlılığı Doğu bloğundan Batı bloğuna kaydı. Bu nedenle Mısır ve ABD arasındaki ilişkiler yeniden düzenlendi. Daha sonrasında, Sedat, Sosyalist bir yapıya sahip Mısır ekonomisini yeniden şekillendirmek için yeni politikalar belirledi. Açılım politikası olarak tanımlanan bu yeni politikayla, Mısır ekonomisi uluslararası liberal ekonomiye entegre edilmeye çalışıldı. Kısacası, Sedat Mısır ekonomisinin liberal bir yapıya kavuşması için istekliydi. Diğer taraftan, Mısır'ın güvenlik yaklaşımları bir dönüşümün içine girdi. Bu tür bir dönüşümün sonucu olarak, İsrail ile Mısır arasında barış anlaşması imzalandı, böylece iki tarafın birbirine karşı duyduğu tehdit algılaması sona erdi. Fakat Mısır ile İsrail arasında yapılan bu barış anlaşması, Mısır'ın Arap dünyası içerisindeki yerinden olmasına neden oldu. Sonuç olarak, Mısır'ın Arap dünyası içerindeki siyasal liderliği bu dış politika ile sona erdi. Sedat dönemi sonrasında, Hüsnü mübarek Mısırda iktidara geldi. Mübarek dönemi boyunca, Mısır'ın Batı bloğuna olan bağımlılığı devam etti. Hatta Mısır ile ABD ilişkilerinin boyutu soğuk savaşın sert koşullarına rağmen artarak devam etti. Benzer şekilde, İsrail ile Mısır arasındaki barış süreci devam etti. Diğer taraftan, soğuk savaş sonrası dönem, ABD'nin Mısır dış politikası üzerindeki etkisinin artmasına neden oldu. Hatta Mısır, rejimin güvenliği ve sürekliliği için ABD'den destek sağladı. Mübarek, liderliğinin meşruiyetini sağlamak amacıyla, ABD'nin Mısır'ın ekonomik ve politik alanlarına nüfuz etmesine izin verdi. Birinci körfez savaşı sürecinde Mübarek ABD'nin Ortadoğu üzerine ortaya koyduğu politikalarına destek verdi. 11 Eylül saldırıların sonucunda, ABD politikalarında değişime gitti ve bu kapsamda bölgeye demokrasi ihraç politikasını belirledi. Bu nedenle Mısır'ın siyasal hayatının demokratikleşmesi için Mısır üzerinde baskı kurdu. Ancak ABD'nin değişim politikaları kapsamında demokratik bir Mısır oluşturulması, rejimin meşruiyetini baskı ile sağlayan Mübarek tarafından arzu edilen bir durum değildi. Sonuç olarak, baskıcı ve dış politikada batı yanlısı politikalar izleyen Mübarek rejimi düşürüldü.After the Free officers coup d?état Egypt foreign policy focused on Arab nationalism in order to provide sphere of influence over Arab world against imperial powers. Especially during Nasser period, Egypt?s geopolitical centrality in the Arab world emerged as political tool in which Egypt defined itself as the bridge between international and regional state system. Accordingly, Arab nationalism used as political tool in order to provide sufficient power against imperial activities over the Middle East region. After the rising of Arab Nationalism over the Arab Wold, crisis showed itself as conflict on Middle East between Arab and Israeli/ Revolutionary Arab regime and Conservative Arab Monarchies/ Egypt and Baath regimes. During the Nasser period, the dependency of Egypt was shifted from Western Block to East Block from the economic and military perspective. However, these policies were come to an end with the death of Egyptian revolutionary leader who was Gamal Abdel Nasser. After the Nasser period, Anwar Sadat came to power in Egypt. With the leadership of Anwar Sadat, the changing was showed itself on the foreign policy of Egypt. As a consequence of this changing on foreign policy, the dependency of Egypt was shifted from East block to west block. So, the relations between Egypt and USA were improved. Afterwards, Sadat determined new policies in order to reform Egypt economy that had socialist structure. New policy was called as opening policy that was aimed to provide integration between Egypt economy and international liberal economy. All in all, Sadat was willing to provide a liberal structure for Egypt economy. On the other hand, the security approaches of Egypt were entered in to chance. So, the peace treaty was signed between Egypt and Israel, thus both sides threat perception was come to an end. All the same, the peace process between Egypt and Israel was caused dismissal of Egypt from the place within the Arab world. As a conclusion, the political leadership of Egypt was come to an end with mentioned foreign policy process. After the Sadat period, Hosni Mubarak was come to power on Egypt. During the Mubarak period, Egypt foreign policy on dependency of west bloc was maintained. Also, dimension of the relationship between Egypt and USA were gradually increased in spite of hardcore condition of cold war period. Correspondingly, the peace condition between Israel and Egypt was maintained. On the other hand, the post cold war period witnessed enhancing effect of USA over Egypt foreign policy. Also, Egypt received support from USA in order to pursue its own stability and security of regime. For the purpose of legitimize his leadership, Mubarak allow USA diffusion over the economic and politic area of Egypt. During the first gulf war Mubarak give support for the USA policies over the Middle. As a consequence of the 11 September terrorist attack, USA has changed its policies that have included exporting democracy toward Middle East region. For this reason, USA has forced Egyptian regime to democratize Egypt political life. However, Mubarak didn?t willing democratize Egypt due to structure of regime that provide its justification from oppressive policies. As a conclusion, Mubarak regime was fallen down because of the oppressive government and foreign policy of proponent of westernization.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessMısırEgyptUluslararası ilişkilerInternational relationsUluslararası politikaInternational policyArap milliyetçiliğiArabian nationalismMaster Thesis