Yazar "Uyar, Gül Sema" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Bor Toksisitesine Yanıt Olarak Bor Toleranslı Triticum Urartu Genotipinin Transkriptomik Analizi
    (Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2023) Uyar, Gül Sema; Khan, Mohd Kamran
    Bor toksisitesi özellikle kurak ve yarı kurak tarım bölgelerinde buğday ürününde büyüme ve tane veriminde azalmaya yol açmaktadır. Bu nedenle, bor’a toleranslı buğday çeşitlerinin geliştirilmesi için bor toksisitesine toleransı daha yüksek olan buğday yabani akrabalarının (WWR'ler) incelenmesi ve kullanılması faydalı olacaktır. Ayrıca, bor toksisitesi stres toleransını geliştirmek için WWR'leri verimli bir şekilde kullanmak için, bor toksik büyüme koşulları altında bunlarda meydana gelen transkriptomik değişiklikleri anlamak önemlidir. Bu yaklaşım doğrultusunda, bu çalışmada, bor toksisitesine toleranslı bir Triticum urartu genotipinin transkriptomik yanıtı RNA dizileme yoluyla araştırılmış ve RT-qPCR yoluyla B toksisitesi toleransını düzenlemede rol oynadığı düşünülen bazı genlerinin ekspresyonunu incelenmiştir. Fizyolojik büyüme analizinde, gövde yaş ağırlığı hariç, T. urartu, PI662222 genotipinin kök-gövde uzunluğu, kök yaş ağırlığı ve kök-gövde kuru ağırlığı dâhil olmak üzere diğer tüm büyüme parametreleri, kontrol çeşidi Bolal 2973'e kıyasla yüksek bordan (10 mM) daha az etkilenmiştir. Ayrıca, bor toksisitesi, genotipin B tolerans seviyesinden bağımsız olarak gövdelere kıyasla kökler üzerinde daha azaltıcı bir etkiye sahip olmuştur. Moleküler analizde, çalışmada toplam 2.254 yeni gen ve 7402 yeni transkript tanımlanmıştır. İki gövde kütüphanesinde toplam 32.777 genin diferansiyel olarak düzenlenirken, bunlar arasında 654 gende önemli ölçüde diferansiyel ekspresyonu gözlenmiştir. Önemli ölçüde düzenlenmiş bu genlerden 441'inin aşağı düzenlendiği, 213 genin ise yukarı düzenlendiği tespit edilmiştir. RT-qPCR analizi için transkriptom dizileme sonuçlarına göre farklı mekanizmalarda yer alan ve önemli ölçüde diferansiyel ekspresyon gösteren dört gen rastgele seçilmiştir. Kontrol ile karşılaştırıldığında Bor toksik büyüme koşulu altında çalışılan dört gen arasında, α-DOX, GELP, FTSH 9, genleri aşağı regülasyon gösterirken, UXS1 geni yukarı regülasyon göstermiştir. Çalışılan tüm genlerin RT-qPCR yoluyla diferansiyel ekspresyonu, RNA dizileme sonuçlarıyla uyumludur. Bu tezde tanımlanan B toksisitesi stresine duyarlı aday genlerin tanımlanmasıyla, buğday ve diğer tahıl ürünlerinde gelecekteki omik araştırmaları kolaylaştırılacaktır. Araştırılan tez, T. urartu genotipinin bor toksisitesine toleransı ve transkriptomundaki değişiklikler üzerine yapılan ilk araştırmadır. Elde edilen sonuçlar, yüksek bor’a yanıt veren tanımlanmış genlerin bor toksisite toleransı sağlamadaki işlevlerini doğrulamak üzere işlevsel olarak karakterize etmek için transgenik deneylere ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Sonuçlarımız, evcilleştirilmiş buğdayın genetik çeşitliliğindeki dar boğazı genişletmek için T. urartu’dan farklı genlerin kullanılabileceğini ortaya koyarken, moleküler ıslah veya genetik mühendisliği aracılığıyla buğdayın yüksek bor konsantrasyonuna toleransını geliştirmeye olanak sağlayabilir.