Yazar "Kara, Orhan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Tiplerine ve teknolojik özelliklerine göre seraların karşılaştırmalı yatırım analizi
    (Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2024) Kara, Orhan; Bayramoğlu, Zeki
    Nüfus artışının gıdaya olan gereksinimi artırmasına karşılık tarım alanlarının amaç dışı kullanılması gıda arz güvenliği sorununa neden olmaktadır. Bu sorunun çözümü için gıda arzının artan talebi karşılayacak düzeye çıkarılması gerekmektedir. Türkiye gibi ekilebilir tarım alanlarının son sınıra ulaştığı ülkelerde artan gıda talebi birim alanda verim artışı ile mümkündür. Seralar, üretim sezonunda birden fazla ürün elde edilmesi ve üretim sürecinin kontrol altında gerçekleştirilerek verim kayıplarının azaltılması açısından gıda arzına önemli katkı sağlayan tarım sistemleridir. Ancak seralarda birim alandan daha yüksek verim almak için seralar özellikleri ve yapıları itibariyle amaca uygun planlanmalıdır. Tarım işletmelerinde seraların planlanmasında en önemli ölçüt yatırım maliyetidir. Bu doğrultuda çalışma kapsamında tiplerine ve teknolojik özelliklerine göre seraların yatırım analizinin yapılması ve elde edilen sonuçların karşılaştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca sera tiplerine ve teknolojik özelliklerine göre üretilen ürünlerin verimliliklerinin ve işletmelerin karlılıklarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Amaçlar doğrultusunda Mersin ilinde sebze üretimi yapan 99 adet plastik, 86 adet cam ve 5 adet topraksız sera işletmelerinde anket yapılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda net kar; domates yetiştiriciliği yapılan plastik sera işletmelerinde 9.814,15 TL/da, domates yetiştiriciliği yapılan topraksız sera işletmelerinde 109.532,91 TL/da, biber yetiştiriciliği yapılan plastik sera işletmelerinde 5.522,14 TL/da, hıyar yetiştiriciliği yapılan cam sera işletmelerinde 10.460,53 TL/ da belirlenmiştir. Sera tiplerine göre 3,93 yıl ile topraksız sera işletmelerinde yatırımın geri ödeme süresinin daha kısa olduğu ve 6,68 yıl ile plastik serada domates yetiştiriciliğinin takip ettiği tespit edilmiştir. Dolayısıyla net bugünkü değer domates yetiştiriciliği yapılan plastik ve topraksız seralarda pozitif olup bu yatırımların kârlı olduğunu göstermektedir. Benzer şekilde fayda masraf oranı topraksız domates seralarında 2,05 ve plastik domates seralarında 1,13 hesaplanmıştır. Bu nedenle söz konusu iki sera tipinde ve ürünlerinde projenin geliri yatırımından daha fazla olduğu için karlılık yüksektir. Ayrıca çalışmada üreticilerin sera tercihini etkileyen faktörler Binomial Probit Model ile belirlenmiştir. Model sonucunda sera alanı, tarımsal örgüt üyeliği, sözleşmeli üretim ve desteklerden yararlanma değişkenleri arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.