Yazar "Başbozkurt, Hakan" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 3 / 3
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Mekansal regresyon metotları kullanımı ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin analizi(Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2015-02-05) Başbozkurt, Hakan; Genç, AşırMekânsal analiz yapılan istatistikî çalışmaya mekâna bağlı verileri dâhil eden istatistikî yöntemlerle ilgilidir. Özellikle coğrafi bilgi sistemleri (CBS), uzaktan algılama ve istatistik alanındaki hızlı gelişmeler sonucunda, mekânsal analiz çok faydalı bilgiler veren bir analiz yöntemi haline gelmiştir. Mekânsal analizin en önemli iki uygulama metodu ise mekânsal regresyon analizi ve jeoistatiksel analizlerdir. Tobbler'in (1970) "bütün mekânlar ilişkilidir, fakat yakın olanlar birbiriyle daha fazla ilişkilidir" kuralı mekâna bağlı verilerin istatiksel analizleri yapılırken göz ardı edilmemesi gereken bir kural olduğu anlaşılmıştır. Mekânsal veriler analiz edilirken klasik istatistikî regresyon modellerinin istenilen değişimi açıklamakta yetersiz kaldığı görülmüştür. Mekânın önemli olduğu durumlarda, istatistikî değişimi açıklamak için coğrafi anlamdaki konumları ve konumların gözlemlerle etkileşimini dikkate alan mekânsal regresyon ve jeoistatiksel modellere ihtiyaç duyulur. Mekânsal regresyon ve jeoistatiksel modeller coğrafya, haritacılık, biyoloji, tıp, botanik, ekoloji, biyocoğrafya, epidemiyoloji, ekonomi, şehir planlama, madencilik, suç analizleri ve daha birçok alana uygulanabilir olması nedeniyle günümüzde giderek önemli hale gelen araştırma alanlarından birisidir. Bu çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, "Çamgazi Toplulaştırma ve TİGH (Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri) Projesi" kapsamında Adıyaman'ın Merkez ilçesine ait 19 köyü kapsayan alana ait toprak örneklerinin 0-30 cm aralığındaki toprağa ait özelliklerden belirlenen; tane büyüklüğü (kum, silt ve kil), % saturasyon, toprak reaksiyonu (pH), çözünebilir tuz, elektriksel iletkenlik (EC), kireç miktarı, değişebilir Ca+Mg ve Na içerikleri ile B konsantrasyonu gibi özelliklerinin mekânsal regresyon ve jeoistatiksel metodlar kullanılmak suretiyle mekânsal bağımlılıklarının ve değişim desenlerinin haritalanması hedeflenmiştir. Yapılan araştırma neticesinde incelenen toprak özelliklerinden kum, kil, silt, Ca+Mg, Na lineer, saturasyon, pH, EC, kireç, kil ve B'nin üssel dağılıma sahip oldukları görülmüştür. Üssel dağılıma sahip değişkenlerde mekânsal bağımlılık orta ve yüksek seviyede bulunmuştur. Lineer dağılıma sahip değişkenlerde ise örnekleme alanları arasındaki mesafenin daha kısa aralıklarla yapılması durumunda mekânsal bağımlılığın daha yüksek olacağı sonucuna varılmıştır. Moran I indekslerine göre ise en yüksek mekânsal bağımlılığın saturasyon, kireç, kum ve B için olduğunu ve bu sonuçların varyasyon katsayısı değerleri ve variogram sonuçları ile uyum gösterdiği görülmüştür. Genel olarak toprağa ait özelliklerin çoğunda mekânsal bağımlılığın orta ve yüksek derecede olduğu anlaşılmıştır. Toprağa ait özellikler arası ilişkiyi mekânsal error modellerinin genel olarak daha iyi ifade ettiği görülmüştür. pH ve B değişkenine ait anlamlı regresyon modeli oluşturulamamıştır. Ayrıca toprağın özelliklerine ait elde edilen kriging enterpolasyon haritalarının toprağın fiziki durumu ile yakından ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır.Öğe Statistical Modeling of Seismicity of Van Region by Using SETAR Model(Selçuk Üniversitesi, 2012) Tekşen, Ümran Kahraman; Asar, Yasin; Başbozkurt, Hakan; Akoğul, Serkan; Genç, AsırIn this study, earthquake data between 24.01.1905 and 18.04.2012 of the Van region is tried to be modeled by using self-exciting threshold autoregressive (SETAR) model. In this study, constructive parameters are determined by using nonlinear-threshold test suggested by Tsay (1989). Conclusively, estimating values are obtained for the earthquake data.Öğe Toprak özelliklerinin mekânsal değişim desenlerinin jeoistatistiksel yöntemlerle belirlenmesi(2013) Başbozkurt, Hakan; Öztaş, T Aşkın; Karaibrahimoğlu, Adnan; Gündoğan, Recep; Genç, AşırÖZET : Toprak gibi do ğal kaynakların mekânsal de ğişiminin belirlenmesi, söz konusu kaynakların sürdürülebilir kullanım ve yönetiminde büyük önem ta şımaktadır. Bu çalışmada; Çamgazi Toplula ştırma ve TİGH (Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri) Projesi kapsamında Adıyaman ın Merkez ilçesine ait 19 köyü kapsayan alana ait toprak örneklerinde belirlenen; tane büyüklüğ ü (kum, silt ve kil), % saturasyon, toprak reaksiyonu (pH), çözünebilir tuz, elektriksel iletkenlik (EC), kireç miktarı, değişebilir CaMg ve Na içerikleri ile B (Bor) kosantrasyonu gibi özelliklerin mekânsal ba ğımlılıklarının jeoistatiksel metotlarla incelenmesi ve haritalanması hedeflenmiştir. İncelenen toprak özeliklerinden kum, silt, CaMg ve Na izotropik lineer model, % saturasyon, pH, EC, kireç, kil ve B ise izotropik üssel model ile tanımlanmıştır. Toprak özelliklerinin mekânsal ba ğımlılıkları varyasyon katsayısı , variogram ve Morans I indeksine göre de ğerlendirilmiştir. Yapılan araştırmada bu üç yönteme göre saturasyon, tuz, kireç, kil ve Bun mekânsal ba ğımlılığının orta ve yüksek derecede oldu ğu görülmü ştür. Ayrı ca alansal kriging interpolasyon metodu kullanılarak her bir özelliğin çalışma alanında örneklenmeyen alanlardaki değ erleri tahmin edilerek da ğılım desenleri haritalanmıştır. Ara ştırma sonuçlarına göre çalışma alanı topraklarının mekânsal ba ğımlılık derecelerinin genellikle orta ve yüksek düzeylerde oldu ğu belirlenmiştir. İncelenen toprak özelliklerine ait yersel de ğişim haritaları yardımıyla çalışma alanında daha etkin toprak ve bitki yönetim stratejilerinin belirlenmesi mümkün olabilir.
