Şirin, Erkan FarukDuran, Elif2024-12-092024-12-092024Duran, E. (2024). Spor okuryazarlığı algısının sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerindeki etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.https://hdl.handle.net/20.500.12395/53395Bu çalışmanın amacı yükseköğrenim öğrencilerinin spor okuryazarlığı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmanın diğer amacı ise üniversite öğrencilerinin spor okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının öğrencilerin kişisel özelliklerine göre değerlendirilmesidir. Bu doğrultuda araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli ve nedensel karşılaştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 akademik yılında Türkiye'de devlet üniversitelerinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklemini ise İç Anadolu Bölgesi'nde bulunan üç devlet üniversitesinin (Konya Teknik Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi ve Selçuklu Üniversitesi) farklı akademik birimlerinde (fakülte) öğrenim gören basit tesadüfi yöntemle seçilmiş 1643 kadın öğrenci, 1212 erkek öğrenci olmak üzere toplam 2855 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak anket tekniği tercih edilmiş olup, öğrencilerin Algılanan Spor Okuryazarlığı Ölçeği, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği ve kişisel bilgi formunda yer alan sorulara cevap vermesi istenmiştir. İstatistiksel analiz olarak, betimsel istatistik ve parametrik analizlerden Independent simples t test, One-Way ANOVA, korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizlerinden faydalanılmıştır. Sonuç olarak yaş değişkeninin algılanan spor okuryazarlığı düzeyinde belirleyiciliği belirlenmezken, sağlıklı yaşam biçimi davranışları manevi gelişim, beslenme, sağlık sorumluluğu, stres yönetimi ve ölçek toplamında belirleyici bir rol üstlendiği belirlenmiştir. Öğrencilerin cinsiyet değişkeninin algılanan spor okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları kişilerarası ilişkiler ve fiziksel aktivite boyutlarında farklılık olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin fakültelerine göre hem spor okuryazarlığı düzeyinde hem de sağlıklı yaşam biçimi davranışlarında tüm boyutlarda anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin sınıflarına göre farklılık tespit edilmezken, sağlıklı yaşam biçimi davranışları Beslenme, Fiziksel Aktivite, Sağlık Sorumluluğu, Stres Yönetimi ve ölçek toplamında farklılık olduğu tespit edilmiştir. Baba eğitim düzeyine göre algılanan spor okuryazarlığı düzeyinde ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarında anlamlı farklılık tespit edilmezken, anne eğitim düzeyine göre algılanan spor okuryazarlığı duyuşsal gelişim ve sağlık boyutunda ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları fiziksel aktivite boyutunda farklılık olduğu tespit edilmiştir. Ekonomik seviyenin algılanan spor okuryazarlığı düzeyinde belirleyiciliği belirlenmezken, sağlıklı yaşam biçimi davranışları manevi gelişim ve beslenme boyutlarında belirleyici bir rol üstlendiği belirlenmiştir. Öğrencilerin fiziksel aktivite ve egzersiz yapma durumları hem spor okuryazarlığı düzeyinde hem de sağlıklı yaşam biçimi anlamlı bir farklılık oluşturmuştur. Öğrencilerin hesaplanan beden kitle indekslerinin spor okuryazarlığı düzeyinde ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları Manevi Gelişim ve Beslenme boyutlarında belirleyici rolü tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan korelasyon analizinde algılanan spor okuryazarlığı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Algılanan spor okuryazarlığı boyutları olan duyuşsal gelişim/sağlık ve öz güven/yaşam boyu spor birlikte sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını %30 oranında açıklamaktadır.The aim of this study is to examine the relationship between higher education students' sports literacy and healthy lifestyle behaviors. Another objective is to evaluate university students' sports literacy and healthy lifestyle behaviors based on students' personal characteristics. In this regard, the study utilized the relational survey model and the causal comparative model, which are quantitative research methods. The population of the study consists of students enrolled in state universities in Turkey during the 2022-2023 academic year. The sample includes 2855 students, 1643 female students, and 1212 male students selected using a simple random sampling method from three state universities (Konya Technical University, Necmettin Erbakan University, and Selçuk University) in the Central Anatolia Region, studying in different academic units (faculty). The data collection tool was a questionnaire, and students were asked to respond to the Perceived Sports Literacy Scale, Healthy Lifestyle Behaviors Scale, and questions in the personal information form. Statistical analyses included descriptive statistics and parametric analyses such as Independent Simple T-test, One-Way ANOVA, correlation analysis, and multiple regression analysis. As a result, while age did not play a determinant role in the perceived sports literacy level, healthy lifestyle behaviors played a determinant role in spiritual development, nutrition, health responsibility, stress management, and the overall scale. Gender differences were found in perceived sports literacy and healthy lifestyle behaviors in interpersonal relationships and physical activity dimensions. Significant differences were observed in both sports literacy levels and healthy lifestyle behaviors in all dimensions according to students' faculties. No differences were found according to the students' classes, but differences were detected in healthy lifestyle behaviors in Nutrition, Physical Activity, Health Responsibility, Stress Management, and the overall scale. While perceived sports literacy and healthy lifestyle behaviors did not show significant differences according to fathers' education levels, there were differences in perceived sports literacy in emotional development and health dimensions and healthy lifestyle behaviors in the physical activity dimension according to mothers' education levels. Economic status did not determine the perceived sports literacy level, but it played a determinant role in spiritual development and nutrition dimensions of healthy lifestyle behaviors. Students' engagement in physical activity and exercise created significant differences in both sports literacy levels and healthy lifestyle behaviors. The calculated body mass index of students played a determinant role in sports literacy levels and healthy lifestyle behaviors in the spiritual development and nutrition dimensions. Additionally, the correlation analysis revealed a statistically significant relationship between perceived sports literacy and healthy lifestyle behaviors. The perceived sports literacy dimensions of emotional development/health and self-confidence/lifelong sports together explained 30% of healthy lifestyle behaviors.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAlgılanan Spor OkuryazarlığıSağlıklı Yaşam Biçimi DavranışlarıÜniversite ÖğrencileriPerceived Sports LiteracyHealthy Lifestyle BehaviorsUniversity StudentsMaster Thesis847380