Yazar "Nas, Zeynep" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Anaçlık potansiyel gösteren 42-01 zerdali genotipinin in vitro mikroçoğaltım özelliklerinin araştırılması
    (Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2021) Nas, Zeynep; Eşitken, Ahmet
    Meyvecilikte anaç kullanımı yüksek verim ve kalite için vazgeçilmez bir unsurdur. Kayısıda Prunus armeniaca türü içerisinde klon anacı geliştirmeye yönelik yapılan çalışmalardan sonuç alınamaması nedeniyle çöğür anaçları kullanılmaktadır. Kayısıda anaç olarak kullanılacak genotiplerin köklenmesinin zor olması dolayısıyla gerek çelikle çoğaltma gerekse mikroçoğaltma çalışmalarından istenen sonuçlar alınamamıştır. İn vitro şartlarda klonal olarak çoğaltılabilecek bir P. armeniaca anacının geliştirilmesi bu çalışmanın en önemli amacıdır. Elde edeceğimiz zerdali klon anacı, kayısının kendi türü içerisinde ilk klon anacı olmasının yanı sıra erik, şeftali ve badem türleri için de anaç olarak kullanılabilecektir. Bu çalışmamızda, materyal olarak Konya'da yaptığımız arazi çalışması sırasında belirlediğimiz, anaçlık özellikleri üstün olan 42-01 zerdali genotipinin in vitro mikro çoğaltım özellikleri araştırılmıştır. Ana bitkiden alınan çelikler laboratuvar ortamında yüzey sterilizasyona tabi tutulmuş ve eksplantlar 0,5 mg/l BA+0,01 mg/l IBA+0,5 mg/l GA içeren NRM (Nas ve Read, 2004) ortamında kültür tüplerinde kültüre alınmıştır. Eksplantlar, sürgün kültür ortamında rejenerasyon denemelerinde kullanılabilecek sayıda sürgün elde edilinceye kadar 3'er haftalık aralıklarla aynı sürgün kültür ortamında alt kültüre alınmıştır (Başlangıç safhası). Başlangıç safhasında yeterli sayıda 1-1,5 cm uzunluğunda sürgün elde edildikten sonra, kültürlerin in vitro' da sürdürülebilirliğini, stabilizasyonunu ve en iyi mikro çoğaltım katsayısını sağlayacak kültür ortamını belirlemek amacıyla, başlangıç aşamasından alınacak eksplantlar farklı kombinasyonlarda BA (0, 0.5, 1.0 mg l-1) ve IBA (0, 0.01, 0.025 mg l-1) içeren NRM ve MS ortamları üzerinde alt kültüre alınmıştır. Daha sonra farklı konsantrasyonlarda (0.0, 1.0 ve 2.0 mg l-1) IBA içeren 1/1 ve ½ yoğunluktaki MS ve NRM ortamlarına köklendirmeye alınmıştır. Köklenmiş ve sağlıklı bitkicikler kademeli bir şekilde dış ortama alıştırılmıştır. Çalışmada, ortalama bitki canlılığı oranı, 0,0 mg/l BA + 0,01 mg/l IBA+ 0,5 mg/l GA içeren MS (%38,90) ve 0,0 mg/l BA + 0,025 mg/l IBA + 0,5 mg/l GA içeren NRM (%30,56) dışında, diğer tüm uygulamalarda %69,44-100,00 arasında değişmiştir. Eksplant başına ortalama en yüksek sürgün sayısı 1,0 mg/l BA + 0,00 mg/l IBA + 0,5 mg/l GA içeren MS ortamında kaydedilmiştir (5,97 adet/eksplant). Sürgün uzunluğu bakımından en uzun sürgünler 0,5 mg/l BA + 0,01 mg/l IBA + 0,5 mg/l GA içeren MS ortamından elde edilmiştir ( 2,77 cm). Optimum köklenme oranı, 2,0 mg/l IBA içeren ½ MS ortamında (%61) kaydedilmiştir. 2,0 mg/l IBA içeren ½ NRM ortamında eksplant başına 6,33 kök sayısı not edilmiştir. Kök uzunluğu bakımından en iyi sonucu 2,0 mg/l IBA içeren ½ NRM uygulamasında kaydedilmiştir (2,46 cm).