Konya Altınapa Baraj Gölündeki Sedimantasyon Kaynaklı Kapasite Kaybının Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Hesaplanması
| dc.contributor.author | Onüçyıldız, Mustafa | |
| dc.contributor.author | Bostancı, İhsan | |
| dc.contributor.author | Yarar, Alpaslan | |
| dc.date.accessioned | 2023-07-16T12:37:16Z | |
| dc.date.available | 2023-07-16T12:37:16Z | |
| dc.date.issued | 2014 | en_US |
| dc.department | Selçuk Üniversitesi | en_US |
| dc.description.abstract | Sedimantasyon, su kaynakları sistemlerinin işletilmesi aşamasında karşılaşılan en önemli sorunlardan biridir. Baraj rezervuarları ise bu sorunun en çok yaşandığı yapılardır. Rezervuar sedimantasyonu, barajların işletme sürelerini kısaltmakta ve işletme sorunları ile karşılaşılmasına sebep olmaktadır. Büyük maliyetler ve yoğun bir çalışmanın sonucu ortaya çıkan ve kullanım amaçları dikkate alındığında bulundukları ülkeler için ekonomik ve stratejik öneme sahip olan barajların sedimantasyon sonucu tam olarak işletilememesi ve rezervuarların tamamen dolarak kullanılamaz hale gelmesi kabul edilmesi zor bir durumdur. Rezervuar sedimantasyonundan kaynaklanabilecek sorunların minimum ölçeklerde tutulabilmesi için rezervuarda oluşan sedimantasyonun düzenli olarak takip edilmesi ve barajın işletme şeklinin buna göre belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, rezervuar sedimantasyonunun takibinde kullanılan geleneksel yöntemlere alternatif olarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı bir analiz yöntemi Konya-Altınapa Barajına uygulanmıştır. DSİ tarafından Altınapa Baraj gölünde 1968, 1974 ve 1979 yıllarında alınmış olan ölçümler sonucu hazırlanan batimetrik haritalar Arc View 3.2 yazılımı yardımıyla sayısallaştırılmış ve elde edilen sayısal haritalar 3-D Analyst ve Spatial Analyst uzantıları yardımıyla analizlere tabi tutulmuşlardır. Çalışma sonucunda, her döneme ait sediment birikiminin gözlenebildiği üç boyutlu taban profilleri ve hangi bölgede ne kadar sediment biriktiğini nicel olarak veren sediment dağılım haritaları, geleneksel yöntemlerle de elde edilebilen kot-alan ve kot- hacim değer ve eğrilerine ek olarak elde edilmiştir. Ayrıca elde edilen bu veriler yardımıyla barajın planlanması aşamasında varsayılan sediment verimi ile gerçekleşen sediment verimi karşılaştırılarak muhtemel faydalı ömür hesaplanmıştır. Bulunan sonuçlar, geçmiş yıllarda aynı veriler kullanılarak geleneksel yöntemlerle yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlarla paralellik göstermiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri sayesinde geleneksel yöntemlere oranla çok daha kısa sürede sonuca ulaşılmıştır. Ayrıca elde edilen sonuçların üç boyutlu olarak gözlemlenebilmesi ve sediment dağılım haritalarının elde edilebilmesi baraj ile ilgili yorumların daha kolay ve daha gerçekçi yapılabilmesini sağlamıştır. Altınapa Barajında yapılan bu çalışmanın, ülkemizdeki diğer barajlarda yapılacak benzer sedimantasyon analizleri için bir örnek teşkil etmesi amaçlanmıştır. | en_US |
| dc.description.abstract | Sedimentation is one of the major problems which is experienced during the operation of water resources systems. Structures which most subjected to sedimentation are reservoirs. Reservoir sedimentation reduces the useful lifetime a reservoir very rapidly and during the operation period may lead serious problems. Reservoirs are products of intense study, heavy works and huge amounts of money. If we consider the purposes and current usages of the reservoirs, they are strategic components of their country. Therefore inefficient operation and full siltation of a reservoir is unacceptable. The problems due to sedimentation must be kept at minimum scales. In order to achieve this, sedimentation through the reservoir must be regularly examined and reservoir operation must be regulated with respect to these investigations. In this study, a Geographical Information Systems (GIS) based sedimentation analysis is applied on Konya- Altınapa Dam as an alternative to the conventional sedimentation analysis methods. Bathymetric maps, which are prepared by State Hydraulic Works (DSİ) from the data obtained during the bathymetric surveys of Altınapa Dam in the years 1968, 1974, 1979, were digitalized using ArcView 3.2 software. These digitalized maps then analyzed by using 3-D Analyst and Spatial Analyst extensions of ArcView 3.2 software. At the end of the study, 3-D digital reservoir bottom profiles which enable visual inspection of sedimentation, sediment distribution maps which quantatively illustrate spatial distribution of sedimentation were obtained in addition to the Area and Capacity values and curves that can also be obtained by conventional methods. Using the analysis results, actual sediment yield rate of the watershed of the Altınapa Dam was calculated and a comparison of expected and actual sediment yield rates was made. Also probable useful life of the dam was estimated. Obtained results were parallel with the ones that obtained by previous studies done by conventional methods. GIS based analysis method has decreased the time consumed for analysis considerably. Also the 3-D bottom profiles and sediment distribution maps provided a more realistic and comfortable inspection of sedimentation. The study has been executed in order to build up a model for sedimentation analysis which will be carried out in the similar reservoirs in Turkey. | en_US |
| dc.identifier.citation | Onüçyıldız, M., Bostancı, İ., Yarar, A., (2014). Konya Altınapa Baraj Gölündeki Sedimantasyon Kaynaklı Kapasite Kaybının Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Hesaplanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (7), 12-26. | en_US |
| dc.identifier.endpage | 26 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2146-7226 | en_US |
| dc.identifier.issue | 7 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 12 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/48700 | |
| dc.institutionauthor | Onüçyıldız, Mustafa | |
| dc.institutionauthor | Bostancı, İhsan | |
| dc.institutionauthor | Yarar, Alpaslan | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.ispartof | Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | Rezervuar Sedimantasyonu | en_US |
| dc.subject | Altınapa Barajı | en_US |
| dc.subject | Coğrafi Bilgi Sistemleri | en_US |
| dc.subject | CBS | en_US |
| dc.subject | Arc View 3.2. | en_US |
| dc.subject | Reservoir Sedimentation | en_US |
| dc.subject | Geographical Information Systems | en_US |
| dc.subject | GIS | en_US |
| dc.subject | Altınapa Dam | en_US |
| dc.title | Konya Altınapa Baraj Gölündeki Sedimantasyon Kaynaklı Kapasite Kaybının Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Hesaplanması | en_US |
| dc.title.alternative | Determination of Capacity Loss of Altınapa Reservoir Caused by Sedimentation Using Geographical Information Systems | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
