Yazar "Mohammed, Yassir Fadel Allah Abderahman" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Sudan-Hartum (Khartoum) eyaletinde tarımsal kooperatiflerin sulama işletme performanslarının değerlendirilmesi
    (Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2021) Mohammed, Yassir Fadel Allah Abderahman; Çiftçi, Nizamettin
    Bu çalışmada genelde Sudan'ın toprak-su kaynaklarının dağılımı ve kullanım durumu, özelde ise Hartum Eyaletinin toprak-su kaynaklarının kullanım durumu ve sulama kooperatiflerinin karşılaştığı işletme sorunları araştırılmıştır. Araştırma 2018-2020'ın yılları arasında yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; - Sudan'ın tarımsal potansiyelinin 112×106 ha olduğu tahmin edilmekte ve bu alanı sadece %18,6'sı ekilmektedir (21×106 ha). Sulanan arazilerin ekili alana oranı %9'dur (1,9×106 ha). Hartum eyaletinin tarımsal potansiyeli 756×103 ha'dır ve yıllık ekilebilir alanların sadece 147×103 ha'ı (%19,4) kullanılmaktadır. - Sudan, tarımsal kooperatiflerinin kurulduğu ilk ülkelerden biridir. Hartum Eyaletinde tescil edilen sulama kooperatiflerinin sayısı 203'e ulaşmıştır. Bunlardan 45 kooperatif (%22,17) aktif halde, 36 kooperatif (%17,73) ise aktif değildir. Henüz arazi tahsisi yapılmayan kooperatif sayısı 122 (%60,10)'dir, -Hartum eyaletinde kayıtlı sulama kooperatiflerinin toplam tarım alanı 66.780,45 ha, aktif olan sulama kooperatiflerinin alanı ise 35.390,07 ha'dır (%52,99). Sulama kooperatiflerinin toplam alanının Hartum eyaletinin tarım alanına oranı %45,43 ve aktif olan sulama kooperatiflerinin alanın Hartum Eyaletinin yıllık ekili alanına oranı ise %24,1'dir. - İncelenen kooperatiflerde en büyük pompa gücü 255 kw/saat ile Al˗bagair El˗ailafon, Al˗jamuiye ve Wad Ramli kooperatiflerinde ve en düşük pompa gücü ise 22 kw/saat Al˗hamdab ve El˗neye kooperatiflerindedir. -incelenen 10 adet kooperatif için 2018 yılı pompaj toplam elektrik enerjisi tüketimi 1.693.306 kw/saat olup enerji ücreti tutarı ise 76.015 dolardır. En yüksek enerji tahakkuku 33.333 $/yıl ile Al-jamuiye sulama kooperatifinde, en düşük tahakkuk ise 333 $/yıl ile Seyal El-hawab sulama kooperatifindedir. Maksimum yıllık çalışma süresi 4.105 saat ile Al˗hamdab sulama kooperatifinde, en az çalışma süresi ise 58 saat ile Seyal Al˗hawab sulama kooperatifinde olmuştur. -Teorik olarak yıllık çekilen su miktarı 15.646.858 m3 olmuştur. En yüksek çekilen su miktarı 5.610.000 m³ ile Al˗Khojalab, 4.500.000 m3 ile Al˗jamuiye ve 2.156.250 m3 ile Wad Ramli sulama kooperatiflerinde olurken, en az çekilen su miktarı ise 38.250 m³ ile Seyal Al˗hawab sulama kooperatifindedir. -Birim sulama alanına düşen ortalama enerji gideri 490,35 kw/saat olup en yüksek enerji tüketimi 2.551,02 kw/saat ile Al˗Khojalab sulama kooperatifinde, en düşük enerji tüketimi ise 33,69 kw/saat ile Seyal Al˗hawab sulama kooperatifindedir. İncelenen kooperatiflerde 1 m3 suyun ortalama enerji bedeli 0,0067 $/m³, birim su bedelinde en yüksek ve en düşük değer arasındaki farkın küçük olduğu görülmüştür (0.0154 $). -Ankete katılan ve 5 yıldan az üretim yapan çiftçilerin oranı %1,1, 5- 10 yıl arasında üretim yapanların oranı %17,0, 10- 20 yıl arası üretim yapanlarının oranı %38,6 ve 20 yıldan fazla üretim yapan çiftçilerin oranı ise %43,2'dir. Ankete katılan çiftçilerin çoğunluğu (%81,1) toprağın bünyesini bilmemektedirler. Gübre uygulamalarını çiftçilerin %9,1'i toprak analizleri sonucuna göre, %64,8'i tahmini olarak ve %25'i de arkadaşlarına sorarak yaptıklarını ifade etmişlerdir. Çiftçilerin %45,5'i sulama suyu kalitesini bilmediğini, %38,6'si bildiğini ve %15,9'i de su kalitesinin önemli olmadığını beyan etmişlerdir. Ankete katılan çiftçilerin %18,2'si sulama ücretinin sulama saatine göre, %19,3'ü sulama debisine göre ve %51,1'i ise tarım alanına göre hesaplanmasını tercih etmişlerdir. Çiftçilerin %93,2'sı elektrik veya dizel ücretini pahalı ve %6,8'i ise normal seviyede olduğunu ifade etmişlerdir. Çiftçilerin %4,5'i sulama zamanını toprağı kontrol ederek, %85,2'si bitkiye bakarak ve %10,2'si de tahminen belirlediklerini söylemişlerdir. Ankete katılan çiftçilerin %78,4'ü tarlaya verilecek su miktarını tahmin olarak belirlediklerini söylemişlerdir. Çiftçilerin %97,7'si yüzey sulama tava-uzun tava ve %2,3'ü ise yağmurlama sulama yöntemini kullandıklarını beyan etmişlerdir. Çiftçilerin %67'si uygun bir sulama yaptığı, %12,5'i uygun bir sulama yapmadığını ve %20,5'i uygun bir sulama yapıp yapmadığını bilmediğini ifade etmişlerdir. Çiftçilerin %12,5'i tarımsal sulamada en uygun sulama metodu olarak yağmurlama sulama metodunu %5,7'si damla sulamayı, %68,2'si yüzey sulama en uygun sulama metodu olarak tercih ettikleri ve %13,6'sı da bilgisi olmadığını ifade etmişlerdir. Çiftçilerin %6,8'i damla sulama sistemini kullandığını, %30,7'si kullanmayı düşündüğünü, %40,9'u sistemi pahalı bulduğundan kullanmadığını ve %21,6'sı ise sistemin işletmesinin zor olduğundan dolayı kullanmadığını ifade etmiştir. Çiftçilerin %27,3'ü kooperatiften sulama konusunda bilgi aldığını, %50'sı alamadığını ve %21,6'sı da sulama kooperatiften sulama konusunda çok az bilgi aldığını ifade etmişlerdir. Çiftçilerin %36,4'ü sulama kooperatiflerinin ihtiyaçlarını daha iyi karşılayacağını, %25'i sulama birliğinin ve %7,5'i ise devlet sulama işletmeciliğinin ihtiyaçlarını daha iyi karşılayacağına inandıklarını ifade etmişlerdir. Çiftçilerin %87,5'i sulama planından memnun olmadıklarını, %67'si sulama zamanın idare ettiğini, %60,2'si sulama aralığını idare eder olduğunu, %40,9'u sulama ücreti idare eder bulduğunu ve %45,5'i de sulama ücretini iyi-çok iyi olduğunu beyan etmiştir. Çiftçilerin %68,2'si sulama şebekelerinde bakım-onarımın kötü-çok kötü değerlendirmelerini yapılmıştır. Sonuç olarak; Hartum Eyaletinde sulanan tarım projelerin başlıca sorunu sulamadır. Alt yapı zayıflığı ve elektrik sorunları tüm kooperatiflerin ortak sorundur. Ülkede ve bölgede tarım sektörünün geliştirilmesi, tarımsal üretim ve altyapı ile ilgili tüm hususlara dikkat edilmesi ön koşuldur. Bunun için de tüm tarım paydaşlarını içine alacak geniş katılımlı tarım politikalarının belirlenmesi ve uygulamaya geçilmesi zorunludur.