Yazar "Koçak, Ayyüce Tuba" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Multiple Skleroz Yönetiminde Hemşire Liderliğinde Öz Düzenlemeyi Destekleyen İnteraktif Web Tabanlı Programın Geliştirilmesi ve Etkisinin Değerlendirilmesi
    (Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2023) Koçak, Ayyüce Tuba; Arslan, Selda
    Araştırma Multiple Skleroz (MS) yönetiminde hemşire liderliğinde öz düzenlemeyi destekleyen interaktif web tabanlı programın (Yönetebilirim) geliştirilmesi ve geliştirilen programın öz yönetim, yorgunluk ve kaygıya olan etkisini inceleme amacıyla yürütülmüştür. Web tabanlı program, öz yönetim stratejileri temelinde, dinleme, planlama, yapma, inceleme ve eyleme geçme basamaklarından oluşan STAR modeli rehber alınarak eylem araştırması sonucunda oluşturulmuştur. Web tabanlı programın öz yönetim, yorgunluk ve kaygıya olan etkisi, paralel grup desende randomize kontrollü araştırma ile değerlendirilmiştir. Araştırma, Konya’da bir üniversite hastanesi nöroloji kliniğinde yürütülmüştür. Çalışma grubunu, blok randomizasyonla 38 müdahale, 38 kontrol grubuna olmak üzere 76 MS’li birey oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında, Birey Tanılama Formu, MS Öz-Yönetim Ölçeği, Yorgunluk Şiddet Ölçeği ve Durumluluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, müdahale grubu, sekiz hafta süreyle “Yönetebilirim”i kullanmış, kontrol grubu herhangi bir girişim almamıştır. Araştırmanın yürütülmesi için etik kurul izni, kurum izni ve hastalardan onam alınmış, protokol kaydı yapılmıştır (Clinical Trial No: NCT05393765). Verilerin istatistiğinde SPSS 25.0 programı kullanılarak, ortalama, yüzde ve standart sapma hesaplamalarından yararlanılmıştır. Grupların dağılımını inceleme için ki-kare, gruplar arası karşılaştırmalarda bağımsız gruplar için t testi, zaman ve grup etkileşimini inceleme için karma ANOVA analizinden yararlanılmıştır. Deney tasarımına uygun etki büyüklükleri hesaplanmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. Yaş ortalamasının müdahale grubunda 35,89±10,94, kontrol grubunda 34,26±9,66 olduğu bulunmuştur. Grupların, sosyodemografik ve hastalık özellikleri bakımından benzer dağılıma sahip oldukları saptanmıştır (p>0,05). Müdahale grubunda uygulamadan sonra, öz yönetim puanının anlamlı olarak arttığı ve orta düzeyde bir etki büyüklüğüne sahip olduğu belirlenmiştir (p<0,01, pη2=0,114). Müdahale grubunda uygulamadan sonra, yorgunluk şiddeti, durumluluk ve süreklilik kaygı düzeyinde ise anlamlı bir değişim olmamıştır (p>0,05). Müdahale grubundaki bireylerin tamamına yakını, web programının bilgilendirici ve kullanışlı olduğunu ifade etmiştir. MS yönetiminde hemşire liderliğinde öz düzenlemeyi destekleyen interaktif web tabanlı programın MS’li bireylerin öz yönetimlerini iyileştiren uygulanabilir bir program olduğu belirlenmiştir. Bu bulgular sonucunda, geliştirilen web tabanlı programın yaygınlaştırılması, MS’li bireylerin öz yönetimlerini güçlendirmek için yeni web tabanlı programların geliştirilmesi ve etkisinin randomize kontrollü olarak değerlendirilmesi önerilmektedir.