Yazar "Anlar, Merve" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Tip 2 Diyabeti Olan Yaşlı Bireylerde Kırılganlığın Belirleyicileri: Diyabet Yönetimi, Uyku Kalitesi, Bilişsel Düzey(Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2023) Anlar, Merve; Selçuk Tosun, AlimeBu araştırma tip 2 diyabeti olan yaşlı bireylerde kırılganlık, diyabet yönetimi, uyku kalitesi ve bilişsel düzeyi belirlemek; kırılganlık düzeyi ile diyabet yönetimi, uyku kalitesi ve bilişsel düzey arasındaki ilişkiyi değerlendirmek; kırılganlık düzeyini etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma tanımlayıcı ve ilişkisel türdedir. Bu çalışmanın evrenini Hüyük Devlet Hastanesi dahiliye polikliniğine başvuran tip 2 diyabeti olan 65 yaş ve üzeri bireyler oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü toplam 246 yaşlı bireyden oluşmaktadır. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, Edmonton Kırılganlık Ölçeği, Diyabet Öz Yönetim Ölçeği, Pittsburg Uyku Kalite İndeksi (PUKİ), Standardize Mini Mental Test (SMMT) ile toplanmıştır. Çalışmanın verilerinin analizinde bağımsız gruplarda t testi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan yaşlı bireylerin yaş ortalamasının 73,22±8,02, %52,4'ünün kadın, %68,3'ünün evli, %41,5'inin ilkokul mezunu, diyabet hastalık süresinin 10,91±8,77, %49,2'sinin insülin tedavisi aldığı saptanmıştır. Bireylerin kırılganlık toplam puan ortalaması 7,10±3,71, mini mental test puan ortalaması 25,04±1,77 ve uyku kalitesi puan ortalamasının 7,10±3,77 olduğu görülmüştür. Tip 2 diyabeti olan yaşlı bireylerin yaş, HbA1c, diyabet süresi, kullanılan ilaç sayısı ile kırılganlık düzeyi puan ortalaması ilişkisi incelendiğinde, kırılganlık düzeyi ile yaş ve hastalık süresi arasında pozitif yönlü yüksek bir ilişki (p<0,05), kırılganlık düzeyi ile HbA1c ve ilaç sayısı düzeyi arasında pozitif yönlü orta düzeyde ilişki (p<0,05) saptanmıştır. Yaşlı bireylerin eğitim durumu (β=0,643), ekonomik durum (β=0,621), birlikte yaşadığı kişiler (β=0,745), kullandıkları ilaç sayısı (β=0,785) diyabet hastalık süresi (β=0,881), diyabete bağlı komplikasyon varlığı (β=0,691), başka bir kronik hastalık varlığının (β=0,551), diaybet öz yönetim toplam (β=0,769), mini mental test toplam (β=0,678) ve uyku kalitesi toplam puanının (0,776) kırılganlık düzeyi üzerinde etkili olduğu saptanmıştır (p<0,001). Etkili olan belirleyici faktörlerin kırılganlık düzeyi üzerindeki değişimin % 71,3'ünü (Adjusted R2= 0,713) açıkladığı belirlenmiştir. Sonuç olarak tip 2 diyabeti olan yaşlı bireyler hafif düzeyde kırılgandır. Diyabet öz yönetimi, uyku kalitesi ve bilişsel düzey kırılganlığın bir yordayıcısıdır. Bu sonuçlar doğrultusunda tip 2 diyabeti olan yaşlı bireylerin kırılganlık açısından kapsamlı bir ön değerlendirmesi hem klinik hem de birinci basamak sağlık hizmetlerinin rutinlerine eklenmeli ve kişilerin bakım ihtiyaçları multidisipliner ekip tarafından değerlendirilerek bireyselleştirilmiş girişimler planlanmalıdır.