Yazar "Alkan, Mehmet" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 2 / 2
  • Küçük Resim
    Öğe
    Osmanlı Devlet'inde halka tevzî edilen şehir masrafları: Konya örneği (1675-1725)
    (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Alkan, Mehmet; Çetin, Cemal
    Osmanlı Devleti'nde, şehirlerin kendilerine ait yerel ekonomileri bulunmaktaydı. Halktan toplanan bazı vergiler ya da mal ve hizmetlerle insanların sorumlu kılınması, şehir ekonomisinin temel kaynaklarını oluşturmaktadır. Osmanlı vergi sistemini oluşturan tekâlif-i şeriyye ve tekâlif-i örfiye vergilerinin merkezi hazine ve yerel yönetimlerinin ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma geldiğinde tekâlif-i örfiye vergilerine ek olarak avarız türü vergiler halka tevzi edilmekteydi. Bu vergiler mal, hizmet ya da bunlara denk gelen parasal bedellerdir. Avarız akçesi, bedel-i nüzul, sürsat, imdad-ı seferiye, imdad-ı hazariye gibi vergilerdir. Toplanan vergilerin bir kısmı ile kentlerin ihtiyaçları karşılanmaktaydı. Bu ihtiyaçlar, şehirdeki suyollarının temizliği, onarımı ve inşaatı, yolların tamir edilmesi veya inşası ve beylerbeyi sarayının bakım masrafları veya kirası karşılanırdı. Ayrıca sefer zamanlarında artan savaş masrafları için merkezi hazineye gönderilen avarız akçesi sürsat, nüzul ve imdadiye vergileri de halka tevzi edilen yükümlülüklerdendi. Merkezden taşraya atanan paşaların ya da vergi tahsiline gelen mübaşirlerin konaklama ve iaşe ihtiyaçları ile görevleri sırasında bulundukları bölge halkı tarafından maaşları da karşılanmaktadır. Ayrıca insanların mahkemeye herhangi bir konu için yaptıkları başvuruları sonucunda bir miktar harç ödemektedirler. Mahkeme harçları, şehir masrafları içerisinde düşük bir yüzde tutmasına rağmen süreklilik arz etmesinden dolayı halkın en sık karşılaştığı masraf kalemlerindendir. Şehir masrafları için oluşturulacak bütçe kadı, pazarbaşı ve şehir kethüdası tarafından belirlelenir ve masraf defterlerine kaydedilirdi. Bu defterler daha sonra şeriyye sicillerine kaydedilirdi. Konya, Karaman Eyaleti'nin paşa sancağı olması ve Anadolu yol sisteminde Hicaz Bölgesi'ne giden sağ kol üzerinde olması bakımından işlek ve sürekli bir uğrak merkeziydi. Bu bakımdan Konya halkının karşılamak zorunda olduğu masrafları fazla olmuştu. Merkezle taşra arasında resmi haberleşmeyi sağlayan menzilhânelerin bazı masrafları yine halk tarafından karşılanmaktaydı. Konya menzilhanesinin masrafları da şehir halkı tarafından temin edilmekteydi. Çalışmamızın konusunu, 1675-1725 yılları arasında Konya halkına tevzî edilen şehir masrafları oluşturmaktadır. Konya ahalisinin şehrin ihtiyaçları için ödemekle yükümlü olduğu bazı masraflar dışında bu dönemde yapılan uzun savaşlardan dolayı ahaliye tevzî edilen vergilerin insanlara yaptığı yükün araştırılması hedeflenmektedir. Çalışma sırasında yararlanılan ana kaynaklar Konya Şeriyye sicillerinden 20-50 numaralı defterlerin konuyla ilgili belgeleridir. Ayrıca ilgili tetkik eserlerden de yararlanılmıştır.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Şavak Peynirinde Koliform Grubu Mikroorganizmalar Üzeri?ne Araştırmalar
    (Selçuk Üniversitesi, 1993) Tekinşen, O. Cenap; Patır, Bahri; Alkan, Mehmet
    Elazığ'da tüketime sunulan şavak peynirinde koliform grubu mikroorganizmaların türleri ve dağılımları 45 peynir örneğinde incelendi Örneklerin tümünün koliform grubu mikroorganizmalarını içerdiği bulundu. Örneklerde en sık rastlanan türlerin sırasıyla Aerobacter aerogenes (% 75.6). Escherichia coli 1 (% 70.1). Escherichia freundi 1(% 48.9), Escherichia coliII (% 22 2), Aerobacter aerogenes II (% 13.3) ve Escherichia freundii II (% 6.7) olduğu gözlemlendi İzole edilen toplam 398 suşun 157'sinin Escherichia coli 1 (% 39.5), 129'unun Aerobacter aerogenesI (% 32.4) ve 54'ünün Escherichia freundiiI (% 13.6) olduğu bulundu Sonuç olarak, Elazığ bölgesi şavak peynirinin hijyenik koşullar altında üretilmediği ve halk sağlığı açısından potansiyel bir tehlike arzedebileceği kanısına varıldı.