Yazar "Fidan, Nihat" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Bitkisel üretimde maliyet değişiminin hayvansal ürün piyasası üzerine etkisinin kısmi denge modeli ile açıklaması
    (Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Fidan, Nihat; Bayramoğlu, Zeki
    Bu çalışmanın amacı; bitkisel üretimde maliyet değişiminin hayvansal ürün piyasasına etkisinin belirlenmesidir. Bu anlamda Türkiye sığır varlığının %5,34'ünü oluşturan Konya ilinde faaliyet gösteren besi ve süt sığırcılığı yapan işletmeler, çalışmanın ana popülasyonunu oluşturmuştur. Çalışmada, Konya ilinin sığır varlığının %61,41'ini oluşturan; Ereğli, Karatay, Çumra, Meram, Karapınar, Ilgın ve Cihanbeyli ilçeleri gayeli örnekleme yöntemine göre seçilmiştir. Çalışmada kullanılan veriler, tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemine göre %95 güven aralığında %5 hata ile belirlenen 107 sığır yetiştiriciliği işletmesinden anket yoluyla elde edilmiştir. Elde edilen birincil veriler ile incelenen tarım işletmelerinin sosyal, teknik ve ekonomik yapılarına ilişkin durumları belirlenerek, işletmelerin birim et ve süt maliyetleri incelenmiştir. İncelenen işletmelerin sermaye yapıları fonksiyonlarına göre sınıflandırılarak incelenmiş ve işletmeler ortalaması aktif sermaye 2.014.451,15 TL olarak hesaplanmıştır. Aktif sermayenin %55,70'ini arazi sermayesi, %35,77'sini sabit işletme sermayesi ve %8,52'sini döner işletme sermayesi oluşturmaktadır. Pasif sermayenin ise %91,18'ini öz sermaye, %8,82'sini yabancı sermaye oluşturmaktadır. İncelenen işletmelerin ekonomik karlılık düzeyi %9,58, işletmelerin başarısını gösteren mali karlılık düzeyi ise %7,98 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca işletmelerin ortalaması olarak birim süt maliyeti 0,88TL ve 1 kg canlı ağırlık maliyeti 29,58 TL olarak hesaplanmıştır. Çalışmada kullanılan ikincil verilerden zaman serileri ve modeller oluşturulmuştur. Bu bağlamda, bitkisel ürün maliyet değişiminin hayvansal ürün piyasasına, özellikle kırmızı et ve süt fiyatlarının oluşmasına etkileri, kısmi denge modeli ile araştırılmıştır. Model kurulması için gerekli olan veri, Türkiye kırmızı et ve süt üretim miktarları, rakip ve tamamlayıcı mallar ile girdi fiyatlarından oluşmaktadır. Çalışmanın temel veri kaynağı olan ve 1995–2017 dönemini kapsayan zaman serisi veri grubu, kısmi denge modelinde kullanılmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlardan elde edilmiştir. Modelde mazot maliyet unsuru olup; arpa, mısır, ayçiçeği fiyat modelini pozitif yönde etkilemektedir. Artan arpa, mısır ve ayçiçeği fiyatları ise süt ve besi yemi fiyatını pozitif yönde etkilemektedir. Yem fiyatlarının artması, incelenen besi ve süt işletmeciliği için canlı hayvan satın alma bedeli hariç en yüksek maliyet unsurunu oluşturmaktadır. Tüm bu hususların gerek süt ve gerekse et fiyatlarını artıracağı muhakkaktır ve model sonuçlarıyla örtüşmektedir.