Yazar "Karakaya, Habibe" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Eski Türk mitoloji ve destanlarına göre Türklerde Anahanlık'ın (Anaerkillik) ve Samanizmle ilişkisi
    (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Karakaya, Habibe; Solmaz, Sefer
    Geniş bir coğrafi hâkimiyet alanına sahip olan Türkler; çeşitli kültür unsurlarıyla birlikte, farklı iktisadi faaliyetlerde de bulunmuşlardır. Sosyo-kültürel ve iktisadi yapının farklılığını mit ve destanlarda da görmekteyiz. Şamanizm'de olduğu üzere Kadın egemenliğine dayanan bir başlangıç, sonraki dönemlerde erkek egemen toplum yapısına kendisini bırakmıştır. Kadın; Ulu Ana'dan Ötügen ile Vatan Kültü'ne, Şamanizm'de de göksel bir şaman iken, yer altı dünyasına görevlendirilmiştir. Türk toplumunun, kültür hazinesini oluşturan Şamanizm, kuzeyde anaerkil toplum yapısını meydana getirirken, bozkırlarda Tengricilik merkezinde topluma etki etmiştir. Şamanizm'deki kutsallık bölgelere göre değişim göstermektedir. Şamanizm Tayga ormanlarıyla kaplı Kuzey Sibirya'da doğa karşısında savunmasız olan insan için, koruyucu bir zırh görevi üstlenmektedir. Atlı süvari devrimiyle ve demircilik mesleğinin ortaya çıkmasıyla Bozkırda Şamanizm, Gök Tanrı dininin içinde mezhepsel görev yürütmüştür. Bu değişimler kadının hâkimiyet alanını da daraltmıştır. Toplumda tek başına söz sahibi olan, kutsallığı tek başına taşıyan kadın, yalnızca evinin kutsalı, bazı bölgelerde de şeytani vasıfları bulunan kötü-kara ruh sahibi olarak kabul edilmiştir. Yönetme gücünün el değiştirmesi hem Şamanizm'i hem de kadın yapısını etkilemiştir.