Yazar "Khaleel, Ahmed Jalal Khaleel" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Ekşi kara (Vitis vinifera L.) üzüm çeşidinin döllenme biyolojis
    (Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2017-08-16) Khaleel, Ahmed Jalal Khaleel; Kara, Zeki
    Türkiye'de bazı kurumlarda, Vitis vinifera L. kültür çeşitlerinin üstün genotipleri arasında melezleme ıslahı veya yerel genotiplerin klon seleksiyonu gibi üzüm ıslah programları yürütülmektedir. Antik ve otokton üzüm çeşidi 'Ekşi Kara' (Vitis vinifera L.), Konya-Karaman illeri ve Orta Toroslarda antik çağlardan beri yetiştirilmektedir. Üretim bölgesinde ekonomik değeri yüksektir. Ekolojiye iyi adapte olmuştur. Üretim bölgesinde diğer birçok çeşide kıyasla vazgeçilmezdir. Benzer ekolojiler için de umut vaat etmektedir. Bu çok verimli çeşidin geliştirmesi bir ihtiyaç olarak tespit edilmiştir. Çeşidin çiçek tipi fonksiyonel dişidir. İyi bir meyve bağlama için bir tozlayıcı gerektirmektedir. Yörede bir başka antik ve otokton üzüm çeşidi olan 'Gök Üzüm' tek tozlayıcı olarak kullanılmaktadır. Bölgede, üretici bağlarındaki 'Ekşi Kara' çeşidinde salkım ve tane boyutları, boncuklanma oranı, tane gelişimi, çiçeklenme dönemindeki hava koşullarına (yağış) ve / veya bal arısı aktivitesine bağımlı tozlanmayla yakından ilişkilidir. Bu araştırmada, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nde devam etmekte olan "Ekşi Kara" üzüm çeşidi klon seleksiyonu projesinde seçilmiş klon baş omca adaylarının belirlendiği üretici bağları ve laboratuvar koşullarında yürütülmüştür. Seçilmiş 220 adet klon baş omca adayının döllenme biyolojileri incelenmiştir. Araştırmanın amacı, klon baş omca adayları nın çiçek tomurcukları arasında kendine verimli klonların varlığını arştırmaktır. Bu maksatla klon baş omca adayları keselenerek kendine tozlanmış, Gök Üzüm çeşidi ile serbest tozlanmış ve polen canlılığı, çimlenmesi ve çimlenen polenlerde polen tüpü büyümesi test edilmiştir. Tüm klon adaylarının keselenerek kendine tozlanmış çiçek salkımlarında hiç çekirdekli tane bağlama olmamıştır. Polen taneleri canlı fakat laboratuvar koşullarında test edilen polenlerin tümünde polen çimlenmesi hemen hemen hiç düzeyindedir (%3'ten az). Kendine verimli klon adayı tespit edilememiştir. Bal arıları ve diğer bazı tozlayıcı böcekler, 'Gök Üzüm' çeşidinden 'Ekşi Kara'ya polen taşınmasının ana unsurlarıdır. Ampelografik ve genetik veri tabanlarının geliştirilmesi, ülke genelinde, kültür çeşitleri veya koleksiyonlarda henüz değerlendirilmemiş genetik stoklara büyük katkı sağlayacak, böylece genel olarak çeşitlerin doğru tanımlanması artırılacaktır.