Yazar "Kara, Hacer" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 3 / 3
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Hat Sanatı Araç Gereçlerinin Korunduğu Hattat Sandıkları: Ankara Etnografya Müzesinden Örnekler(Selçuk Üniversitesi, 2021) Kara, HacerYazı iletişimin en önemli unsurlarından biridir. Tarihi süreçte Türk İslam sanatında yazının sanatla olan ilişkisine bakıldığında, hüsn-i hat sanatının iletişim bağlamında çok büyük bir öneme sahip olduğu görülmektedir. Bu sebeple hat sanatının icrasında kullanılan başta kamış kalem olmak üzere kâğıt, mürekkep, hokka, makas, kalemtıraş, makta, mühre, divit, kalemdan vb. araç gereçleri döneminin iletişime kaynaklık eden araçları olarak görmek mümkündür. Dolayısıyla yazının yazılmasına kaynaklık eden bu iletişim araçlarının korunup saklandığı Ankara Etnografya Müzesindeki hattat sandıkları, sanat ve iletişim bağlamında bu yazının konusunu teşkil etmektedir. Bu çalışmayla, yayınlarda pek rastlamadığımız hattat sandıklarının Ankara Etnografya Müzesi’ndeki örneklerini tanıtarak bilim dünyasına sunmayı amaçladık. Ankara Etnografya Müzesi hat sanatına ilişkin araç gereçler bakımından oldukça zengin bir koleksiyonu bünyesinde barındırmaktadır. Koleksiyonda bulunan dört adet hattat sandığı müzeden temin edilerek konumuz kapsamında malzeme, teknik, form ve süslemeleri bakımından ayrıntılı bir biçimde, diğer müzelerde bulunan bazı örneklerle de kıyaslanarak incelenmiştir. Eserlerin tamamı ahşaptan yapılmıştır. Kakma, çift katlı rölyef ve Edirnekâri (boyama) teknikleriyle süslenen dikdörtgen formlu bu dört örnekten biri çekmece, üçü ise kutu şeklinde tasarlanmıştır. Eserlerde basit geometrik motifler, doğada gördüğümüz biçimde çeşitli hayvan figürleri, yaprak ve gül gibi natüralist bitkiler ile barok-rokoko tarzı motifler bezeme ögesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Üzerlerinde yapım tarihi, üretim yeri ve yapan ustasına ilişkin herhangi bir bilgi bulunmayan örneklerin süsleme özelliklerinden yola çıkılarak geç dönem Osmanlı eserleri oldukları tespit edilmiştir.Öğe Konya Mevlâna Müzesi Müzelik Eserler bölümünde bulunan Osmanlı dönemi ciltleri(Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015-04-10) Kara, Hacer; Duran, Remzi"Konya Mevlâna Müzesi Müzelik Eserler Bölümünde Bulunan Osmanlı Dönemi Ciltleri" adlı tez çalışmamızda Osmanlı dönemi ciltlerinin tarihsel gelişim süreci Konya ölçeğinde incelenmiştir. Bu bağlamda Mevlâna Müzesi Müzelik Yazma Eserler Koleksiyonu'ndan seçilen Osmanlı dönemi ciltlerinin sanat değerleri belirlenmeye ve kitap sanatları içerisindeki yerleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Tarihi geçmişi Uygurlara kadar inen Türk cilt sanatı, Selçuklu ve Beylikler döneminde gelişmeye devam etmiş, Osmanlı devrinde, özellikle de 16. yüzyılda zirveye ulaşmıştır. Bu yüzyıldan sonra klasik özellikler devam ederken arayışlar başlamış ve cilt sanatına yenilikler getirilmiştir. 19. yüzyılda klasik tasarımlı ciltlerin yanı sıra batı etkili motiflerin kullanıldığı barok ve rokoko üslûbunda ciltler üretilmiştir. Lâke ciltlerin de bu dönemde artış gösterdiği görülmektedir. Yaptığımız araştırma Osmanlı devletinin kuruluşundan yıkılışına kadar olan sürede üretilmiş 10'u 15. yüzyıla, 65'i 16. yüzyıla, 13'ü 17. yüzyıla, 18'i 18. yüzyıla ve 43'ü 19. yüzyıla tarihlenen 149 adet cildi kapsamaktadır. 15. yüzyılda Selçuklu ve Beylikler geleneği olarak bazı ciltlerde iki kapağın birbirinden farklı tasarlandığı, 16. yüzyıldan sonra ise istisnalar dışında bu uygulamaya yer verilmediği görülmektedir. Osmanlı dönemi ciltlerinde baskı (gömme, soğuk kalıp baskı ve yapıştırma), boyama, soğuk cilt, alttan ayırma, üstten ayırma, mülemma, mülevven, kat'ı (müşebbek), zilbahar, lâke, yazma ve yekşâh gibi son derece zengin tekniklerle karşılaşılmıştır. Aynı şekilde süsleme kompozisyonlarının da zenginliği dikkati çeker. Kapaklarda 15. yüzyıl ortalarında görülen geometrik ve figürlü süsleme, bu yüzyılın sonlarından itibaren yerini rumi, palmet, lotus, hatayi, saz yaprakları ve zemini kıvrım dalların taşıdığı hatayilerle doldurulan bulut motiflerinin kullanıldığı bitkisel ağırlıklı bir süslemeye bırakmıştır. 19. yüzyılda ise güller, hercailer, zambaklar ve papatyalardan oluşan natüralist kompozisyonlar, iri kenger yapraklarından oluşan barok ve rokoko tarzı motifler ile Mevlevîliğin sembolü olan sikke de süslemeye katılmıştır. Osmanlı ciltlerinde pek rastlanmayan mücellit adına ise Muhammed Takî isimli mücellit tarafından lâke tekniğinde süslenen, Şevval 1261/Ekim 1845 tarihli ve 82 envanter numaralı Mesnevî Şerhi'nin cildinde rastlanmaktadır. Üst düzey devlet adamlarının vakfettiği, sanat ve işçilik değerinin yüksek olduğu eserlerden oluşan bu koleksiyonda, Osmanlı dönemi ciltlerinin en iyi örneklerini görebilmek mümkündür. Araştırmamız kapsamında yer alan ve günümüze kadar büyük çoğunluğu iyi korunmuş halde gelen ciltlerin bir kısmı müze içerisinde sergilenmektedir. Tezimiz beş ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, "Giriş" ana başlığı altında; "Konunun Tanımı, Amacı ve Sınırları", "Yöntem" ve "Konuyla İlgili Yayınlar" ele alınmıştır. Yine bu bölümde yer alan "Konya Mevlâna Müzesi Kütüphanelerinin Kuruluşu ve Müzelik Eserler Bölümünde Bulunan Kitaplar" başlığında ise müze kütüphanesinin kuruluşu, bu kütüphane içerisinde yer alan koleksiyonlar ve konumuz olan koleksiyondaki kitaplar üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, "Türk Cilt Sanatı" başlığında "Cildin Tanımı ve Tarihçesi", "Mücellitler ve Mücellit Teşkilatı", "Cilt Yapımında Kullanılan Malzemeler", "Cilt Yapımında Kullanılan Aletler", "Cildin Bölümleri" ve "Cildin Çeşitleri" anlatılmıştır. Üçüncü bölüm, "Konya Mevlâna Müzesi Müzelik Eserler Bölümünde Bulunan Osmanlı Dönemi Ciltleri" başlığında ele alınan katalog bölümüdür. Burada Müzelik Eserler Bölümü'nde bulunan 149 adet cilt ayrıntılı bir biçimde tanıtılmış, incelediğimiz ciltler aynı koleksiyondaki diğer ciltlerle ya da farklı kütüphanelerdeki benzerleriyle kıyaslanarak üslûp özellikleri belirtilmiş, tarihi bilinmeyenler stil kritiği yapılarak yaklaşık olarak tarihlendirilmiştir. Dördüncü bölüm, "Değerlendirme" başlığını taşır. İncelenen ciltler malzeme, teknik ve süsleme kompozisyonları bakımından değerlendirilmiştir. Burada, katalogda yer alan Osmanlı dönemi ciltlerinin her başlık altında kronolojik sıra takip edilerek yüzyıllara göre gösterdiği gelişimin ve değişimin ortaya konulmasına çalışılmıştır. Beşinci bölüm olan "Sonuç" kısmında; Mevlâna Müzesi Müzelik Eserler Bölümü'nde bulunan ciltlerin cilt sanatı bakımından taşıdıkları önem vurgulanarak kitap sanatları içerisindeki yerleri belirlenmeye çalışılmıştır. Burada ince işçilikli Osmanlı saray üslûbunda yapılmış ciltler ile taşra üslûbunda yapılmış ciltlerin bir arada olduğu tespit edilmiştir.Öğe Konya-Hadim ve Taşkent Türk devri yapıları(Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006) Kara, Hacer; Duran, RemziBu araştırma, Konya'nın Hadim ve Taşkent ilçelerinin tarihi gelişim süreçleri ile birlikte bu süreçte oluşturulmuş anıtsal mimarisini konu almaktadır. Bu iki ilçe merkezi ile merkeze bağlı belde ve köylerde yer alan dini ve sosyal yapılar incelenmiş, bu yapıların mimari ve sanat değerleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Tarihi geçmişi ilk çağlara kadar inen, pek çok uygarlığa ev sahipliği yapan Hadim ve Taşkent, asıl kimliğini Türk döneminde kazanmıştır. Selçuklu ve Karamanoğulları döneminde Türk-İslam kenti özelliği kazanmaya başlayan bu merkezler, Osmanlı devrinde, özelliklede 18. yüzyılda büyük bir gelişim göstermiştir. Bu gelişime paralel olarak dini, sivil ve sosyal içerikli yapıların yanı sıra Hadim'de kültürel alanda da önemli olan medrese ve kütüphane inşa edilmiştir. Ancak günümüzde bu yapılar korunamamaktadır. Özellikle camilerin çoğu yıkılıp yeniden inşa edilmiş, köprülerin bir kısmı sel felaketlerinde harap olmuş, çeşmelerden suyu akmayanlar kaderine terkedilmiş, medrese tamamen yok edilmiştir. Çalışmamız az sayıdaki tarihi ve sanat değeri olan eseri kapsamaktadır. ?Konya-Hadim ve Taşkent Türk Devri Yapıları? adlı tezimiz dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, ?Giriş? başlığı altında; ?Konunun Tanımı, Önemi ve Sınırları?, ?Yöntem?, ?Konuyla İlgili Yayınlar?, ?Hadim'in Tarihi ve Coğrafyası? ve ?Taşkent'in Tarihi ve Coğrafyası? üzerinde durulmuştur. İkinci bölümdeki ?Katalog? başlığında Hadim ve Taşkent ilçe merkezleri ile bu merkezlere bağlı belde ve köylerde yer alan eserler ?Mevcut Yapılar? ve ?Kaynaklarda Adı Geçen Ancak Mevcut Olmayan ve Yenilenen Yapılar? olmak üzere iki alt başlık altında ele alınmıştır. Mevcut yapılar içerisinde 10 cami, bir kütüphane, beş köprü, altı çeşme, kaynaklarda adı geçen ancak mevcut olmayan veya yenilenen eserlerde de iki cami ve mescit, bir türbe, iki köprü, iki çeşme ve bir medrese tanıtılmıştır. Her yapı, ?Yeri?, ?Mimari Özellikleri?, ?Kitabe?, ?Tarihlendirme ve Geçirdiği Onarımlar? başlıkları altında değerlendirilmiştir. Üçüncü bölüm ?Değerlendirme? başlığını taşır. Burada Hadim ve Taşkent Türk Devri Yapılarının genel özellikleri belirlenip, Anadolu'daki benzerleriyle karşılaştırılmıştır. Değerlendirme, ?Plan ve Mekân Anlayışı?, ?Malzeme ve Teknik?, ?Mimari Elemanlar?, ?Yapı Elemanları?, ?Süsleme? ve ?Kitabeler? başlıkları altında yapılmıştır. Dördüncü bölüm olan ?Sonuç? kısmında; Hadim ve Taşkent yapılarının Türk Sanatı tarihi ve mimarlık tarihi bakımından taşıdıkları önem vurgulanarak belirli bir senteze ulaşılmıştır. Bölgedeki anıtsal mimarinin, daha çok 19. yüzyılda Osmanlı taşra üslubunda inşa edilmiş eserler olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma ile Hadim ve Taşkent'in tarihini, kültürel ve sosyal yapısını ortaya koyan mimari eserler, bilimsel açıdan değerlendirilmeye çalışılmıştır.
