Yazar "Candan, Hakan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    NON-alkolik yağlı karaciğer hastalığı olan çocuk hastalarda karnitin, kolin ve trimetilamin-N-oksit (TMAO) düzeylerinin klinik önemi var mı ?
    (Selçuk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 2023) Candan, Hakan; Gümüş, Meltem
    Çocukluk ve adölesan çağı obezitesi, 21. yüzyılın en önemli halk sağlığı sorunlarından biri olarak görülmektedir. Tip2 diyabet, kardiyovasküler hastalık ve kanser dahil olmak üzere morbidite ve mortalite riskinin önemli ölçüde artmasıyla ilişkilidir. Non alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAYKH) prevalansı, dünya çapındaki obezite salgınına paralel olarak birçok ülkede artmaya devam etmektedir. Ülkemizde obez çocuklarda %23-62 oranında NAYKH sıklığı olduğu bildirilmiştir. NAYKH çocukluk çağında en sık gözlenen kronik karaciğer hastalığı (KKH) olup; alkol tüketimi, viral enfeksiyonlar, metabolik ve otoimmun hastalıklar, ilaç kullanımı gibi nedenler olmadan hepatositlerde %5'ten fazla yağ birikiminin olmasıdır. NAYKH'nin klinik yükünün sadece KC'le ilişkili mortalite ve morbiditeyle sınırlı olmadığı, KC dışı organlar ve düzenleyici yolakları etkileyen multisistem hastalık olduğunu gösteren birçok kanıt ortaya konulmuştur. Çocuklar genellikle asemptomatiktir. Tek bulgu bazen sadece KC büyüklüğü olabilmektedir. Bu nedenle hastalığın tanısı daha çok laboratuvar bulgularına dayanmak durumundadır. Bu çalışmanın amacı, NAYKH olan çocuk hastalarda klinik tanı ve takip sürecinde karnitin, kolin ve trimetilamin N-oksit (TMAO) düzeylerinin klinik öneminin saptanmasıdır. Çalışmamıza Temmuz 2022-Ocak 2023 tarihleri arasında Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Hepatoloji Polikliniği'nde non alkolik karaciğer yağlanması (NAYKH) tanısı alan 60 hasta dâhil edilmiştir. Kontrol grubu ise yarı yapılandırılmış bir tanı görüşmesinin ardından dâhil edilme kriterlerini karşılayan ve gönüllü olur formunu imzalayan 30 sağlıklı çocuktan oluşmaktadır. ESPGHAN 2012 Derneği klavuzu referans alınarak KC ultrasonografi (USG) ile NAYKH tanısı konulan 7-18 yaş aralığında hastalar çalışmaya dahil edildi. NAYKH dışı diğer kronik KC rahatsızlıkları, kronik ilaç kullanım öyküsü olan çocuklar ve kardiyovasküler rahatsızlığı olan çocuklar çalışmaya alınmadı. Çalışmaya dahil edilen hastaların ALT, AST, TK, LDL kolesterol, TG, GGT, TSH ve insülin değerleri hasta ve kontrol grubunda karşılaştırıldığında hasta grubunda istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptandı (p<0,05). Kolin ve Karnitin düzeyleri hasta ve kontrol gruplarında incelediğinde hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı bir farklılık saptanmadı (p>0,05). Hastaların TMAO düzeyleri hasta ve kontrol grubunda karşılaştırıldığında, hasta grubunda TMAO düzeyleri, kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı yüksek çıktı (p<0,05). Son yıllarda yapılan çalışmalar TMAO'nun prognostik bir belirteç olabileceğini ortaya koymaktadır. Özellikle kardiyovasküler hastalıklarda ve diyabet gelişim riski yüksek bireylerde TMAO düzeylerinin kontrol gruplarına göre arttığı görülmüştür. Ortaya çıkan deneysel ve klinik kanıtlar, bağırsak mikrobiyotasından düzeyi etkilenen TMAO'nun hipertansiyon, ateroskleroz, koroner arter hastalığı etiyolojisinde rol oynayabileceğini göstermektedir. Çalışmamızda TMAO düzeylerinin NAYKH olan çocuk hastalarda anlamlı olarak daha yüksek çıkması ve karaciğer yağlanmasının derecesinin ultrasonografik olarak artması ile TMAO düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı yükselmesi bu parametrenin NAYKH olan çocuk hastalarda tanı, tedavi ve takip sürecinde kullanılabileceğini göstermektedir. TMAO literatürde daha çok kardiyovasküler hastalıklar üzerinde çalışılmış ve yüksekliği kardiyovasküler hastalıkların sıklığı ile ilişkili olarak kabul edilmektedir. NAYKH olan çocuk hastalarda daha yüksek olması bu çocukların da ileride kardiyovasküler hastalıklar için aday olduğunu gösterebilmektedir. Literatürde çocuk hastalarda TMAO düzeylerini çalışan ilk çalışma çalışmamız olmuştur. TMAO ayrıca NAYKH tanısı konulması için kullanılabilecek, yol gösterici olabilecek ucuz bir biyokimyasal parametre olarak literatüre kazandırılmıştır. Bu alanda yapılacak çalışmalar arttıkça, yaygınlığı ve kullanımı da artacaktır.