Yazar "Daribay, Muratbek" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Otrar Bölgesi ve İslâm tarihindeki önemi: VI-XIII. yüzyıllar arası
    (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011-12-20) Daribay, Muratbek; Yüksel, Ahmet Turan
    Orta Asya’da Otrar (Fârâb) önemli bir bölgedir. Zira bu bölge uzun süre Ġslâm hâkimiyetinde kalmıĢ ve ilim ve kültür merkezi olmuĢtur. Otrar Siriderya’nın sağ sahili üzerinde Aris kolunun biraz güneyinde bir kasaba. VI-VIII. yüzyıllarda Otrar Siriderya’nın orta boyundaki meĢhur Ģehirlerden biri, IX-XII. yüzyıllarda bölgenin baĢ Ģehri, XIII-XV. yüzyıllarda Orta Çağın büyük Ģehirlerden biri olmuĢtur. Daha sonraki XIX. yüzyılın ortalarında Ģehir tahribata uğrayarak kimsesiz ıssız bir hale gelerek Otrartöbe (Otrar tepe) diye isimlendirilen bir yığından ibaret kalmıĢtır. Otrar bölgesi erken çağdan IX. yüzyıla kadar Siriderya kıyısını yurt edinen Batı Türk, TürgiĢ, Karluk, Oğuz ve Kıpçakların hâkimiyeti altında kalmıĢtır. Otrar bölgesine Müslümanlar tarafından ilk fetih hareketleri Kuteybe b. Müslim kumandasında yapılarak 95/714 senesinde Fârâb fethedilmiĢtir. Ancak Ġslâmiyet’in Fârâb’a esaslı bir surette girmesi ancak 224-225/839-840’ta, Nuh b. Esed tarafından, Ġsfîcâb’ın itaat altına alınmasından sonra vuku bulmuĢtur. HârizmĢahlar’ın hâkimiyeti altına olan Otrar, Cengiz Han’ın HârizmĢah ülkesine gönderdiği 450 kiĢilik bir kervanın Otrar’da öldürülmesi ve istilâsı esnasında oynadığı rolden dolayı, hazin bir nâm bırakmıĢtır. Cengiz Han ile baĢlayan Moğol istilâsı bu bölgeler için bir felaket olmuĢtur. Birçok halkın siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel geliĢmelerini uzun süre durdurmuĢtur. Ġslâm tarihi açısından baktığımızda Otrar bölgesi kültürel ve ilmi açıdan da geliĢmiĢtir. Bu bölgeden Ebû Nasr Ismâîl b. Hammâd el-Cevherî el-Fârâbî (v. 400/1009) ile onun dayısı hem hocası Ebû Ġbrâhîm Ġshâk b. Ġbrâhîm el-Fârâbî (v. 350/961) ve çok yönlü âlim, filozof Ebû Nasr el-Fârâbî (v. 339/950) v.b. gibi büyük âlimler yetiĢmiĢtir. Ġnsanların sosyal ihtiyaçlarının karĢılanmasında en önemli unsur olan paralar basılmıĢ ve imar faaliyetleri açısından camiler inĢa edilmiĢtir. Bu çalıĢmamızın amacı Otrar bölgesini tanıtarak, o bölgenin Müslümanlar tarafından fethedilme süreci ve Ġslâm kültürünün tesirlerini ortaya çıkarmaktır.