Yazar "Candan, Canan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Konya ili sulama kooperatiflerinin sulama yönetimindeki etkinlikleri ve işletme sorunları
    (Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Candan, Canan; Çiftçi, Nizamettin
    Konya ili sulama kooperatifleri işletme alanlarında görülen sorunlar Türkiye'deki tüm sulama kooperatifleri için örnek teşkil edebilecek niteliktedir. Doktora tezi olarak seçilen bu çalışmada amaç; Konya ili sulama kooperatiflerinde işletmecilik sorunları, sulama elektrik enerjisi giderleri ve sulama alışkanlıklarının tespit edilip, çözüm önerilerinin ortaya konulmasıdır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; - Konya ilinde 322 adet sulama kooperatifi bulunmakta olup kooperatiflerin 21 adedi faal değildir. İl'de açılan sulama kooperatifi sayısı Türkiye'deki sulama kooperatiflerinin %12,90'ıdır. İlde sulama kooperatiflerince açılan toplam kuyu adedi 3.246 ve takılan toplam pompa adedi ise 3.235 adet'tir. İlçelere göre en fazla açılan kuyu 882 adet ile Çumra ilçesi'nde en az açılan kuyu ise 5 adet ile Halkapınar ve Kulu ilçelerindedir. - İl sulama kooperatiflerindeki toplam debi 116.442 l/s, pompa kurulu gücü toplamı 134.479 kw/saat, sulama kooperatiflerince sulamaya açılan toplam alan 153.502 ha olup Türkiye'deki sulama kooperatiflerinin suladığı alanın %11,81'i ve Konya'da sulamaya açılan (609.299 ha) alanın % 25,19'dur. Sulama alanı en büyük olan 38.916 ha ile Çumra ilçesi, en küçük ise 43 ha ile Taşkent ilçesidir. İl sulama kooperatiflerince sulamaya açılan alanların 56.155 ha'ın da salma, 89.166 ha'ında yağmurlama ve 7.440 ha'ında ise damla sulama yapılmaktadır. Konya ilindeki sulama kooperatiflerinde toplam 31.586 adet çiftçi tesislerden yararlanmaktadır. - Konya İlindeki 16 adet ilçe için temin edilen 2017 yılı pompaj enerji tüketimi toplamı 182.721.090 kw/saat olup enerji tahakkuk tutarı ise 64.275.802,70 Tl'dir. En yüksek enerji bedeli 25.259.171,77 Tl ile Çumra ilçesinde, en düşük tahakkuk ise 4.686,10 Tl ile Kulu ilçesindedir. İlde ki (16 ilçe) sulama kooperatifleri birim sulama alanına düşen ortalama elektrik enerjisi gideri 1535,62 kwh/ha, teorik çekilen su miktarı toplamı 684.522.184,04 m³ ve 1 m³ suyun ortalama enerji bedeli ise 9,39 kuruş/ m³ çıkmıştır. -Araştırma bölgesindeki kooperatifleri temsil edecek şekilde toplam 102 kooperatif yöneticisiyle yüz yüze anket çalışması yapılmıştır. Bu değerlendirmelere göre; - Ankete katılan kooperatif yöneticilerinin %93,1'i 40 yaş üzeridir. - Ankete katılan kooperatiflerin % 87,3'ünde üye sayısı 50 ila 400 arasındadır. - Ankete katılan kooperatiflerin % 87,25'i yeraltı suyunu (YAS) ve % 12,75'i de yerüstü suyunu (YÜS) sulamada kullanmaktadır. Yöneticilerinin %53,9'u sulama suyu kalitesiyle ilgili bilgi sahibi değildirler. -Yöneticilerin % 96,1'i kooperatiflerinde sulamada kullanılan enerji tipinin elektrik enerjisi olduğunu, % 3,9'u ise enerji tipinin dizel olduğunu belirtmiştir. -Kooperatif yöneticilerin % 53,9'u sulama ücretlerini sulama saatine göre belirlediklerini, % 36,4'ü su debisine, % 3,9'u sulanan alana, % 4,9'u fıskiye sayısına ve % 0,9 'u ise motor gücüne göre belirlediklerini ifade etmişlerdir. Ankete katılan kooperatif yöneticilerinin % 59,9 'u su ücretlerini pahalı bulmaktadır. -Yöneticilerin % 59,9'u kooperatiflerdeki teknik personel sayısının yeterli bulurken, % 40,1' i ise yetersiz bulmaktadır. Kooperatiflerin % 29,4'ünde personel bulunmamaktadır. -Ankete katılan kooperatif yöneticilerinin % 61,8'lik oranı sulama suyu ücretlerinin zamanında alındığını belirtirken, % 38,2' lik kısım ise su ücretlerini zamanında alamadıklarını söylemiştir. - Kooperatiflerin karşılaştıkları sorunların başında % 47,1'lik oranla mali sorunlar, %17,6 ile üyelerle ilgili sorunlar,% 9,8 ile hukuki sorunlar, % 4,9 ile de personel sorunları ve % 20,6 ile diğer sorunlar gelmektedir. Mali sorunlar en önemli sorunları oluşturmuştur. -Ankete katılan yöneticilerin 32'si (%31,37) kooperatiflerinde hiçbir makine olmadığını beyan etmiştir. Ankete katılan kooperatif üyelerinin % 52'si sulama sistemlerinin ve alet-ekipmanlarının güvenliğini sağlayamadıklarını, % 48'i de sağlayabildiklerini belirtmişlerdir. SONUÇ OLARAK; Türkiye'de sulu tarım alanlarında önemli işletmecilik görevini yürüten sulama kooperatiflerinde yasal, mali, teknik ve işletmecilik sorunlarının iyice tartışılarak paydaşlarla birlikte çözüm modellerinin getirilmesi kaçınılmazdır.